به گزارش ایرنا، روزگاری نه چندان دور در همین ۳-۲ سال پیش هوتک‌های موجود در جنوب سیستان و بلوچستان بویژه در شهرستان‌های کنارک و دشتیاری در زمان پر آبی و خشکسالی کودکان را طعمه می‌کردند و قتلگاهی برای افراد هنگام بازی یا برداشت آب بودند.
هوتگ یا هوتک؛ گودال‌های مصنوعی انسان‌سازی هستند که با توجه به بافت خاک شهرستان‌های چابهار و دشتیاری برای جمع‌آوری آب حاصل از بارندگی و استفاده برای مصارف آب آشامیدنی، کشاورزی و سیرآب کردن دام‌ها روستاییان منطقه استفاده می‌شود.
هوتک‌ها منبعی برای تامین آب آشامیدنی و مصرفی روستائیان و احشام هستند اما متاسفانه پس از بارندگی و آبگیری آنها به استخری برای مرگ کودکان و احشام تبدیل می‌شوند که در سال‌های گذشته خبرهای تلخ و ناگوار زیادی از این قبیل شنیده و منتشر شد که پیرامون آن موضوع ساماندهی هوتک‌ها در دستور کار متولیان امر قرار گرفت.
هوتک‌ها منبعی برای تامین آب آشامیدنی و مصرفی روستائیان و احشام هستند اما متاسفانه پس از بارندگی و آبگیری آنها به استخری برای مرگ کودکان و احشام تبدیل می‌شوند
ساماندهی هوتک‌ها به همت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان آغاز شد تا در عین حفظ این منابع حیات، آنها محصور و فنس کشی شوند در این صورت هم خطر غرق شدن و هم احتمال ابتلای مردم به بیماری‌های مشترک انسان و حیوان از بین رفته و کمتر شد.
با این وجود اما ساخت هوتک در منطقه دشتیاری از زمان‌های بسیار قدیم آغاز و گودال‌های حفر شده با اشکال هندسی دایره، مستطیل، مربع و به عمق بیش از پنج، ۱۰، ۲۰ و حتی بیشتر است که در زمینی با بافت ریزدانه (رسی و سیلتی) توسط بومیان منطقه چابهار ساخته شده و اطراف آن دیواره خاکی با ارتفاع حدود یک تا ۲ متر ایجاد می‌شود.
برخی از مزایای هوتک را می‌توان اینگونه بیان کرد که این سازه به دلیل همسطح بودن با سطح زمین در صورت ورود آب زیاد تخریب صورت نمی‌گیرد و عملاً حادثه آفرین نخواهد بود و می‌توان گفت سازه‌ای است بدون خطر و در صورت فراوانی آب تهدیدی برای اراضی فرسایش پذیر پایین دست نیست.
هوتک‌ها که منبع بسیار خوبی برای تامین آب آشامیدنی اهالی روستاهای فاقد شبکه آبرسانی به ویژه در فصول کم آبی است می‌توان با هدف جذب توریست و در جهت گسترش صنعت اکوتوریسم (گردشگری) با افزایش حجم و گسترش وسعت برای قایقرانی یا ماهیگیری ساخته و استفاده شوند.
نوع مالکیت بر هوتک‌های احداث شده توسط مردم غالبا مشاع بوده و بهره‌برداری از آن نیز به صورت مشارکتی انجام می‌شود، به طور معمول هوتک‌های واقع در حاشیه یک روستا برای استفاده از آب به تمام اهالی روستا تعلق دارد و ممکن است به لحاظ مالکیت متعلق به یک یا چند نفر باشد
مهار آب هوتک‌ها، امیدی برای رونق کشاورزی
مدیر جهاد کشاورزی چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان گفت: هفت آب بند با ظرفیت ذخیره سازی ۱.۵ میلیون متر مکعب در چابهار ساخته شده که از اهداف اصلی آن بهروری بهینه آب هوتک‌ها است.
نورالدین میرلاشاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارکرد: هوتک‌ها (گودال حفر شده برای نگهداری آب باران جهت استفاده در کشاورزی) فرصتی برای آبادانی زمین‌های بایر چابهار و دشتیاری است.
وی افزود: هوتک‌هایی که تا چندی پیش برای کودکان روستاهای دشتیاری و چابهار خطرساز شده بود، اکنون با حصار کشی و انتقال آب از به زمین‌های خشک باعث سرسبزی، اشتغال و تولید محصولات با کیفیت جالیزی شده است.
