به گزارش خبرنگار ایرنا ، کمتر از ۲ ماه تا دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری باقی مانده است و در همین چند هفته اخیر، مقام معظم رهبری در دو مقطع اهمیت انتخابات پیش رو را تبیین کردند.
ایشان روز چهارشنبه سیزدهم دی ماه جاری در دیدار مداحان، با تأکید بر ضرورت نقش‌آفرینی "مجاهدان تبیین" در مقابل یأس‌پراکنان و القاکنندگان بی‌فایدگی انتخابات گفتند: برخی می‌خواهند انتخابات و حضور مردم که اثبات تحقق مردم‌سالاری دینی است ضعیف و نامناسب باشد تا حرف و ایده امام بزرگوار و وعده الهی دروغ درآید که در مقابل این حرکت خصمانه، مجاهدان تبیین باید با بیان حقایق بایستند و به وظیفه خود عمل کنند.
ایشان پیش از آن در دیدار مردم استان‌های کرمان و خوزستان با بیان اینکه تحقق جمهوریت و مردم‌سالاری و حاکمیت مردم در اداره کشور هیچ راهی جز برگزاری انتخابات ندارد، گفتند: برگزاری انتخاباتی پرشکوه و با حضور پرشور مردم، موجب وحدت ملی می‌شود، وحدت ملی و حضور پر قدرت مردم در صحنه، قدرت ملی می‌آورد و قدرت ملی موجب امنیت می‌شود که امنیت نیز زمینه‌ساز پیشرفت علمی، شکوفایی اقتصادی و حل مشکلات گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خواهد بود.
در همین زمینه خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز اردبیل در راستای عمل به رسالت تبیینی خود، در نشستی با حضور حبیب کوهی رئیس جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت استان اردبیل، جواد زنجانی سخنگوی جریان اصلاحات در استان اردبیل و علی فهیمی تحلیلگر مسائل سیاسی و کارشناس پیشکسوت رسانه، راهکارهای افزایش مشارکت در انتخابات را به بحث گذاشته است.
ایرنا: ضمن عرض خیر مقدم و تشکر از قبول دعوت و حضور در این نشست به عنوان نخستین سوال میزان مشارکت در انتخابات در ادوار گذشته چگونه بوده است و اساسا مشارکت مردم در انتخابات چه اهمیتی دارد
جواد زنجانی: در بررسی سابقه برگزاری انتخابات در کشور، حضور و میزان مشارکت مردم ثابت نبوده و متاثر از شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شکل سینوسی داشته است. در دهه ۶۰ با توجه به شور و شوق و انسجام و یکدلی و فضای منبعث از دفاع مقدس معمولا مشارکت خوبی داشتیم. بعد از آن هم هر وقت رقابت معنی‌داری شکل گرفت، مشارکت گسترده بوده است.
برای مثال وقتی آقای هاشمی نامزد شده بود در دوره اول رقابت خوبی برگزار شد اما در دوره دوم با توجه به اینکه ایشان رقیب جدی نداشت و مردم تصور می‌کردند در هر صورت ایشان برنده خواهد شد، می‌بینیم که انتخابات کم‌شورتر است. یا در سال‌های ۷۶ و ۷۷ رقابت جدی را شاهد بودیم. اگر امروز هم به فرمایشات مقام معظم رهبری نگاه کنیم، یکی از چهار اصل مهمی که ایشان می فرمایند رقابت بین جناح‌های سیاسی است. نمی‌گویند رقابت بین یکی از جناح‌ها یا خرده جناح‌ها. جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری از همان ابتدا جناح‌های سیاسی را در داخل نظام به رسمیت شناخته است و هر وقت رقابت بین این جریان‌ها وجود داشته است، حتی بدون تبلیغات مردم در انتخابات شرکت کردند.
در باب اینکه مشارکت مردم در انتخابات چه اهمیتی دارد باید بگویم دولت‌ها دربردارنده دو وجه قدرت و اقتدار هستند. وجه اقتدار پایدار است و از پشتوانه مردمی نشات می‌گیرد و در هر کشوری مشارکت مردم بالا باشد، حاکمیت آن کشور از اقتدار ملی و مردمی برخوردار است. نظامی که اقتدار دارد ، نسبت به حوادث اطراف و رویدادهای بین‌المللی موثرتر عمل می‌کند و به زیاده‌خواهی‌ها قدرت‌ها تن نمی‌دهد.
