به گزارش ایرنا، به تاکید کارشناسان برای جلوگیری از تخریب یادمان های تاریخی در اختیار دوایر دولتی در مازندران باید وزارتخانه میراث فرهنگی از مجاری قانونی نسبت به حفاظت از آن ها اقدام کند و یا طرحی تهیه شود تا این بناهای تاریخی به مراکز فرهنگی هر شهرستان تبدیل بشود.
قانون، حفاظت از بناهای تاریخی در اختیار دستگاه های دولتی بر عهده آن دستگاه گذاشت اما سووالی که در این ارتباط از سوی علاقه مندان به میراث تاریخی منطقه مطرح است این که چرا مسوولان این نهادها برای حفاظت از این آثار توجه ویژه نمی کنند؟ این یادمان های تاریخی شناسنامه و هویت هر شهرستان بوده بنابراین باید برای مرمت سالانه آن اعتباراتی اختصاصی در نظر گرفته شود. آیا تبدیل این بناهای تاریخی به مراکز فرهنگی سخت است؟
مازندران با همه داشته های تاریخی و میراث فرهنگی خود هیچگاه به عنوان استانی تاریخی برای گردشگران و مسافران شناخته نشد و همواره جاذبه های تاریخی آن در زیر سایه وسیع جاذبه های طبیعی ناشناخته ماندند. سایت موزه گوهرتپه با حدود پنج هزار سال سکونت انسانی، قلعه های بیش از سه هزار ساله، بناهای تاریخی دوران اسلامی، خانه و عمارت های تاریخی با معماری تبری و هزار و یک جاذبه تاریخی از جمله میراث مازندران هستند که هیچگاه در سبد گردشگری جایگاه مناسبی نداشته اند.
در زمان حاضر بنا به اعلام اداره کل مکیراث فرهنگی مازندران مالکیت ۴۰ بنای تاریخی ثبتی در اختیار نهادها و ادارات این استان است که میراث فرهنگی نمی‌تواند هیچ دخل و تصرفی در این آثار داشته باشد.
طبق ماده ۹۸ قانون برنامه توسعه ششم کشور بسیاری از بناهای ثبتی در اختیار نهادهای دولتی قرار دارد و به موجب قانون باید نسبت به بازسازی و ساماندهی آن ها اقدامات لازم را بعمل آورند و در استان مازندران تنها تعداد انگشت شماری از ساختمان‌های تاریخی تعیین تکلیف شده و اغلب آن ها همچنان بدون استفاده به حال خود رها شده اند، در حالی که این آثار تاریخی متعلق به همه مردم است و احیای آن ها باید در اولویت قرار گیرد.
به اعتقاد کارشناسان تاریخی بی توجهی به تخریب و آسیب دیدگی بناهای تاریخی بی توجهی به هویت و پیشینه کشور است و ضروری است این نهادها در صیانت، حفظ و مرمت آثار تاریخی توجه ویژه داشته باشند چرا که تعلق خاطر به تاریخ هر مرز و بوم موجب هویت بخشی و اعتبار فرهنگی همگان می شود.
هم اکنون ایران بیش از یک میلیون اثر تاریخی دارد که فقط ۳۵ هزار اثر آن شناخته شده است.
استان مازندران دارای بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ اثر شناسایی شده میراثی است.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ۲۶ مرداد سال جاری گفت: محدودیت‌های اعتباری بویژه برای ۳۵ هزار اثر تاریخی ثبت ملی وجود دارد و به همین دلیل در بخشی از ماموریت‌ها ارزش‌های روبنایی و نیازمند مرمت هم از اولویت خارج می‌شوند.
عزت‌الله ضرغامی افزود: راهبرد وزارت میراث فرهنگی تخصیص اعتبار مرمت با اولویت بناهای در خطر است و مسأله پایداری سازه ها در اولویت قرار گرفته است.
نکته ای که در باره آثار تاریخی تحت اختیار دوایر دولتی باید گفت این است که این نهادهای اجرایی باید سالانه اعتبارات خاصی برای مرمت این بناها در نظر بگیرند تا جلوی خسارت های وارده گرفته شود.
برخی از بناهای تاریخی تحت دوایر دولتی رامسر آسیب دید
در این پیوند، رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رامسر گفت : مراقبت نکردن از آثار در اختیار دوایر دولتی این شهرستان باعث شده تا به تعدادی از آن ها آسیب‌های جبران نشدنی وارد شود.
