به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از رسانه‌های خبری، دادگاه ژاپن ۲۹ آذرماه به فرماندار اوکیناوا دستور داد تا طرح اصلاح شده ای را برای مقاوم‌سازی زمین برای جابه جایی یک پایگاه کلیدی آمریکا در این جزیره جنوبی تصویب کند و در نهایت تلاش دولت مرکزی را برای پیشبرد این طرح جنجال برانگیز تایید کرد.
این تغییرات، تقویت زمین نرم در منطقه ساحلی هنوکو در ناگو و جابه جایی ایستگاه هوایی نیروی تفنگداران دریایی آمریکا که به نام «فوتنما» شناخته می شود را در بر می‌گیرد؛ این پایگاه نظامی اکنون در منطقه پرجمعیت جینووان واقع شده است.
در این حکم همچنین خط و نشان هایی برای دنی تاماکی، فرماندار اوکیناوا کشیده شده است. به عبارت دیگر شعبه ناها دادگاه عالی فوکوئوکا به فرماندار اوکیناوا گفته است باید پس از دریافت نسخه ای از حکم، ظرف سه روز آن را تایید کند و عدم انجام این کار به وزیر زمین این امکان را می دهد که فرماندار را کنار گذاشته و اصلاحات را به نیابت از او تأیید کند.
اگرچه بر اساس قانون، فرماندار اوکیناوا همچنان می تواند به دادگاه عالی شکایت کند اما دولت محلی نمی تواند آغاز کار در این محل را متوقف کند مگر اینکه دادگاه عالی حکم دادگاه محلی را لغو کند.
آخرین شکایت توسط تتسوئو سایتو، وزیر زمین ژاپن در ماه اکتبر (مهر/ آبان) ثبت شد، تاماکی در آن زمان از پاسخ به این سوال که آیا دستور دولت مرکزی برای پیشبرد طرح تجدید نظر شده را می پذیرد، سر باز زد.
سایتو نیز در بیانیه ای شدید الحن گفته است فرماندار اوکیناوا باید از این حکم پیروی و اصلاحات را قبل از پایان ضرب الاجل تایید کند چرا که به زعم وی سهل انگاری تاماکی در تأیید اصلاحات برای مقاوم سازی زمین ساحلی به منافع عمومی آسیب می رساند.
این در حالیست که به گفته دولت استانی، مخالفت شدید در میان جمعیت محلی که می‌خواهند پایگاه آمریکایی به طور کامل از اوکیناوا منتقل شود، ماهیت منافع عمومی را تشکیل می‌دهد که باید محافظت شود.
پیشینه
اوکیناوا پس از جنگ جهانی دوم به اشغال آمریکا در آمد. این مجمع‌الجزایر که در هزار و ۵۰۰ کیلومتری جنوب غربی توکیو قرار دارد، در سال ۱۹۷۲ بار دیگر به قلمرو ژاپن بازگردانده شد اما شماری از نیروهای آمریکایی در پایگاهی در آنجا باقی ماندند.
ساکنان اوکیناوا از اینکه ۷۵ درصد از تاسیسات ارتش آمریکا در این جزیره قرار گرفته است، ناراضی اند و بارها از دولت مرکزی خواسته اند تا این نارضایتی مردم را رفع کند.
از زمان پایان جنگ جهانی دوم، آمریکا در ژاپن حضور نظامی گسترده دارد و حدود نیمی از ۵۰ هزار نیروی نظامی آمریکایی در ژاپن در استان اوکیناوا مستقر هستند.
در سال ۱۹۹۶، توکیو در توافقی با آمریکا در مورد طرح جابه‌جایی پایگاه به دست آورد و ژاپن در سال ۱۹۹۹، هنوکو را به عنوان سایت جدید نیروی دریایی آمریکا انتخاب کرد اما ساکنان اوکیناوا همچنان با جابه‌جایی پایگاه داخل این استان که از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ میزبان تاسیسات ارتش آمریکا در ژاپن بوده، مخالف هستند.
اعتراضات و شکایت های مداوم بین اوکیناوا و توکیو این طرح را برای نزدیک به ۳۰ سال متوقف کرده است.
دولت مرکزی ژاپن کار احیای خلیج هنوکو در ساحل شرقی اوکیناوا را در سال ۲۰۱۸ آغاز کرد تا راه را برای جابجایی پایگاه فوتنما از محله پرجمعیت در جزیره هموار کند اما بعد از آغاز کار مشخص شد که مناطق وسیعی از سایت تعیین شده روی زمین نرم قرار دارد و اصلاحی را در طرح اولیه با اصلاح بیشتر زمین ارائه کردند اما دولت استان اوکیناوا بازنگری را رد کرد و کار بازسازی را به حالت تعلیق درآورد.
طرح بهسازی زمین نیازمند ده ها هزار ستون و مقادیر انبوه خاک است که مخالفان می گویند به محیط زیست آسیب می رساند.
تاماکی کاهش قابل توجه نیروهای نظامی ایالات متحده در این جزیره را خواستار شده است، جایی که بیش از نیمی از ۵۰ هزار سرباز آمریکایی مستقر در ژاپن بر اساس پیمان امنیتی دوجانبه ساکن آن هستند.