از سوی دیگر اگر نظامی اقتدار ملی نداشته باشد، در معادلات منطقه‌ای در موضع ضعف قرار خواهد گرفت. چنین نظامی در عرصه داخلی هم نمی‌تواند سیاست‌های خود را به پیش ببرد و مردم به چنین دولتی بی‌اعتماد می‌شوند اما دولتی که از اقتدار و پشتوانه مردمی برخوردار است، به راحتی سیاست‌ها و برنامه‌های خود را پیاده می‌کند.
ایرنا: آقای کوهی نظر شما در این باره چیست؟ فضای انتخابات پیش رو را چگونه می‌بینید؟
کوهی: قبل از هر چیز از برگزاری این نشست تشکر می‌کنم. البته درباره انتخابات با توجه به فرصت کوتاه باقی مانده نیاز به اطلاع‌رسانی بیشتر وجود دارد. وقتی در سطح ملی رسانه ملی کار را شروع کرده چرا در استان‌ها این موضوع کم‌رنگ‌تر است ، اتفاقا باید در استان‌ها بیشتر مسائل تبیین شود چون در کلانشهرها و تهران به هر حال نقش لیست جریان‌های سیاسی تاثیرگذار است اما در استان‌ها موضوع انتخابات باید بیشتر مورد توجه باشد و رسانه‌ها باید به این موضوع دقت داشته باشند و حتی لازم است نظیر این نشست‌ها در دانشگاه‌ها به صورت مناظره برگزار شود.
درباره اهمیت مشارکت و ارزیابی از میزان آن قبل از هر چیز باید بگویم در همه حکومت‌ها مشارکت برای تقویت قدرت نظام‌های سیاسی موثر است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در صحبت‌های اخیرشان به نقش آفرینی سیاسیون و رسانه‌ها تاکید کردند. اما برای برگزاری چنین برنامه‌هایی و ایجاد شور انتخاباتی به نظرم همین الان هم دیر شده است. میزان مشارکت در انتخابات ۱۳۹۸ حدود ۴۲ درصد بود الان هم باید تلاش کنیم و ببینیم جریانات سیاسی برای رقابت چه برنامه‌هایی دارند.
یکی از دغدغه‌هایی که من دارم دعواهای بزرگان جریانات سیاسی در مرکز است که در میزان مشارکت شهروندان تاثیرگذار است چون مردم اینها را دنبال می‌کنند. طبیعتا هرچقدر رقابت بیشتر و جدی‌تر باشد نتایج بهتری برای کشور خواهد داشت و رقابت نباشد پیشرفت هم نخواهد بود.
جریان اصلاحات در تهران تلاش‌هایی دارند ارزیابی من این است که منتظر اعلام بررسی صلاحیت‌ها هستند. اما من آنها را رقیب نمی‌بینم. از سوی دیگر در جریان اصولگرایی هم تشتت و شکافی شکل گرفته و طیف‌هایی ورود کردند و شاهد رقابت درون جناحی خواهیم بود. امروز باید دلسوزان انقلاب از هر جناح و طیفی که دغدغه کشور را دارند و احساس مسئولیت می‌کنند، باید با قدرت وارد عرصه شوند و برای افزایش مشارکت تلاش کنند.
فهیمی: من هم تشکر می‌کنم از مجموعه خبرگزاری ایرنا که از مدت‌ها قبل فضای مناسبی ایجاد کردند و در بحث انتخابات پیشرو و پیشقدم شده است. اینکه گفتید اگر مشارکت پایین بیاید چه ثلمه‌ای به نظام و مردم وارد می‌شود من اعتقاد دارم بله ثلمه وارد می‌شود هم به نظام و هم مردم؛ این دو دلیل دارد، اول اینکه مشارکت مشروعیت نظام را نشان می‌دهد و اگر پایین باشد مشروعیت و پشتوانه نظام زیر سوال می‌رود. معاندین و اپوزسیون در سال‌های اخیر فعالیت خود را در چند جهت به پیش می‌برند؛ اولین رویکرد آنها که در اتفاقات سال گذشته بسیار نمود یافت، استحاله ارزش‌هاست. شعار زن، زندگی، آزادی در راستای استحاله ارزش‌ها و مشروعیت‌زدایی از سیستم است.