نادر سحرخیز در گفت و گو با ایرنا افزود : بیش از ۲۰ اثر تاریخی در اختیار دوایر دولتی این شهرستان نیازمند مرمت است که باید اعتبارات لازم برای مرمت آن ها را در بودجه سالانه خود پیش بینی کنند.
وی خاطرنشان کرد : در قانون حفاظت از بناهای تاریخی که در اختیار دستگاه های دولتی بر عهده آن دستگاه گذاشته شده است که باید به این مهم توجه ویژه داشته باشند.
وی اظهارداشت : عدم مراقبت از این یادمان های با ارزش واقع در بافت فرهنگی این شهرستان مستوجب پیگرد قانونی می تواند قرار گیرد که در اختیار دوایر دولتی و شهرداری ها است.
وی تصریح کرد : این اداره آمادگی دارد با در اختیار قرار دادن کارشناسان متخصص مربوط در زمینه های مرمت و احیای بناهای تاریخی شهرستان در خدمت دستگاه های ذیربط قرار گیرد.
رطوبت و بهره برداری نکردن از جمله عوامل تهدید
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رامسر ارزش تاریخی و فرهنگی بافت با ارزش رامسر را متکی به این آثار تاریخی دانست و گفت : یکی از عمده ترین آسیب‌های بناهای تاریخی در بافت رامسر را رطوبت و عدم بهره برداری از ساختمان است.
سحرخیز یادآور شد : نوع بهره برداری از این ساختمان ها نیز در طرح احیا با اهمیت است و تبدیل این گونه آثار تاریخی به مراکز فرهنگی باید در اولویت امور این نهادهای اجرایی قرار گیرد.
وی با تاکید بر تامین اعتبارات مورد نیاز برای تهیه طرح مرمت را اولین گام در حفاظت از این آثار در اختیار دوایر دولتی برشمرد و افزود : لازم است شهرداران و دستگاه های اجرایی اعتبار لازم برای مرمت اضطراری را که شامل پوشش موقت، شمع زدن، داربست زدن و حفر کانال های رطوبت گیر را در بودجه سالانه خود لحاظ کنند.
رییس میراث فرهنگی رامسر بیان کرد : این اداره خود را موظف می داند در حفاظت و پیگیری امورات مربوط به ادارات دولتی و عدم توجه به آثار ملی در اختیار آنان پیگیری های قضایی را انجام دهد.
وی توجه بیشتر مدیران شهرستان به این آثار تاریخی را خواستار شد.
میراث فرهنگی هیج دخل و تصرفی نمی تواند داشته باشد
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت که مالکیت ۴۰ بنای تاریخی ثبتی در اختیار نهادها و ادارات استان است که میراث فرهنگی نمی‌تواند هیچ دخل و تصرفی در این آثار داشته باشد.
ابوالفضل نیکوبیان افزود : این بناهای تاریخی شامل خانه ها و حتی کارخانه هستند که با توجه به قدمت و ارزشی که دارند در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده اند.
وی ادامه داد : ۸۰ اثر میراث فرهنگی کشور در این استان وجود دارد که این آثار شامل بناهای تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ های مناطق مختلف مازندران است. که حجم بیشتر آثار فرهنگی ثبت شده مربوط به بناهای تاریخی است که ۴۰درصد این آثار را تشکیل می دهند و همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حفاظتی محسوب می شوند.
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: با توجه به اینکه مالکیت این بناها با ادارات و دستگاههای مالک حفاظت و مرمت این بناها براساس قانون بر عهده صاحب بنا است که در صورت مرمت این کار می بایست زیرنظر کارشناسان میراث فرهنگی انجام شود تا آسیب و خدشه ای در هویت تاریخی با ایجاد نشود.
وی با اشاره به طرح طرح واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی از ادارات و دستگاه های اجرایی استان مازندران که بناهای تاریخی جزو املاک آنها به شمار می روند خواست تا در صورت امکان این بناها را به بخش خصوصی واگذار نمایند تا ضمن مرمت با تغییرکاربری تفریحی و گردشگری این فضاها مورد استفاده عموم قرار گیرد.
استان مازندران دارای بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ اثر شناسایی شده میراثی است که ۲ اثر یعنی باغ عباس آباد و همچنین جنگل های هیرکانی به عنوان آثار جهانی در سازمان یونسکو ثبت شدند.