بیماری سنگ کلیه یکی از رایج ترین مشکلات پزشکی است که افرد زیادی را در سرتاسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. سنگ کلیه، رسوبات معدنی سختی هستند که در کلیه ها تشکیل شده و می توانند باعث ناراحتی، درد و عوارض قابل توجه دیگر گردند. در حالی که سنگ های کوچک ممکن است به طور طبیعی از طریق دستگاه ادراری دفع شوند، سنگ های بزرگتر ممکن است نیاز به عمل سنگ کلیه برای برطرف شدن داشته باشند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی انواع عمل جراحی برای درمان سنگ کلیه بپردازیم.
انواع عمل سنگ کلیه
همانطور که ذکر کردیم، جراحی سنگ کلیه انواع مختلفی دارد و متخصص ارولوژی با استفاده از تصویربرداری از سنگ کلیه، بر اساس موقعیت و اندازه سنگ و وضعیت عمومی بدن بیمار، یکی از روش های جراحی را توصیه می کند.
انواع جراحی سنگ کلیه عبارتند از:
لیزر سنگ کلیه با اورتروسکوپی
عمل لیزر سنگ کلیه یکی از روش های کم تهاجمی است که بدون نیاز به جراحی (برش پوست) انجام می شود و معمولا کمتر از یک ساعت به طول می انجامد. در این روش، پس از بی هوشی کامل، پزشک از وسیله ای به نام اورتروسکوپ (Ortoscopy) به همراه فیبر نوری استفاده می کند. این وسیله را از طریق مجرای ادراری وارد کرده و به محل سنگ می رسد. سپس از لیزر هولمیوم برای شکستن سنگ به قطعات ریز استفاده می شود.
در صورت بزرگ بودن قطعات خرد شده، متخصص ارولوژی از وسیله ای سبد مانند برای جمع آوری قطعات بزرگ تر استفاده می کند. سپس قطعات کوچک تر بدون ایجاد مشکل از طریق ادرار دفع می شوند. همچنین، اگر لازم باشد، اشعه لیزر سنگ را به پودر تبدیل کرده و بقایای سنگ کلیه بدون ایجاد هیچ مشکلی از طریق ادرار دفع می شوند.
نفرولیتوتومی و نفرولیتوتریپسی
نفرولیتوتومی و نفرولیتوتریپسی دو روش جراحی هستند که در طریق اجرا شبیه به یکدیگر هستند و تنها در جزئیاتی از هم متفاوتند. این عمل ها نیز تحت بی هوشی کامل انجام می شوند و بعد از عمل، بیمار معمولا برای ۲ تا ۴ روز در بیمارستان بستری می شود. در این روش، پزشک ابتدا یک برش کوچک در کمر بیمار ایجاد می کند و با استفاده از تصویربرداری از اشعه ایکس، یک دستگاه کوچک را هدایت کرده و وارد کلیه می کند. سپس با کمک دستگاه، سنگ کلیه را شکسته و قطعات آن را جمع آوری و خارج می کند.
پس از انجام نفرولیتوتریپسی، پزشک با استفاده از دستگاه های عکس برداری دوباره کلیه را بررسی می کند تا اطمینان حاصل شود که هیچ سنگی در کلیه باقی نمانده باشد.
نفرولیتوتریپسی عمدتا برای سنگ های بزرگ اجرا می شود. پس از جراحی، متخصص ارولوژی یک لوله را از کلیه به خارج از بدن بیمار قرار می دهد تا ادرار از طریق آن دفع شود. این لوله تا زمان ترخیص بیمار در بدن شخص باقی می ماند و در زمان ترخیص بیمار برداشته می شود.
لاپاراسکوپی یا جراحی باز سنگ کلیه
در زمینه پزشکی مدرن، جراحی باز سنگ کلیه به‌طور معمول و تنها در موارد خاصی که دیگر روش ها پاسخگو نباشند، اجرا می شود. عمل لاپاراسکوپی همچنین برای افرادی که دارای نقص های مادرزادی در کلیه و مثانه هستند، توصیه می شود.