هدف دیگر آنها تغییر و جابجایی نخبگان است به طوری که می‌بینیم با ابزارها و رسانه هایی که دارند علیه نخبگان و قهرمانان ملی همچون سردار سلیمانی تبلیغ می‌کنند و به جای ایشان افرادی مثل پرویز ثابتی را معرفی می‌کنند. معاندین و دشمنان ملت در نهایت مشروعیت نظام را هدف گرفته‌اند. به هر حال وقتی مشارکت نباشد ادعا می‌کنند این سیستم مشروعبت و پشتوانه مردمی ندارد و استبدادی است. در این شرایط اگر این نظام را دوست داریم و به قانون اساسی پایبند هستیم، باید به مشروعیت آن هم حساس باشیم.
برخی ممکن است بگویند نه نظام را دوست دارم نه به آن پایبند هستم ولی اکثریت مردم و جناح‌های سیاسی با نظام موافق و همراه هستند، باید همه پای صندوق رای بیاییم. ممکن است اختلافات درون جریانی و درون جبهه انقلاب داشته باشیم باشد اما این اختلافات دلیل نمی‌شود در مشارکت شرکت نکنیم. موضوع دوم مطالبه مردم در قانون‌گذاری، اداره و توسعه کشور است. هر کس در انتخابات شرکت نمی‌کند در واقع حق رای خود را به دیگری تفویض می‌کند و وقتی نماینده آن دیگری رفتار دیگری می‌کند قاعدتا نباید گلایه‌ای داشته باشد.
زنجانی: آقای فهیمی اتفاقات سال گذشته را نقد ناقص کردند ، جریانات اجتماعی چیزهایی نیستند که به حالت دستوری برای آنها بخشنامه صادر و آنها را مهار کنیم بلکه باید به طور علمی و دقیق ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی شود. اگر قرار باشد به هر رخداد اجتماعی نگاه سیاسی داشته باشیم نتیجه‌گیری ما غلط خواهد بود. در هر جامعه‌ای ابتدا باید ارزش‌ها را تعریف کنیم و ببینیم که آیا منظور از ارزش‌ها باور این دوستان است، آیا معدل جامعه و یا فرهنگ حاکم بر جامعه است.
تمدن بشری مدام در حال تغییر و تحول است و سلایق و دیدگاه‌ها را نمی‌توان به صورت یکسان دید و برای همه ادوار آن نسخه یکسانی تجویز کرد و این مسئولیت نیروهای فرهنگی و اجتماعی هر جامعه‌ای است و باید واقعیات را قبول کنیم به شکل منطقی، محلی و بومی برای آن برنامه‌ریزی کرده و آن را هدایت کنیم. موضوعی که آقای فهیمی درباره جابجایی نخبگان گفتند باید بگویم اگر ما نخبگان سیاسی، ورزشی، فرهنگی، هنری و ورزشی خود را بشکنیم از داخل آن نخبه‌های فرصت طلب و نامحرم مثل ثابت بیرون می‌آید.
ببینید؛ مشروعیت، بدل ندارد وقتی رضایت مردم در حوزه‌های مختلف تامین نشود، مشروعیت شما تحلیل می‌رود و این نقص را نمی‌توان با رویکردهای امنیتی رفع کرد بنابراین این موضوع پایه جمهوریت و الفبای حضور مردم در صحنه‌های اجتماعی و سیاسی است.
درباره ارزیابی از میزان مشارکت من از طرف جریان خودمان عرض می‌کنم. واقعیت این است که آخرین انتخابات کشور از نظر مشارکت مطلوب نبوده است. ما ایرانی‌ها از نظر اندیشه و مدنیت و ساختار سیاسی از ترکیه مدنی‌تر و پیشرفته‌تر هستیم اما در ترکیه شاهد مشارکت بالای ۸۰ درصدی هستیم در حالی که انتخابات در ایران با مشارکت ۴۰ تا ۴۵ درصدی برگزار شد و این نشانه خوبی نیست.
