به گزارش ایرنا، پس از ۱۸ ماه تلاش بی وقفه و شبانه روزی مسوولان ارشد گلستان، لایروبی کانال خلیج گرگان به ثمر نشست و ارتباط آبی بین خلیج گرگان و دریای خزر از طریق کانال« آشور» برقرار شده است.
در مسیر موفقیت در لایروبی کانال «آشور» نباید از کنار هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مجری لایروبی و رسوب برداری از کانال آشور به عنوان کانال اصلی از سه کانال منتهی به خلیج گرگان و همت پیمانکار قرارگاه خاتم الانبیا با به کارگیری ۴۰ دستگاه ماشین‌آلات موردنیاز از جمله لایروب و بیل مکانیکی و کامیون در آغاز کار و افزایش آن به ۸۲ دستگاه در روزهای پایانی به راحتی گذشت.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.
خلیج گرگان براساس داده‌های آماری سازمان نقشه برداری کشوری، بیش از ۳۰ درصد از وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربعی آن در سال های اخیر به دلیل بسته شدن کانال های آبرسان منتهی به خلیج گرگان از دریای خزر خشک شده است.
لزوم به کارگیری ظرفیتها در احیای خلیج گرگان
وزیر کشور در اواخر مهر ماه سال ۱۴۰۲ در بازدید از لایروبی کانال آشور ارتباط بین دریایی خزر به خلیج گرگان، گفت: برای این که احیای این پهنه در حاشیه دریای خزر شتاب بیشتری به خود گیرد، ضرورت دارد که از همه ظرفیتها بیشتر استفاده شود.
احمد وحیدی افزود: خلیج گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است.
مدیر بنادر و دریانوردی گلستان نیز با اشاره به این که برای نجات خلیج گرگان ۱۵ اقدام از سوی کارشناسان مرتبط به عنوان اولویت اجرا ارایه شده بود، گفت: لایروبی کانالهای آبرسان به این پهنه در اولویت اقدام نخست قرار گرفت و بلافاصله با دستور رییس جمهوری با انتخاب قرارگاه خاتم الانبیا به عنوان پیمانکار، عملیات لایروبی کانال آشور به عنوان یکی از سه کانال اصلی آبرسان از ۲۵ خردادماه سال ۱۴۰۱ اجرایی شد.
نوراله عباسی افزود: برای لایروبی و رسوب‌برداری در ابتدای کار با برآورد اولیه ۲ هزار و ۸۵۰ میلیارد ریال ا زمحل اعتبارات مدیریت بحران کشور منظور شد تا عملیات لایروبی و رسوب برداری به کانالهای منتهی به خلیج گرگان آغاز شود.
وی ادامه داد: طبق نظر کارشناسان، لایروبی و رسوب برداری از کانالها با اولویت کانال اصلی تحت عنوان «آشور» به طول بیش از ۷.۵ کیلومتر وعرض بین ۴۵۰تا ۷۰ متر با استقرار قرارگاه خاتم الانبیا در منطقه آغاز به کار آغاز به کار کرد.
وی یادآور شد: علاوه بر این، هزار میلیارد ریال توسط هیات دولت و هزار میلیارد ریال از محل منابع داخلی توسط بنادر و دریانوری اعتبار تخصیص داده شده است.
عباسی معتقد است: با وجود این که تخصیص اعتبار طبق برنامه انجام نشد ولی کار لایروبی و رسوب برداری کانالهای اصلی خلیج گرگان توسط پیمانکار با پیگیری مسوولان ارشد استانی به ویژه شخص استاندار تعطیل نشده و قابل تحسین است.
وی تاکید کرد: احیا و علاج بخشی خلیج گرگان ۱۵ اقدام اولیه از سوی کارشناسان مرتبط برنامه‌ریزی ارایه شده که ضرورت دارد سایر اقدام عملی نیز بلافاصله پیگیری و عملیاتی شود.
