به گزارش ایرنا، عادت‌واره (habitus ) در جامعه‌شناسی شامل عادت‌ها، آمادگی‌ها، مهارت‌ها و تمایل‌های اجتماعی و روشی است که افراد از جهان اجتماعی اطراف خود درک می‌کنند و به آن واکنش نشان می‌دهند.
حجت الاسلام محمد قطبی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: برخی از عادت‌واره‌ها، الگوهای اجتماعی مانند نوروز، یلدا، شب‌نشینی، طبخ آشِ دورهمی و جشن تولد هستند که در بیشتر موارد، مردم آنها را در سال‌های طولانی بنا نهاده‌اند.
وی با بیان اینکه در عادت‌واره افراد بر اساس یک تعریف مشترک و بر اساس آداب و ترتیب خاص دور هم جمع می شوند، افزود: پیوند خانواده ها و حضور فرزندان در این دورهمی‌ها مُشوق خوبی برای تحکیم ارزش فرزند و فرزندآوری است.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه دورهمی های خانوادگی را نمی توان با جمع دوستان جایگزین کرد و هر کدام جایگاه خود را دارد، تصریح کرد: در بطن عادت‌واره‌ها امکان ارتباط کوچکترین با مُسن‌ترین فرد خانواده وجود دارد و این ارتباطات، پیوندهای خانوادگی را شیرین و مفهوم فرزند را ملموس تر می‌کند.
قطبی اضافه کرد: ترویج عادت‌واره ها در انگیزه بخشی، روحیه دادن و هدایت اندیشه افراد به سمت ارزش فرزندآوری موثر است.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: در جامعه امروز که گره‌های ذهنی بسیاری در مسیر فرزندآوری است نباید برای حل این بحران تنها به وضع قانون و اجرای آن بسنده کرد بلکه نیازمند عبور از حُکمرانی تنظیم‌گرایانه به سمت حُکمرانی نرم و فرهنگی هستیم که عادت‌واره ها مهمترین ابزار آن است.
حجت الاسلام قطبی گفت: فرزندآوری موضوعی است که با دامنه گسترده ای از فرهنگ، جهان بینی، رفتار و سبک زندگی افراد مواجه است بنابراین اکتفا به راهکارهای قانونی از جمله تقویت اقتصاد مانند تسهیلات، زمین و خودرو به تنهایی در تحقق آن کارساز نیست.
وی اظهار داشت: عادت‌واره ها یک پهنه بزرگ اجتماعی را در بر می‌گیرد که همه اعضای خانواده در آن نقش دارند از طرفی نیاز به مصوبه، حمایت قانونی یا تسهیلات ندارند به این معنی که بدلیل ریشه داشتن در بنیان‌های بوم، رفتار و سبک زندگی مردم، بتدریج به وجود می آیند و نهادینه می شوند.
حجت الاسلام قطبی افزود: عادت‌واره ها الگوهای اجتماعی قدرتمند و فرهنگ‌ساز هستند که در حکمرانی نرم برای توسعه موضوع خانواده و جوانی جمعیت راهگشا خواهند بود.
وی خاطرنشان کرد: در مقابلِ عادت‌واره، موضوع دیگری که در جامعه بر فرزندآوری تاثیر می گذارد «اِنگاره ها» هستند، به این معنی که بخشی از باورهای ذهنی که از گذشته وجود داشته همچنان در فرهنگ عامه ریشه های محکم دارد و گاه حتی باورهای اشتباه جدید نیز به آنها اضافه شده است.
قطبی افزود: باورهایی مانند «فرزند وَبال گردن است» یا «بزرگ کردن بچه دردسر دارد و هزینه بَر است» برخی از این انگاره های منفی است.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه برای پاک کردن انگاره های منفی از ذهن مردم باید از کارکرد عادت‌واره ها استفاده کنیم، اضافه کرد: اگر مستقیم به مقابله با انگاره های منفی پرداخته شود، تاثیری ندارد و حتی با مقاومت جامعه روبه رو خواهد شد.
قطبی با تاکید بر اینکه لازم است بطور خاص و هدفمند روی ترویج عادت‌واره ها کار کنیم و در گام بعدی عادت‌واره های جدید مُبتنی بر ذائقه و الگوهای جامعه طراحی کنیم و رواج دهیم، تصریح کرد: نخبگان جامعه در طراحی و ترویج عادت‌واره های جدید می توانند به میدان بیایند.
به گفته وی، جامعه در ایجاد عادت‌واره پیشتاز است، بعنوان نمونه جشن‌هایی مانند دَندونی (نخستین دندانی که نوزاد در می‌آورد) و «تعیین جنسیتِ جنین» مدتی است که تبدیل به عادت‌واره شده که بازتاب جایگاه فرزند و شیرینی فرزندپروری است.
استان اصفهان اکنون با بیش از پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از لحاظ شاخص جمعیتی روند کاهشی دارد.
حدود ۱۲ درصد از جمعیت استان سالمند و بالای ۶۰ سال هستند و شیب سالمندی در این خطه تندتر از میانگین کشور است.