موضوع دیگر تورم و مشکلات اقتصادی است که در مشارکت مردم اثرگذار است. اگر قدرت خرید یک کارمند را بررسی کنیم در سال ۹۵ پایه حقوق کارمند سه تا چهار میلیون تومان بود با این حقوق می‌شد سه تا سکه خریداری کرد. با آن روند الان اگر حداقل حقوق کارمند ۹۰ میلیون تومان باشد، قدرت خرید این کارمند حفظ شده است. در حالی که حداقل حقوق این قشر الان هشت میلیون تومان است.
نیازهای زیستی فرهنگی و اجتماعی مردم مهم است و وقتی مردم به دنبال نان شب و تامین معیشت می‌روند ،دیگر در ذهن آنها فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی رنگ می‌بازد. از سوی دیگر فعالیت‌های سیاسی هزینه بر شده است و این هم از عوامل بازدارنده مشارکت است.
ایرنا: جریان شما چه رویکردی در انتخابات دارد؟
زنجانی: به عنوان سخنگوی جریان اصلاحات استان اردبیل که ۲۷ حزب ثبت شده کشور را شامل می‌شود، عرض می‌کنم تحریم در دستور کار ما قرار ندارد. به طور کلی در مجموعه جریان اصلاحات در کشور، یک دیدگاه معتقد است که وقتی به ما فضا داده نمی‌شود، مشارکت یا عدم مشارکت ما تاثیر ندارد. اینها قائل به عدم مشارکت هستند.
بخش دیگر از جمله جریان اعتدالی بر این باور است باید حضور داشته باشند و ولو اینکه جزو حداقلی‌ها باشند زیرا می‌خواهند صدای خود را به گوش مردم برسانند. بخش سوم در داخل این جریان، که هنوز به جمع‌بندی نرسیده است اعتقاد به مشارکت مشروط دارد و منتظر اقدام نهادهای نظارتی و باز شدن میدان و فضا برای رقابت‌های انتخاباتی هستند این طیف به نسبتی که میدان باز شود درباره آن تصمیم‌گیری و عمل خواهد کرد.
ایرنا: شما که سابقه فعالیت اجرایی هم در استان داشتید میزان مشارکت در استان معمولا چگونه بوده است؟
زنجانی: از ۴۸ درصد تا ۷۶ درصد در دوره‌های مختلف مشارکت داشتیم.
ایرنا: آقای کوهی جریانات سیاسی برای افزایش مشارکت مردم چه وظایفی بر عهده دارند؟
کوهی: وفاداران به نظام و انقلاب اسلامی که به همه جریانات تعلق دارند همواره در پای صندوق‌های رای حضور داشتند و ما معمولا بالای ۳۰ تا ۳۵ درصد مشارکت ثابت داریم. علاوه بر این رای ثابت، باید برای بالا بردن میزان مشارکت تلاش و برنامه‌ریزی کنیم. من ضمن اینکه نگاه آرمان‌گرایی دارم، اعتقاد دارم باید باید به واقعیت‌ها نیز نگاه کنیم و در مقابل مردم جوابگو باشیم و ببینیم جریانات سیاسی در روند مشارکت و انتخاب مردم چه نقشی دارند.
لازم است آسیب‌شناسی شود که متاسفانه این اتفاقات در جریانات سیاسی رخ نمی‌دهد. درباره موضوعی که آقای زنجانی گفتند که جریان اصلاحات منتظر اعلام صلاحیت‌هاست و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کند، یکی از انتقادات از اصلاح طلبان این است که اگر اعتقاد به کادرسازی و پرورش مدیران و حفظ نخبگان سیاسی دارید در این زمینه چه کرده‌اید و نقش این جریان که الان منتظر اعلام نتیجه بررسی صلاحیت هستند، چیست. چرا جریان اصلاحات فکر امروز را نکرده است.
اینکه گفته می‌شود فرایند بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات سیاسی است درست نیست به هر حال مسائل مختلف از جمله مشکلات مالی، اخلاقی و تبانی هم وجود دارد. اگر جریان اصلاحات می‌خواست و می‌خواهد در این گذر تاریخی و تغییر نسل، جوانان را به صحنه بکشد، باید قبلا کادرسازی می‌کرد و نخبگان را به صحنه می‌آورد.
