کنسرت نمایش ناکجا آباد به کارگردانی سپیده صباغ این روزها در تماشاخانه ملک در حال اجراست. این کنسرت نمایش بر اساس ادبیات عامیانه «ترکه و تبر» به قلم محمود توسلیان و با آهنگسازی پیمان خازنی روی صحنه رفته است. این اثر با تمی عاشقانه، قصه عشق ملک سلیم به دختر شاه پریان روایت میکند.
پیمان خازنی، در گفتوگو با خبرنگار تئاتر ایرنا در پاسخ به سوالی درباره غلبه کنسرت بر نمایش در این اثر اظهار داشت: من دنبال عنوان نبودم. ما روی پوستر عناوینی مثل نمایش و کنسرت و کنسرت نمایش و نمایش موزیکال را ننوشتیم. چون بیشتر به دنبال مدیوم (قالب) فرهنگی هستیم. برنامهای مثل گلهای رنگارنگ هم ترکیبی از چند هنر بود. مخاطب پس از مدتها فهمید این برنامه یک مدیوم است که داخلش ادبیات و موسیقی و خواننده دیده و شنیده میشود.
وی که به عنوان آهنگساز و نوازنده نامش در تیتراژ آمده درباره نحوه حضورش در گروه گفت: طرح فرهنگی کل کار، کانسپت اثر و محتوای درون از ابتدا در ذهن من شکل گرفت. من بچه های گروه را گرد هم جمع کردم. بچه های این گروه با هم دوستی قدیمی دارند و عمق دوستیشان زیاد است. چون یک فصل مشترک به نام فرهنگ بین ماست. با نوازندگان و کارگردان ناکجاآباد قبلا چندین همکاری داشتهام.
این آهنگساز و نوازنده تاکید کرد: در این اثر داریم به سمت روایت و موسیقی حرکت می کنیم. من نمی توانم بگویم «ناکجا آباد» کنسرت یا نمایش است. من این اثر را به عنوان یک مدیوم می بینم. اجازه بدهیم مخاطب خودش تصمیم بگیرد که این مدیوم چیست. ممکن است یک نفر بگوید کنسرت است و یک نفر بگوید تئاتر است.
دنبال بستری برای تولید یک سلسله تالیف بودم
وی با تاکید بر این که من دنبال یک بستر برای تولید یک سلسله تالیف بودم توضیح داد: من و همکارانم تلاش داشتیم تا یک حرکت فرهنگی انجام دهیم. خودم تمام کارهایی که انجام می دهم مقدمه کار بعدی است. وقتی از هنر تاثیرگذار حرف میزنیم، از یک استمرار حرف می زنیم. مثلا بعد از سمفونی شماره یک بتهوون شماره دو می آید و تا یازده و دوازده می رسد. قرار نیست یک تئاتر کار کنیم و بعد جمع کنیم و سراغ کار دیگر برویم.
از موسیقی اشباع شدم و میل به تجربه های جدید دارم. تجربه جدیدم ترکیب کردن و همنشینی و درهمتنیدگی هنرهای مختلف با هم است
خازنی با بیان این که من تلاش می کنم رفتار مستمر داشته باشم افزود: اساتیدی مثل شجریان و بنان و خالقی در یک مدت طولانی بر روی یک رفتار مصر بودند. استاد شجریان همیشه پرچم آواز را در آثارش برافراشته است. ما هم اگر از مخاطب پاسخ خوبی بگیریم در فکر هستیم بر روی داستانهای عامیانه دیگر کار کنیم.
این آهنگساز و نوازنده درباره جنبه داستانی اثر توضیح داد: قصه گویی فولکولور این قدر کنار دستمان بوده که فراموشش کردیم و سراغ رویدادهای فرهنگی وارداتی رفتیم. در این اثر میخواهیم با موسیقی و قصه ایرانی نگاه وارداتی را از بین ببریم. ما روی اشعار سعدی و حافظ و مولانا و خیام و ابتهاج کار کردیم. شاید نسل جوان را بتوانیم به سعدی خوانی و خیامخوانی دعوت کنیم.
سه شعر و ترانه درباره مرگ
وی افزود: در این اجرا سه پادشاه فوت کردند. متناسب با این اتفاقات سه شعر و ترانه درباره مرگ داشتیم که یکی از آنها عبارت بود از زین گونه بسی آمد و زین گونه بسی رفت. اشعار و ترانهها را به کمک نویسنده بر اساس مضامین انتخاب کردیم. تا درامی شکل می گرفت با موسیقی به سراغش میرفتیم. همه این ترانهها آهنگسازی داشت و هیچ کدام بازخوانی نبود. من و نویسنده اثر مقدار زیادی از داستان های عامیانه را بررسی کردیم. مبدا نوشتاری این داستان ها مشخص نیست و شاید تاریخ این ها را نوشته است و پدربزرگ ها و مادربزرگ ها سینه به سینه این داستان ها را نقل کرده اند.
این آهنگساز درباره نحوه انتخاب سازها توضیح داد: در این اثر از سازهای تنبک، سنتور، کمانچه، دف، عود و چنگ ارجان بهره گرفتیم. من یک ایرانی هستم. وظیفه من به عنوان یک ایرانی این است که سازهای ایرانی را معرفی کنم. متاسفانه در نسل جوان می بینید که تفاوت سازها را نمی شناسد.
نمی توانم بگویم «ناکجا آباد» کنسرت یا نمایش است. من این اثر را به عنوان یک مدیوم می بینم. اجازه بدهیم مخاطب خودش تصمیم بگیرد که این مدیوم چیستخازنی در پاسخ به سوالی درباره دلیل دیده شدن گروه نوازنده و خواننده گفت: برخی در صحنه تئاتر دنبال کار راحت هستند. یک خواننده معروف بفروش آن وسط می گذارند که چند قطعه بخواند و برود. ولی در اثر «ناکجاآباد» آن همه آدم نیاز به نورپردازی و لباس داشتند. یکی از نوازنده ها که نقش پرنده را بازی می کرد، برای اولین بار داشت بازی میکرد. در این کار استعدادها را با هم مخلوط کردیم و مرزهای هنری را شکستیم و دیوارها را برداشتیم. تلاش ما بر این بود که صحنه جدید خلق کنیم.
وی ادامه داد: من از جامعه موسیقی آمدم و در ناکجاآباد دارم در جامعه تئاتر کار می کنم. من از موسیقی اشباع شدم و میل به تجربه های جدید دارم. تجربه جدیدم ترکیب کردن و همنشینی و درهمتنیدگی هنرهای مختلف با هم است. شما در ناکجاآباد ترکیب ادبیات فولکولور، داستان عامیانه، غزل معاصر، المان های موسیقی شامل آهنگسازی، تنظیم، خوانندگی و صحنه تئاتر شامل دکور، نور، متن، لباس و ... را میبینید. تمام این عناصر ایرانی هستند.