در این عمل که تحت بی هوشی عمومی انجام می شود، پزشک ابتدا پوست را در قسمت پهلوی شکم برش می دهد. سپس کلیه یا حالب برش داده شده و باز می شود و پزشک سنگ کلیه را خارج می کند. پس از جراحی، پزشک لوله ای را برای تخلیه ادرار در کلیه قرار می دهد که انتهای آن از کناره شکم خارج می شود. همچنین ممکن است پزشک از استنت یا لوله ای خاص در ابتدای حالب استفاده کند که به سرعت روند درمان را تسهیل می کند.
بعد از انجام عمل جراحی باز سنگ کلیه، بیمار معمولا به مدت ۲ تا ۹ روز در بیمارستان بستری می شود. لوله استنت و لوله تخلیه ادرار قبل از ترخیص از بدن بیمار برداشته می شوند.
پزشک با توجه به شرایط شما و اندازه سنگ کلیه، بهترین روش عمل جراحی سنگ کلیه را به شما توصیه خواهد کرد.
عوارض عمل سنگ کلیه چیست؟
عمل سنگ کلیه اگرچه یک عمل کم تهاجمی محسوب می شود اما با این حال ممکن است عوارضی را برای بیمار در پی داشته باشد. این عوارض شامل:
- گرفتگی و انسداد لوله حالب
- ورود عفونت به داخل خون و سرایت آن به دیگر اندان های بدن
- خونریزی هنگام عمل جراحی
- عفونت دستگاه ادراری
- درد و ناراحتی بعد از جراحی
مراقبت های قبل و بعد از جراحی سنگ کلیه
با توجه به نوع جراحی که انتخاب کرده اید، مراقبت های قبل و بعد از عمل سنگ کلیه ممکن است متفاوت باشند. متخصص ارولوژی، همه مراقبت های لازم را به شما توضیح می دهد تا بتوانید این عمل را به بهترین نحو تجربه کنید. برخی از نکات مهم مراقبت پیش و پس از جراحی عبارتند از:
شنا:
شنا در مکان های عمومی ممکن است احتمال عفونت را افزایش دهد؛ بنابراین بهتر است تا مدتی از انجام آن صرف نظر کنید.
آنتی بیوتیک:
مصرف آنتی بیوتیک یکی از نکات اساسی پس از جراحی سنگ کلیه است که به پیشگیری از عفونت کمک می کند.
مایعات:
پس از عمل، تا چند ساعت از مصرف آب و مایعات خودداری کنید. اما پس از گذشت چند ساعت، لازم است میزان مصرف مایعات را افزایش دهید.
استراحت و فعالیت:
پس از گذشت مدت زمان مشخصی که پزشک تجویز می کند، فعالیت های روزانه خود را شروع کنید؛ اما از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید.
داروها:
فهرستی از داروهای مصرفی خود را به پزشک متخصص نشان دهید تا دز مصرفی آنها را کنترل کرده و در صورت نیاز، آنها را قطع کند یا داروی جدیدی جایگزین کند.
الکل و دخانیات:
پیش از عمل، از مصرف مشروبات الکلی و همچنین استعمال دخانیات خودداری کنید. این موارد بر انعقاد خون تاثیر گذاشته و می توانند باعث دشواری در عمل و یا بروز عارضه پس از عمل شوند.
جمع بندی
درمان سنگ کلیه از طریق روش های متنوعی انجام می شود از جمله لیزر سنگ کلیه، نفرولیتوتومی و نفرولیتوتریپسی. مراقبت های قبل و بعد از عمل نیز نقش مهمی در موفقیت درمان دارند، از جمله استفاده از آنتی بیوتیک ها، محدودیت در فعالیت های شدید و توجه به مصرف مایعات. انتخاب روش مناسب جراحی و پیروی از دستورالعمل پزشک معالج نقش کلیدی در بهبود وضعیت بیماران با مشکل سنگ کلیه دارد.
*** محتوای این مطلب تبلیغاتی است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.