اگر اعتقاد به رقابت داریم باید به لوازم آن پایبند باشیم. ساختارسازی و کادرسازی نکردیم و نخبگان را از دست دادیم. من به جریان اصلاحات انتقاد دارم که در کادرسازی برای انتخابات ضعیف عمل کرده و فردمحور بوده است. همین امروز اگر آقای زنجانی از این جریان کنار بکشد جریان اصلاحات استان تعطیل می‌شود. کما اینکه با جوانان اصلاح طلب در دولت آقای روحانی تقابل ایجاد شد.
درست است مشکلات معیشتی و اقتصادی و تحریم هست ولی مسائل دیگری از جمله عدم کادرسازی و آینده‌نگری هم هست. وظیفه حزب کادرسازی است و مردم باید این را بدانند. البته این انتقاد به نوعی به هر دو جریان به‌ویژه جریان اصلاحات وارد است. ما این کار را کردیم در استان اردبیل ۳۶ نامزد داریم که هشت نفر از مجموعه خود ما هستند نمی‌گویم همه اینها را ما تربیت کردیم.
بعد از احراز صلاحیت زبده‌ترین و بهترین‌ها را معرفی خواهیم کرد. ما در جریان خود، نیروهای کافی و کارآمد را تشویق کرده‌ایم تا وارد رقابت شوند و تا زمانی که مردم با چهره‌ها و تفکرات نو و به روز روبرو نشوند و همان افراد کلیشه‌ای و تکراری وارد میدان شوند، اتفاق خاصی نخواهد افتاد.
از سوی دیگر جریاناتی که می‌آیند باید برنامه‌های خود را برای عبور از مشکلات اقتصادی و معیشتی ارائه کنند. البته غافل نباشیم که تورم ترکیه کمرشکن است اما مردم آن کشور حدود ۹۵ درصد در انتخابات شرکت کرده بودند، پس آنجا قوانین و قواعدی به کار گرفته می‌شود که مردم به واسطه آن پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند که اینجا مجال بحث آن نیست.
زنجانی: ما گاهی سخنگوی حاکمیت می‌شویم و یا مثل آن فکر می‌کنیم و از جایگاه سخنگوی شورای نگهبان صحبت می‌کنیم، در حالی که نباید از جایگاه شورای نگهبان به موضوع صلاحیت افراد وارد شویم بلکه باید در حوزه اندیشه نامزدها دقت کنیم و عملکرد شورای نگهبان نیز اینطور نیست که به آن، قدیس مآبانه بنگریم. عملکرد همه قابل نقد است و همه می‌توانند دارای اشکال و ایراد باشند.
گاهی فضای سیاسی طوری است که می‌بینیم فردی در یک دوره صلاحیت نمی‌گیرد و در دوره دیگر تایید می‌شود یا به فردی برای انتخابات مجلس خبرگان صلاحیت داده می‌شود اما برای همان فرد مجلس شورای اسلامی صلاحیت داده نمی‌شود. بنابراین این واقعیت را منکر نباشیم که سلیقه می‌تواند اعمال شود و می‌توانند افراد را بالانس کنند اما ما می‌گوییم این بالانس را به نفع مشارکت مردم و در راستای فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی انجام دهیم.
الان وقت چهره‌سازی نیست که آقای کوهی به آن اشاره می‌کند، الان دوران قحطی و سکون سیاسی و مشارکت است. در این وضعیت نیازی به چهره‌سازی نداریم. حاکمیت به اندازه کافی سخنگو و نیرو دارد اما مطالبات مردمی سخنگو ندارد. هرکسی که احساس کنیم از پایگاه مردمی برخوردار است و به عنوان سخنگوی مردم سخن می‌گوید او را از خودمان می‌دانیم.
ایرنا: آقای فهیمی نظر شما چیست در مدت باقی مانده تا برگزاری انتخابات چه باید کرد؟
فهیمی: مشروعیت نظام و مطالبه مردم در هر کشوری و نظامی مهم است و همه باید در این زمینه تلاش کنند در عین حال اینگونه نیست که در هر کشوری انتخابات بدون هیچ گونه ملاحظه و چهارچوبی برگزار شود. اتفاقا با بررسی تاریخ معاصر ایران، معلوم می‌شود که انتخابات در جمهوری اسلامی نسبت به گذشته آزادانه‌تر برگزار شده است.
