مهدیس نجف‌زاده دبیر اجرایی سمینار علمی واکاوی آموزش میراث فرهنگی با رویکرد باستان‌شناسانه در نظام آموزشی مدارس ایران در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا اظهار داشت: این سمینار یک روزه، از ساعت ۱۳ روز سه‌شنبه -۵ دی ماه - تا ساعت ۱۷ و با حضور جمعی از باستانشناسان، پژوهشگران و اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و وزارت آموزش و پرورش در دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.
وی گفت: باستانی‌شناسی امروز، با نگاه استدلالی-ادراکی خود، پازلی مادی از زندگی مردمان در گذشته و حال و تاثیر آن در دنیای معاصر می‌سازد که منجر به ایجاد رهیافتی نو در عرصه تعالی فرهنگ و اندیشه می شود، به طور خاص، باستانشناسی با نقبی بر فرهنگ و روش زندگی مردمان اطلاعاتی را برای بهبود شرایط زندگی در عصر حاضر به ارمغان آورده است. در نتیجه یکی از پررنگ‌ترین راهکارهای باستان‌شناس معاصر سرمایه گذاری روی فرهنگ یک ملت است.
نبود انگیزه لازم در بین مدیران، معلمان و دانش آموزان در رابطه با مباحث میراث فرهنگی و عدم درک ضرورت مباحث آن مورد نقد و بررسی قرار گیرددبیر اجرایی سمینار علمی واکاوی آموزش میراث فرهنگی نصریح کرد: در این نوع نشست های علمی می‌توان مسائلی مانند نبود قوانین و مقررات مربوطه در وزارت آموزش و پرورش و وزارت میراث فرهنگی و لازمه ارتباط این دو نهاد دولتی با یکدیگر، ایجاد واحدها و ساختار مرتبط با میراث فرهنگی در تشکیلات نظام آموزشی و مدارس، نبود انگیزه لازم در بین مدیران، معلمان و دانش آموزان در رابطه با مباحث میراث فرهنگی و عدم درک ضرورت مباحث آن مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
وی گفت: برگزاری این نوع نشست‌ها و سمینارهای در خصوص تعاملات هرچه سریعتر و بهتر این دو وزارتخانه برای رفع چنین نارساهای غیرقابل جبرانی بر اجتماع حال حاضر و مدنیت این سرزمین کهن بسیار حائز اهمیت و اجتناب‌ناپذیر است. امیدوارم در آینده نزدیک وزارت آموزش و پرورش همگام با وزارت میراث فرهنگی در راستای جذب باستان شناسان و فارغ التحصیلان این عرصه همت گمارند. ایجاد و افزایش علاقه در دانش‌آموزان به حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی، ضرورت افزایش آگاهی ملی و هویت ملی- مذهبی جامعه هدف، تقویت توانایی ادراکی- استدلالی و مهارت و تعامل مثبت و تقویت فعالیت‌های گروهی کودکان و نوجوانان، از نتایج این سمینار و این رویکرد است.
باستانشناسی معاصر روی کودکان و نوجوانانی تمرکز دارد
تدریس مباحث مرتبط با میراث فرهنگی و باستانشناسی کشورهای پیشرفته و تعدادی از کشورهای در حال توسعه، برمبنای روش فعال و مشارکتی استوار استنجف‌زاده تصریح کرد: فرهنگی که از توده مردم نشأت می‌گیرد و پایه‌های فرهنگی این مملکت در دستان کودکان و نوجوانانی است که ستون‌های فرهنگی این مرز و بوم را مستحکم می‌سازد. از این رو باستانشناسی معاصر به تمرکز بر روی نقطه نظر کودکان و نوجوانانی می‌پردازد که می‌تواند به ساخته شدن هویت فردی و انسانی آنها و در نتیجه ساختن آینده ای پربارتر، یاری رساند.
این باستان‌شناس خاطرنشان کرد: به طور تقریبی در همه جوامع از نهاد آموزش و پرورش انتظار می‌رود که ضمن بازآفرینی فرهنگ و تمدن‌های کهن و انتقال میراث ارزشمند پیشینیان به نسل آینده، سر منشا تغییرات و نوآوری‌های اجتماعی باشد. تدریس مباحث مرتبط با میراث فرهنگی و باستانشناسی کشورهای پیشرفته و تعدادی از کشورهای در حال توسعه، پا به پای روش‌های تدریس سایر دروس، برمبنای روش فعال و مشارکتی استوار است و اساسا این روش بر دانش آموز و تعمق او در آموخته‌های خود بنا شده است و آموزش را تا مرحله فهمیدن از طریق تعمیق پیش می‌برد.
نجف‌زاده توضیح داد: این فرایند به گونه ای هدایت می‌شود که دانش‌آموز بتواند، در یک سوی دو قطب سیال، مفاهیم را از طریق مطالعه، تبادل نظر و مشارکت در بحث و استدلال دریابد که این امر به قشر باستان‌شناس محول شده است، اما در کشور ما استخدام باستان شناسان یکی از مباحث مهمی است که متاسفانه به دلیل مشکلاتی مانند نداشتن توجه کافی به این رشته، فقدان همکاری بین حوزه‌های ملی، فراهم نبودن تجهیزات لازم این حوزه، عدم آموزش و ارایه اطلاعات کافی و اهمیت ندادن به این حوزه مهم، به شدت مهجور و ناشناخته مانده و باستان شناسان به دلیل فراهم نبودن شرایط استخدام این تخصص با مشکلات بسیاری مواجه هستند.
وی افزود: این در حالی است که دروس متعددی در نظام ساختاری آموزش و پرورش کشور وجود دارد که کاملا همسو و هم راستا با تخصص علم باستانشناسی است و ارجح ترین مدرسان در این خصوص، باستانشناسان قلمداد می‌شوند.
دبیر اجرایی سمینار علمی واکاوی آموزش میراث فرهنگی گفت: عدم فرهنگ به کارگیری مباحث باستانشناسی و جذب باستانشناسان در نظام آموزش و پرورش توسط متولیان امر آموزش و پرورش و مسئولان، برنامه‌ریزان و متصدیان امری غبطه برانگیز خواهد بود و الزاما باید هر چه سریعتر در جهت رفع آنها اقدام شود. لذا باید فرهنگ پذیرش و استقبال از حضور مباحث باستانشناسی در نظام آموزشی جدید را ایجاد کرد.