تاماکی همچنین تعطیلی فوری پایگاه فوتنما و لغو ساخت و ساز پایه در هنوکو را خواسته است. اوکیناوا تنها ۰.۶ درصد از زمین های ژاپن را تشکیل می دهد.
توکیو و واشنگتن می گویند که جابه‌جایی درون اوکیناوا، به جای انتقال آن به جای دیگری که بسیاری از اهالی اوکیناوا درخواست می کنند، تنها راه حل است.
اهمیت موضوع
در اوایل خرداد ماه ۱۳۹۸، فرماندار اوکیناوا در نامه ای به مقامات آمریکا، خروج نیروهای آمریکایی از پایگاه دریایی «فوتنما» را خواستار شد و گفت که در صورت ادامه حضور این نیروها، اعتراضات مردمی علیه آنان افزایش خواهد یافت.
تاماکی با اشاره به اعتراض بزرگ مردم ژاپن علیه آمریکا در سال ۱۹۷۰ گفت: در صورت تداوم حضور نیروهای آمریکا در پایگاه دریایی فوتنما مانند گذشته، احتمال قوت گرفتن جریان اعتراضات ضد آمریکایی در شهر اوکیناوا ژاپن بسیار است.
تاماکی ادامه داد: رخداد جریان اعتراضی، تأثیر قابل توجهی در هماهنگی های امنیتی ژاپن و آمریکا از جمله عملیات پایگاه هوایی کادنا و تأسیسات دریایی سفید ساحل خواهد داشت.
فرماندار اوکیناوا تصریح کرد؛ عملیات هوایی-دریایی آمریکا باید به طور کامل در این جزیره متوقف شود زیرا با تهدیدات اخیر چین و کره شمالی، هر آن احتمال دارد که نیروهای آمریکا توسط ناوگان دریایی و نیروی هوایی این کشورها مورد هدف قرار بگیرد.
از دیگر سو، تفاوت حقوق قانونی تفنگداران آمریکا و شهروندان ژاپنی نیز یکی از موضوع های جنجال برانگیز در ژاپن است.
برپایه پیمان رتبه‌بندی که میان ژاپن و آمریکا به امضا رسیده است، اگر یک تفنگدار آمریکایی مستقر در ژاپن به اعمال مجرمانه ای مرتکب شود، قوانین قضایی ژاپن مشمول او نمی شود و مجرم باید در دادگاه ارتشی آمریکا محاکمه شود.
این موضوع بدین معنی است که پلیس ژاپن پس از دستگیری تفنگدار مجرم آمریکایی نمی تواند او را در بازداشت نگه دارد و باید مجرم را تحویل پلیس ارتش آمریکا دهد.
اما فشارهای وارد شده از سوی شهروندان ژاپنی به دولت آمریکا موجب آن شده است که واشنگتن در مورد جرایم سنگین بپذیرد که پس از صدور کیفر خواست از سوی دادستانی ژاپن، با تفنگدار مجرم آمریکایی برپایه قوانین قضایی ژاپن رفتار شود.
این دیدگاه در ژاپن وجود دارد که پرداخت بخشی از بودجه نیروهای نظامی آمریکایی مستقر در ژاپن از سوی توکیو یکی از عوامل علاقه مندی ارتش آمریکا به ادامه استقرار در ژاپن است.
دولت ژاپن هر ساله بخش بزرگی از بودجه ارتش آمریکا مستقر در این کشور را پرداخت می کند که به آن بودجه کمکی و یا «اومویی یاری» می گویند.
در بیان چرایی اهمیت اوکیناوا برای آمریکا که تنها یک درصد از کل خاک ژاپن را تشکیل می‌دهد می توان به جایگاه استراتژیک این منطقه اشاره کرد، زیرا اوکیناوا به دلیل نزدیکی به تایوان برای آمریکا اهمیت راهبردی فراوانی دارد.
به استناد گزارش‌های خبری در حال حاضر توکیو و واشنگتن تلاش می‌کنند تا توانایی‌های بازدارندگی در جنوب غربی ژاپن در نزدیکی تایوان را تقویت کنند زیرا این دو کشور به شدت از نفوذ فزاینده چین در منطقه اقیانوس هند-آرام نگران هستند.
ارزیابی
برخی کارشناسان می گویند که برای ژاپن که در همسایگی کشورهایی همچون روسیه، چین و کره شمالی قرار گرفته است، از دیدگاه امنیتی هم پیمانی با آمریکا از اهمیت فراوانی برخوردار است و به همین دلیل تامین بخشی از بودجه نیروهای آمریکایی مستقر در ژاپن برای توکیو اقدامی اجتناب ناپذیر است.
وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین می گوید آمریکا به دنبال سیاسی کردن مسائل اقتصادی و تجاری به شکلی است که نظم اقتصاد جهانی را نابود کند.
پکن از واشنگتن و توکیو خواسته است از ذهنیت جنگ سرد دست بردارند و ایجاد دشمنان فرضی را متوقف کنند. او همچنین از طرف آمریکایی خواست به روابط دو کشور به شکل صحیح بنگرد و برای افزایش اعتماد سازی تلاش کند.
همچنین به باور کارشناسان، دولت مرکزی ژاپن باید به دغدغه های جمعیت محلی که می‌خواهند پایگاه آمریکایی به طور کامل از اوکیناوا منتقل شود، توجه کند.