بنابراین نباید همه چیز را از بیخ و بن بزنیم و متوجه نظام بکنیم زیرا خیلی از افرادی که رد صلاحیت شده اند، در دوره‌های قبلی، صاحب مسئولیت بودند و بارها تایید شدند ممکن است در دوره مورد بررسی مسئله ای داشته باشند که منجر به رد صلاحیت آنها شود.
موضوع دیگر این است که هم نخبگان سیاسی و اجتماعی و هم معتقدان به جریانات اصولگرا و اصلاح طلب، این را قبول دارند که تورم، کارد را به استخوان مردم رسانده است اما باید ببینیم تورم از کجا شروع شده است. در دوره احمدی نژاد دلار از سه هزار تومان به حدود هفت هزار تومان رسید، در دوره روحانی از هفت هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسید و در دولت فعلی هم به ۵۰ هزار تومان رسیده است.
بنابراین نمی‌توان فقط یک دولت را متهم کرد. متاسفانه یکی از مشکلات کشور این است که وقتی جریانی مسئولیتی را بر عهده می‌گیرد طیف مقابل آن سنگ اندازی می‌کند. الان مسئله موضوع این جناح و آن جناح نیست و همه مسئولیت دارند هم انتخابات را باشکوه برگزار کنند و هم برای رفع مشکلات معیشتی مردم چاره اندیشی کنند.
اما اینکه گفتید در کوتاه مدت و دو ماه باقی مانده چه باید کرد به نظر می‌رسد شایعاتی که درباره افزایش قیمت‌ها مطرح می شود باید جلو آن گرفته شود و آرامش ذهنی بین مردم ایجاد شود. موضوع دیگری که به نظر می‌رسد باید به آن توجه کرد سلامت انتخابات، هزینه‌های انتخابات و جلوگیری از خرید و فروش رای است به نظر می‌رسد این دوره نسبت به دوره‌های گذشته بیشتر مبتلا به است.
این مشکل در همه دوره ها بوده ولی برداشت من این است که در این دوره بیشتر خواهد بود. وقتی بخشی از مردم و نخبگان سیاسی می‌بینند، چه رای بدهند یا ندهند، عده ای وارد میدان شده و با پول و کمک مالی اسپانسر مشغول خرید رای مردم هستند، نسبت به انتخابات بی‌تفاوت می‌شوند. این مساله نیازمند توجه فوری مسئولین و متولیان امر انتخابات است و باید شورای نگهبان و هیئت‌های نظارت توجه کنند.
خوشبختانه طبق قانون تمام مراحل انتخابات تحت رصد و نظارت قرار دارد و خلاء قانونی وجود ندارد در مجموع اگر فکری به مقابله با خرید و فروش رای نشود، مردم در انتخاب درست دچار مشکل خواهند شد و آن طور که مردم انتظار دارند افراد کارآمد وارد مجلس نخواهند شد.
ایرنا: آقای زنجانی به نظر شما در مدت باقی مانده تا روز انتخابات برای برگزاری باشکوه انتخابات چه باید کرد؟
زنجانی: در تایید فرمایشات آقای فهیمی درباره خرید و فروش رای، وقتی که مشارکت مردم کم باشد، آرای کم نیز تعیین کننده سرنوشت انتخابات می‌شود. اما وقتی مشارکت بالا باشد، خرید و فروش رای و فساد بی‌اثر می‌شود. نکته دیگر نیز معیشت مردم است که به طور واقع می‌تواند در مشارکت تاثیرگذار باشد و کار فرهنگی نیز برای مشارکت انتخاباتی مهم است.
در مورد اینکه ارکان مشارکت چه نهادهایی هستند و چه نقشی دارند، قطعا یک طرف آن حاکمیت و به نمایندگی از آن دستگاه‌های اجرایی، نظارتی، رسانه ملی، و نگاه بخش‌های سیاسی و امنیتی به انتخابات است. اگر نگاه این باشد که اصلی‌ترین مرجع بگوید مشارکت برای من اولویت نیست، دور باطل شکل می‌گیرد. به نظر می‌رسد نهادهای زیر نظر رهبری همراهی لازم را با رهنمودهای چهارگانه ایشان ندارند و پالس مثبتی برای مشارکت پرشور دیده نمی‌شود که امیدواریم در دو ماه باقی مانده این روند جبران شود.