امسال برای اولین بار به صورت پایلوت هفت هکتار زمین خشک را با آب هوتک‌ها زیر کشت محصولات جالیزی بردیم که منجر به تولید محصول با کیفیت هندوانه در فصل پاییز شد
مدیر جهاد کشاورزی چابهار گفت: در رابطه با بهروری بهینه آب هوتک‌ها اداره جهادکشاورزی این شهرستان با حفر و ساخت هفت آب بند با اعتبار ۲۴۰ میلیارد ریال توانسته حجم زیادی از سیلاب‌های ناشی از بارش باران که قبلا بدون استفاده به دریا می‌ریخت، را مهار و برای آبیاری و استفاد و رونق کشاورزی خیره سازی کند.
وی بیان کرد: امسال برای اولین بار به صورت پایلوت هفت هکتار زمین خشک را با آب هوتک‌ها زیر کشت محصولات جالیزی بردیم که منجر به تولید محصول با کیفیت هندوانه در فصل پاییز شد.
میرلاشاری اظهار کرد: از این هفت هکتار سطح زیر کشت قرار است بیش از ۲۰۰ تن هندوانه پائیزه برداشت و پس از بارگیری به استان‌های تهران، مشهد، کرمان و اصفهان صادر شود.
وی تاکید کرد: از آنجایی که هوتک‌ها می‌توانند حجم زیادی آب را در دل خودی جای دهند و قدرت نفوذ پذیری آب در هوتک‌ها کم است اکنون برای استفاده بهینه‌تر از هوتک‌ها ردیف مالی ملی هم تعریف شده است.
بیشتر بخوانید:
بندسار؛ ظرفیتی برای اشتغال و تولید محصولات کشاورزی در کنارک
سامانه دگار و هوتک؛ روشی سنتی برای بهره برداری از سیلاب در چابهار
ساماندهی۷۵ هوتک در چابهار و دشتیاری
رونق اشتغال و تولید با بهره مندی از ظرفیت هوتک‌ها
فرماندار شهرستان دشتیاری با بیان اینکه هوتک‌ها در زندگی مردم اهمیت بالایی دارد، بیان کرد: آب موجود در هوتک‌ها برای آشامیدن، شست‌وشو، آبیاری محدود درختان و تأمین آب حیوانات اهلی به صورت مستقیم و تعدیل آب وهوای منطقه استفاده می‌شود.
محمدعلی رافت در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر این مطلب که هوتک‌ها در جریان و ادامه زندگی مردم و حیات وحش موثر هستند، افزود: هوتک‌های موجود در روستاها همه محصور شده نیستند اگر محصور شوند که این اقدام توسط بنیاد مسکن در روستاهایی که طرح هادی در حال انجام بوده و همچنان تداوم دارد می‌توانیم در بحث تجاری‌سازی نیز از ظرفیت هوتک‌ها استفاده کنیم.
با فنس کشی دور هوتک‌ها که در محدوده روستا واقع شده هم خطر غرق شدن و هم سایر مخاطرات جلوگیری می‌شودوی ادامه داد: با فنس کشی دور هوتک‌ها که در محدوده روستا واقع شده هم خطر غرق شدن و هم سایر مخاطرات جلوگیری می‌شود.
فرماندار دشتیاری اظهار کرد: این شهرستان با دارا بودن ۲۲۴ هوتک، ظرفیت مستعد برای پرورش شتر را دارا است، در این زمینه برای جلوگیری از ورود شترها به مناطق مسکونی، اداره منابع طبیعی هوتک‌هایی را ایجاد کرده تا هم حیات وحش و هم شترهایی که در بیابان‌ها در حال چرا هستند از آن استفاده کنند تا از این طریق از ورود آنها به مناطق روستایی و وقوع مخاطرات جاده‌ای و تصادفات ناگوار جلوگیری شود.
وی گفت: پرورش ماهیان آب شیرین در هوتک‌ها دیگر ظرفیتی است که می توان آن را شکوفا کرد، پیرامون این مساله نشست‌هایی با دست‌اندرکاران در مرکز تحقیقات شیلات برگزار شده تا در این عرصه یک تجاری‌سازی شکل گیرد و شاهد رونق اشتغال و معیشت روستان نشینان باشیم.
رافت با بیان اینکه هوتک در واقع یکی از بهترین منابع امید برای رفع تشنگی موجودات زنده است، تاکید کرد: هوتک که به گودالی بزرگ برای ذخیره آب گفته شده در زبان بلوچی در منطقه بلوچستان به هوتک مشهور است، سامانه سنتی برای مهار، کنترل و بهره برداری از سیلاب و به عنوان یکی از راه‌های متداول تامین آب محسوب می‌شود.