برقراری تبادل آبی خلیج گرگان
استاندار گلستان گفت: برقراری تبادل آبی خلیج گرگان با دریای خزر (طول کانال آبرسانی و تسهیل تبادل آب خلیج گرگان به دریای خزر ۱۱ کیلومتر است) ۱.۵ میلیارد متر مکعب آب وارد این خلیج می‌کند.
علی محمد زنگانه افزود: جاری شدن آب دریا به خلیج ضمن برقراری تبادل آب موجب افزایش آب خلیج از ۳۵ به ۷۰ سانتی متر و کاهش شوری آب خلیج می‌شود و البته در راستای بهبود کیفیت آب خلیج به عنوان اقدام مداخله ای دیگر به دنبال احیای حق آبه خلیج از قره سو و نکارود هستیم تا با ورود آب شیرین اکو سیستم منطقه بهبود یابد.
به گفته وی لایروبی کانال آشور اقدامی جهادی با لایبرداری یک میلیون و ۴۲۰ هزار متر مکعبی، احداث پنج هزار و ۴۰۰ متر دیواره چوبی برای نخستین بار در کشور، ایجاد چهار دایک ۱۰۰ هکتاری و ایجاد پوشش گیاهی شور دوست بومی سالیکورنیا بود و هیچ اقدامی خارج از ضوابط محیط زیست در این اقدام صورت نگرفت.
زنگانه بیان کرد: پس از تصویب ضرورت احیای خلیج گرگان، اجرای برنامه با ۱۶ مداخله در ۲ دسته با تکیه بر مطالعات مراجع علمی کشور در دستور کار قرار گرفت که مهمترین آن، بازکردن راه ورود آب دریای خزر با برقراری تبادل آب بین خلیج و دریای خزر و لایروبی کانال ها با اولویت آشور و چپاقلی بود.
وی ادامه داد: مداخلات بعدی برای احیای خلیج گرگان متکی به تغذیه مصنوعی است که طبق نظر کارشناسان، پمپاژ آب مورد تایید قرار گرفت که مکان پمپاژ نیز نهایی شده و در دور دوم سفر رییس جمهور، انجام آن آغاز خواهد شد.
مدیر طرح نجات خلیج گرگان در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان گفت: طرح نجات خلیج گرگان از سال ۱۳۹۸ جدی شد و خشکی رو به تزاید این پهنه آبی، اجرای طرحی برای جلوگیری از مرگ آرام آرم این اکوسیستم را به مطالبه همگانی تبدیل کرد که زنگانه استاندار گلستان از زمان حضور در این مسوولیت به طور جدی و مستمر در حال دریافت گزارش اقدامات عملی مرتبط برای پیداکردن راه نجات خلیج گرگان بود.
مهدی ذوالفقاری به خبرنگار ایرنا افزود: برای نجات خلیج گرگان ۲۴ راهکار در کمیته ملی تالاب‌ها درنظر گرفته شد که یکی از آنها لایروبی کانال آشور بود.
وی معتقد است: نجات خلیج گرگان تاثیر زیادی بر اقتصاد و محیط زیست منطقه خواهد گذاشت و باید از فرصت به وجود آمده توسط دولت سیزدهم به طور کامل استفاده کرد.
اکنون که همت جهادی دولت سیزدهم به ثمر نشسته و امید آفرینی را برای نه تنها ساکنان گلستانی بلکه سایر استان‌های همجوار در شرق مازندران و خراسان شمالی و جنوبی برای پایداری توسعه به وجود آورده است، باید از این اقدام موثر به عنوان الگوی پیشرفت در تاریخ توسعه این خطه شمالی همواره یاد شود.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و«لپو زاغمرز» در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب‌های بین المللی جهان کنوانسیون رامسر ثابت کرد که این خلیج و نواحی آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست محیطی دریای خزر، معیشت جوامع محلی اثرگذاری مستقیم دارد.
خلیج گرگان با کارکرد اقتصادی و اکولوژیکی، در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی وو غضروفی و جذب پرندگان مهاجر و حفظ چرخه زیست دریای خزر دارای اهمیت است و اتصال به دریای خزر پایدار است.