بنابراین نقش اول در برگزاری مشارکت پرشور، حاکمیت اعم از دولت، مجریان و ناظران است که می‌توانند فضا را رقابتی کنند. در عین حال معتقدم رقابت به معنای تعداد بالای نامزدها نیست. با احترام به تمام نامزدها از هر طیف نوعا مردم بر دیدگاه و اندیشه متمرکز هستند و نگاهشان جریانی است و نامزدهایی که جریان‌ها و گفتمان‌های غالب سیاسی و اقتصادی را رهبری می‌کنند آنها مدنظر هستند.
اینکه از هر منطقه‌ای و آبادی یک نامزد بیاید نوعا به مشارکت بیشتر منتهی نمی‌شود. در صورت حضور افرادی که اندیشه را رهبری و نمایندگی می‌کنند، می‌توان گفت سلایق مختلف حضور دارند.
از سوی دیگر طی هفته‌های اخیر رسانه به عنوان بخشی از حاکمیت نشان می‌دهد که می‌خواهد فضا را باز کند البته این در سطح ملی دیده می‌شود ولی مسائل و مشکلات محلی و منطقه‌ای خارج از گفتمان ملی است و این اتفاق باید در رسانه محلی هم بیفتد و نگران هم نباشند.
باب گفت و گو باید باز شود و کسانی می‌توانند جریان ساز باشند بیایند ، هر چقدر باب گفت و گو باز شود باب خشونت بسته می‌شود ، مردم در صندوق حرف بزنند برای خیابان حرفشان نمی‌ماند. حرف و گفتمان صندوق کم هزینه‌ترین و منطقی‌ترین راه برای تحقق مشارکت به عنوان شاه بیت فرمایشات مقام معظم رهبری است.
پای سوم مشارکت در انتخابات احزاب هستند که باید نقش اساسی ایفا کنند. هر چند احزاب صرفا برای انتخابات ایجاد نشده‌اند اما در عین حال کاربردی‌ترین نقش احزاب در انتخابات است. آقای کوهی گفتند جریان اصلاحات کادرسازی نکرده و برنامه نداشته است اتفاقا برعکس است. گفتمان من در سطح ملی سطح پایین‌تری قرار دارد و منتقد است. وقتی حاکمیت در سمت و طرف یک گفتمان است، طبیعتا گفتمان مقابل هزینه دارد کادر و نامزد جریان من متحمل هزینه می‌شود این جا کادرسازی معنی ندارد.
من در زمان جنگ هم به کسی نمی‌گفتم بیا برویم می‌گفتم من می‌روم شما هم بیایید. در فعالیت سیاسی هم نمی‌گویم بیایید. کسی که وارد این جریان می‌شود از صلاحیت گرفته و تا هر فعالیت سیاسی و اجتماعی‌اش زیر نقد است. کسانی که از جریان ما وارد عرصه می‌شوند تکلیفی و اندیشه‌ای می‌آیند. اینکه آقای کوهی گفتند جریان اصلاحات فرد محور است، اتفاقا جریان اصلاحات فرد محور نیست. کادر ما اندیشه ورزان، کارآفرینان، سرمایه‌گذاران هستند کسانی هستند که به اندیشه پویا، شفافیت و پاسخگویی اعتقاد دارند.
ما برای عبور از بحران اندیشه داریم، اعتقاد داریم منافع ملی در سیاست‌گذاری باید فصل‌الخطاب باشد، شفافیت در اقتصاد، پاسخگویی در مسئولیت باورهای ماست. از این که بگذریم نقش مردم به عنوان رکن اساسی جامعه مدنی است این وظیفه احزاب و رسانه ملی است که با دلیل و اندیشه‌ورزی و رویکرد منطقی مردم را به انتخابات امیدوار کنند. مردم باید امید داشته باشند که اثر انتخابات را در سفره، تولید، صنعت و جاهای مختلف خواهند دید. در این صورت ایفای نقش می‌کنند اما اگر ببیند رای آنها فقط برای عده‌ای پز سیاسی است حضور نخواهند داشت.
