به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از اسپوتنیک، از فروپاشی معاهده‌های مهم کنترل تسلیحات هسته‌ای تا نگرانی‌های دوباره مبنی بر اینکه جهان ممکن است با توجه به درگیری اوکراین به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای نزدیک‌تر شود، سال ۲۰۲۳ یکی از بحرانی‌ترین سال‌ها برای چشم‌انداز جهانی تسلیحات هسته‌ای بوده است.
جهان شاهد فرسایش قابل توجهی در کنترل تسلیحات هسته‌ای است که در راس آن آمریکا و روسیه دو قدرت هسته‌ای جهان قرار دارند. در ماه فوریه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در جریان سخنرانی خود در مجلس فدرال اعلام کرد که مسکو مشارکت خود را در معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک آخرین توافقنامه کنترل تسلیحات هسته‌ای بین روسیه و ایالات متحده، لغو می‌کند.
پوتین گفت که واشنگتن به مسکو فشار می آورد تا به تعهداتش در چارچوب این پیمان احترام بگذارد در حالی که خودش این کار را نمی‌کند.
نیکولای سوکوف، کارشناس ارشد مرکز خلع سلاح و منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در شهر وین در گفت وگو با اسپوتنیک تاکید دارد که خطرات هسته‌ای از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین افزایش یافته و همچنان تهدید هسته‌ای جهان را تهدید می‌کند.
به گفته وی خطرات مربوط به یک درگیری احتمالی هسته‌ای در بهار و تابستان و در بحبوحه ضدحمله کی یف که بارها توسط مقامات اوکراینی اعلام شده بود، تشدید شد.
ضربه دیگری به چارچوب جهانی کنترل تسلیحات هسته ای در اواخر سال وارد شد که روسیه تصویب معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای (CTBT) را به دلیل امتناع واشنگتن از تصویب این توافق لغو کرد.
علیرغم تضمین‌های متعدد مقامات روسیه مبنی بر اینکه مسکو به تعلیق آزمایش‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد، برخی کشورهای غربی از این اقدام انتقاد کرده و از روسیه خواسته‌اند در موضع خود تجدیدنظر کند.
ام. وی. رامانا مدیر موسسه مسائل جهانی دانشگاه بریتیش کلمبیا، با اظهار نظر در مورد همه پیشرفت‌ها در زمینه کنترل تسلیحات هسته‌ای در سال ۲۰۲۳ گفت که خطرات درگیری نظامی مستقیم بین مسکو و واشنگتن بسیار زیاد است.
این کارشناس تاکید کرد: خطر جنگ هسته ای بین آمریکا و روسیه همیشه وجود داشته است و این موضوع همچنان ادامه دارد.
سال گذشته نیز روسیه تسلیحات هسته‌ای خود را در خارج از خاکش مستقر کرد که نوعی واکنش به اقدامات آمریکا و متحدانش بود. اواخر ماه مارس، رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که مسکو و مینسک برای استقرار تسلیحات هسته‌ای در بلاروس توافق کرده‌اند.
مقامات روسی گفتند که این تصمیم تا حدی در واکنش به گسترش تسلیحات هسته ای آمریکا در کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اتخاذ شده است.
با افزایش تنش‌ها در سطح جهانی، قدرت‌های هسته‌ای از جمله روسیه و آمریکا به شدت درگیر مدرنیزه کردن قابلیت‌های نظامی خود از جمله سلاح‌های هسته‌ای هستند. واشنگتن گام های متعددی در این راستا برداشته است.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا ۳۷.۷ میلیارد دلار برای نوسازی قابلیت‌های هسته‌ای در بودجه دفاعی سال مالی ۲۰۲۴ صادر کرد. پنتاگون از توسعه نوعی مدرن از بمب هسته‌ای موسوم به B۶۱ خبر داده است و می‌گوید همچنان به برنامه‌های هسته‌ای خود در سال جدید ادامه خواهد داد.
مثلث هسته‌ای در راه است؟
روسیه نیز تلاش‌های قابل توجهی برای ارتقای قابلیت های رزمی نیروهای راهبردی هسته ای خود انجام داده است. به گفته شرکت فضایی دولتی روسکوسموس روسیه، در ماه سپتامبر، این کشور سامانه موشکی راهبردی سرمات را در وظیفه رزمی قرار داد و انتظار می‌رود این سلاح هسته‌ای به طور قابل توجهی نیروهای موشکی راهبردی روسیه را تقویت کند.
در رقابت تسلیحاتی قدرت‌های هسته ای جهان اسب سیاه چینی‌ها نیز در حال نزدیک شدن به رقبا است. به گفته کارشناسان، چین یکی دیگر از بازیگران کلیدی در سال ۲۰۲۳ بود به طوری که آمریکا بارها نگرانی خود را از افزایش سلاح‌های هسته‌ای چین ابراز کرده است.
پنتاگون در گزارش اکتبر خود به کنگره اعلام کرد که چین در سال ۲۰۲۳ دارای ۵۰۰ کلاهک هسته ای بوده و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ بیش از هزار کلاهک هسته‌ای عملیاتی داشته باشد.
گسترش قابلیت‌های هسته‌ای چین برای آمریکا به خاطر منطقه راهبردی تایوان و دریای چین جنوبی دارای اهمیت است و همچنان رقابت برای مدرن کردن این سلاح‌ها در جهان وجود دارد.
هرچند گفتن مثلث هسته‌ای در جهان کمی زود است ولی کارشناسان از هم اکنون نقشه این مثلث را در سطح تعاملات بین‌المللی کشیده‌اند و انتظار دارند چنین نیز به عنوان قدرتی نوظهور در سطح قدرت‌های هسته‌ای جهان خودنمایی کند.