امروز چهارشنبه ۱۳ دی ماه مصادف با چهارمین سالروز شهادت سپهبد «قاسم سلیمانی» فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران است؛ فرماندهی که در دوره سیاه دهشافکنی داعش، معادلات منطقه را تغییر داد و با رشادتها و شجاعتهای خود در سوریه، یمن، فلسطین، لبنان و غیره به نامی ماندگار تبدیل شد.
دستاوردهای بزرگترین استراتژیست و نابغه نظامی دوران
کارشناسان نظامی بر این باورند که تدبیر و عقلانیت شهید سلیمانی در میدان نبرد او را به یک استراتژیست نظامی بینالمللی تبدیل کرده بود و حتی دشمنان هم به این ویژگی حاج قاسم اعتراف میکردند.
هفته نامه «نیوزویک» چندی پیش در مقالهای نوشته بود در حالی که کشورهای غربی، از جمله آمریکا، در واکنش به پیشروی داعش در شمال عراق آهسته عمل کردند، سلیمانی به سرعت نقش علنیتری در تلاشهای تهران برای مقابله با این گروه تروریستی ایفا کرد.
در آن زمان «سجاد جیاد» کارشناس عراق و مدیر تحقیقات شرکت مشاوره «اینتگریتی» درباره حاج قاسم به نیوزویک گفته بود: «او در جنگهای نامتقارن و غیرمتعارف مهارت دارد، بنابراین در بخشهایی که باید در شهرها و مناطق متراکم شهری عمل کنید، زمانی که باید با تکتیراندازها مقابله کنید و در کل برای مقابله با ماهیت غیرمتعارف گروهی مانند داعش، او این تجربه را دارد.»
در مجله «نیویورکر» به تاریخ بیستوسوم سپتامبر ۲۰۱۳ با عنوان «فرمانده سایه» به نقش حاج قاسم در تغییر شکل خاورمیانه اشاره شده بود. در خصوص شخصیت متواضع و جذبه او، یک مقام ارشد سابق دولت عراق به این مجله گفته بود که «اگر ۱۰ نفر در اتاق باشند، سلیمانی میرود و گوشهی اتاق مینشیند. فقط گوش میدهد، نه صحبت میکند و نه نظری میدهد که البته باعث میشود همه فکرشان مشغول او باشد.»
برخی کارشناسان نیز معقدند که حاج قاسم سلیمانی راهبردی تفکر میکرد و فکر کردن بر روی مسائل تاکتیکی مانع از توجه ایشان به مسائل و موضوعات راهبردی نمیشد. همچنین او ارزیابی بسیار خوبی از آینده نزدیک، میان مدت و بلند مدت داشت.
حاج قاسم سلیمانی بر اساس این دیدگاه عالمانهای که بر روی آن «اجتهاد» داشت میتوانست به خوبی ارزیابیهای بلند مدتی را پیشاپیش در سطح منطقه و جهان ترسیم کند و به همین دلیل هم دست به اقدام و کنشگری میزد. او اساسا فقط در حوزه «پدآفند» و واکنش نشان دادن در حوزه تهدیدات سرآمد نبود بلکه او در حوزه «کنشگری» و «آفندی» هم بسیار درست عمل میکرد و پیشدستانه بسیاری از اقدامات را صورت میداد.
البته این تاکتیکها به پیشبرد راهبرد مورد نظر شهید سلیمانی نیز منتهی شد که افزون بر نابودی داعش به عنوان بزرگترین دستاورد ایشان، تحولات ثمربخش دیگری نیز در سطح منطقه رقم خود که جلوگیری از سقوط عراق از آن جمله به شمار میرفت.
مجله انگلیسی «پراسپکت» سال ۲۰۱۹ در مقالهای درباره شهید القدس سپهبد سلیمانی، نوشته بود که «مداخله زودهنگام ایران به رهبری سلیمانی علیه داعش تنها چیزی بود که از سقوط عراق جلوگیری کرد.»
کمک آمریکا به ناآرامی و تروریسم با شهادت حاج قاسم
یکی از اهداف آمریکای ترامپ و متحدان غربی از شهادت سپهبد سلیمانی، ایجاد شکاف میان تهران و کشورهای دوست و همسایه بود اما آنها موفق به ایجاد فاصله بین ایران و کشورهای دوست منطقه ای نشدند. همچنین نقشه واشنگتن برای ایجاد هرج و مرج بلندمدت در عراق و لبنان و سوریه نقش بر آب شد. علاوه بر آن صدای کشورهای منطقه برای اخراج کامل آمریکا قوی تر و جدی تر به گوش رسید که خروج غیرمسئولانه آنها از افغانستان در این راستا قابل ارزیابی است.
در واقع آمریکا با ترور حاج قاسم در راستای اهداف گروه تروریستی داعش و تقویت این گروهکهای دهشتافکن گام برداشت. خوشحالی رسانههای مرتبط با داعش بعد از شنیدن خبر شهادت سپهبد از این همگامی و همسویی نشان داشت. در آن برهه، روزنامه «النبأ» متعلق به گروه تروریستی داعش از اقدام آمریکا در ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس معاون بسیج مردمی عراق (الشد الشعبی) ابراز خوشحالی کرد.
در حالی که دولت وقت آمریکا از زمان چند دهه ای برای شکست داعش سخن میگفت و با تفکیک داعش خوب از داعش بد، در صدد بهره برداری طولانی مدت از این گروه خشن بود، شهید سلیمانی با راهبردی داهیانه بساط این گروه خطرناک را در مدت کوتاهی جمع کرد.
بنابراین ترور و شهادت مظلومانه ایشان، ضربه ای محکم به مبارزه با تروریسم در منطقه غرب آسیا و هدیه به بقایای داعش و دیگر گروهک های تروریستی منطقه غرب آسیا به شمار میرفت.
انتفاع مبارزه ایران با داعش و سرکوب کردن تروریسم منطقهای نه فقط برای کشورها و مردم منطقه که حتی برای بازیگران اروپایی و آمریکایی هم بود. کشورهای اروپایی همچون فرانسه و انگلیس در آن سالها بارها مورد حملات مسلحانه گروه تروریستی داعش قرار گرفته بودند و حضور فعال و اثرگذار حاج قاسم در میدان جنگ از وی یک قهرمان و نماد تقابل با تروریسم در جهان ساخته است.
در همین ارتباط خبرگزاری «المیادین» سال ۲۰۲۲ در مقالهای به تمجید از ایشان پرداخت و نوشت: سردار سلیمانی، یک شخصیت انقلابیِ از خود گذشته، همواره آماده پرداختن این هزینه بود. او مانند قهرمانی زندگی میکرد که الهامبخش مردم بود، و مانند افسانهای درگذشت که مردم در سراسر تمدنها اشعار، ترانهها و داستانها دربارهاش مینویسند تا برای فرزندانشان تعریف کنند. فرزندانی که پس از پیروزی علیه نیروهای اشغالگر خاورمیانه، در صلح و آرامش زندگی خواهند کرد.