در سطح استان ما نیروهای ملی و محلی از هر جریانی داریم. از حالا نمی‌توان گفت صف‌بندی چطور خواهد بود اما واقعیت این است که موضوع پیش ثبت‌نام بازدارنده و در مقابل اندیشه رهبری بود که نابهنگام تصویب و سریع اجرا شد و جلو تنوع ثبت‌نام را گرفت ، نهایتا اگر بخواهیم نقش و حضور داشته باشیم مجبور هستیم به صورت موقعیتی تصمیم بگیریم که بعد از احراز صلاحیت مشخص خواهد شد.
کوهی: من اعتقاد دارم شورای نگهبان به وظایف قانونی خود درست عمل کرده است اما جریانات سیاسی، باید آنقدر نیروهای زبده و قوی برای انتخابات معرفی کنند، که عده لازم از فیلتر شورای نگهبان بگذرد. کاندیدایی که می‌دانست مشکل دارد و در ادوار گذشته نیز داشته، جریان اصلاحات چرا به اینها اجازه داده به نام اصلاحات ثبت‌نام کنند و بعد هم بگویند نمی‌توانند وارد عرصه شوند.
معتقدم شورای نگهبان با صراحت و شجاعت به وظیفه قانونی خود عمل می‌کند و هر کس در آن جایگاه باشد باید همان وظیفه را انجام دهد. کسی که مشکل دارد نباید وارد شود تا هم به مانع برنخورد و هم افکار عمومی را دچار سوال نکند.
باید فضا برای جوانان و چهره‌های جدید باز شود و این تفکر که فلانی پایگاه رای ثابت دارد و همیشه باید حضور داشته باشد را زیاد نمی‌پسندم ، هرچند دوست دارم چهره‌های جدید و قوی از ناحیه اصلاح طلبان وارد عرصه شوند و ما با قوی‌تر از خودمان رقابت کنیم و من اینگونه رقابت‌ها را بیشتر دوست دارم.
بحث جریان اصلاحات که می‌شود عده‌ای می‌گویند اینها با صندوق قهر کرده‌اند؛ اما اینگونه نیست اصلاحات چند دوره اداره کشور را در دست داشته‌اند و کار و خدمت کرده‌اند از چه کسی می‌خواهند قهر کنند الان هم می‌توانند رقابت را به نفع خود ببرند اما باید برای این مقصود، جوانان و پدیده‌هایی معرفی کنند و این کار خدمت به نظام، قرآن و مردم است.
معتقدم رای‌های سنتی در استان اردبیل بسیار است و باید چهره‌های جدید بیاوریم تا مردم بیشتر به تاثیر رای خود اعتقاد داشته باشند. علاوه بر این نباید حرف‌هایی بزنیم که مردم را به آینده ناامید کند و این روزها در آستانه انتخابات همه ما نقطه مشترک داریم و دنیا به این رویداد مهم چشم دوخته است و اگر خدای نکرده کشور، آسیب ببیند در واقع ابتدا زحمات و خدمات کسانی مثل آقای زنجانی که قبل از ما وارد عرصه خدمت شده بودند آسیب خواهد دید. با تمام این اوصاف در انتخابات اسفندماه امسال به نظر من بالای ۵۰ درصد مشارکت را خواهیم داشت.
فهیمی: به نظر من در این دوره عده‌ای قابل توجه صلاحیت خواهند گرفت و به طور متعادلی از هر دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا به مجلس راه خواهند یافت ، خوشبختانه فعالیت سیاسی احزاب نیز این روزها در استان چشمگیر است.
در عین حال عقیده دارم باید مراقب واگرایی در سطح استان باشیم ، تبلیغات انتخاباتی به یک همگرایی استانی منجر شود. در این وضعیت هم رسانه‌ها و هم نامزدها باید همکاری کنند تا واگرایی به همگرایی تبدیل شود و این نکته نیز در افزایش میزان مشارکت می‌تواند تاثیرگذار باشد.
ایرنا: ارزیابی شما از میزان مشارکت در این دوره چیست؟
فهیمی: احتمال می‌دهم نسبت به دوره قبل مشارکت بیشتر باشد.