جزیره کیش که در آب‌های آرام خلیج‌فارس قرار دارد، یک قطب گردشگری دیدنی و جذاب در جنوب کشورمان است که در طول سال انبوهی از مسافران را به خود جذب می‌کند. این جزیره دارای مجموعه وسیعی از جاذبه‌های دیدنی است که همه‌چیز از مکان‌های تفریحی گرفته تا تاریخی را در برمی‌گیرد. یکی از جواهرات تاریخی این جزیره، شهر زیرزمینی کاریز کیش است. بیایید به این شهر فریبنده زیرزمینی کیش بپردازیم.
رونمایی از کاریز، شهر زیرزمینی
واژه کاریز از فارسی سرچشمه گرفته و به قناتی اطلاق می‌شود که در گذشته برای هدایت آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شده است. قنات کیش با بیش از 2500 سال قدمت، آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تأمین می‌کرد. اگرچه این قنات، با طول و عمق قنات‌های موجود در سایر نقاط ایران همخوانی ندارد، اما اهمیت هدایت آب‌های زیرزمینی به سطح جزیره، با توجه به شیب ملایم آن، نشان‌دهنده روش‌های مبتکرانه‌ای است که در ساخت این قنات‌ها در آن دوران به‌کاررفته است. برای بازدید از این منطقه دیدنی باید بلیط قطار یا بلیط هواپیما تهران کیش را خریداری کنید و به جزیره زیبای کیش سفر کنید.
کشف میراث قنات
این قنات تاریخی برای آبیاری فضای سبز و تأمین آب آشامیدنی ساکنان مهم بود. علاوه بر این، کشتی‌ها از آب آن برای مصرف و تجارت با کشورهای خلیج‌فارس استفاده می‌کردند. آب شیرین قنات که از میان گل مرجانی فیلتر شده بود، در چاه‌ها جمع‌آوری می‌شد که نشان از تدبیر ایرانیان باستان دارد.
دوراندیشی ایرانیان برای محافظت از قنات
در مجموعه فرهنگی توریستی شهر زیرزمینی کاریز کیش، دیوارهای محافظی برای حفاظت از گل مارن ارزشمند احداث شده است. این خاک رس نرم که برای مصارف مختلف ازجمله تولید آجر و سیمان استفاده می‌شده است، توسط ایرانیان باستان در این قنات به طرز ماهرانه‌ای برای مصارف آبیاری مهار شده است.
به طرز جالبی، ساخت چاه‌ها و شیب ملایم آن، استخراج آب را به‌طور کارآمد، امکان‌پذیر می‌کرد. پایاب‌ها، برداشت آب از کاریز را تسهیل کرد و بعد تاریخی شگفت‌انگیزی به این شگفتی قنات اضافه کرد.
ساختار کاریز چگونه است؟
عظمت قنات دوهزارساله کیش که حداکثر ارتفاع آن به چهل‌وپنج متر می‌رسد، در این جزیره بی‌نظیر است. باوجود ارتفاع کم کیش، ساخت این قنات باستانی در لایه گل مارن نشان‌دهنده اهمیت آن است. این قنات با امتداد 15 کیلومتری، از منطقه صفین و فرودگاه سرچشمه می‌گیرد و در مکان فعلی مجموعه فرهنگی و گردشگری شهر زیرزمینی کاریز کیش به اوج خود می‌رسد.
در مسیر کاریز 6 پل عابر پیاده وجود دارد که یکی از آن‌ها در مجموعه فرهنگی گردشگری شهر زیرزمینی کیش قابل‌مشاهده است. در گذشته مردم بومی جزیره آب آشامیدنی خود را از این مکان تأمین می‌کردند. این آثار تاریخی بیش از 800 سال قدمت دارند. جزیره کیش در گذشته‌های دور به‌ویژه در قرن پنجم و ششم هجری قمری مرکز تجارت خلیج‌فارس و دریای عمان بوده و آب آشامیدنی آن برای مصرف کشورهای حوزه خلیج‌فارس بسیار ارزشمند بوده است.
دمای داخل کاریز 10 تا 12 درجه سردتر از بیرون باقی می‌ماند که منجر به ایجاد راهروها و سیستم پیچیده قنات می‌شود. این قنات زیرزمینی که در ابتدا در بستر دریا قرار داشت، دارای سقفی است که با فسیل‌های مرجانی باستانی و موجودات دریایی خلیج‌فارس تزئین شده است که قدمت آن بین 53 تا 570 میلیون سال تخمین زده می‌شود.
امروزه، این مکان قابل‌توجه زیرزمینی به یک مقصد گردشگری جذاب تبدیل شده است و مناظر نورانی خیره‌کننده از سقف پوشیده از مرجان را به رخ می‌کشد.
سقف شهر زیرزمینی کاریز
سقف مرجانی کاریز کیش به قطر هفت متر، زمانی بستر دریا بوده و امروزه مملو از صدف‌ها و آبزیانی است که به‌صورت فسیل دیده می‌شوند. آزمایش‌های انجام شده در دانشگاه مونیخ آلمان بر روی فسیل‌های به‌دست‌آمده از سقف مرجانی، نشان می‌دهد که این سقف بین 53 تا 570 میلیون سال قدمت دارد و انواع آن در موزه شهر زیرزمینی کاریز کیش به نمایش گذاشته شده است.
این فسیل‌ها در عین اینکه باعث جذابیت این منطقه می‌شوند، در گذشته برای تصفیه آب جاری، تضمین پاکیزگی و قابل شرب‌بودن آن درزمانی که تصفیه آب به‌آسانی در دسترس نبود، استفاده می‌شدند.
سیر تحول قنات کیش
امروزه مجموعه قنات به یک شهر زیرزمینی حیرت‌انگیز با وسعت بیش از 10000 مترمربع تغییر کاربری داده است. این سایت که شهر زیرزمینی کاریز نام دارد، یکی از جاذبه‌های دیدنی جزیره است که دارای غرفه‌های صنایع‌دستی ایرانی و جهانی، سالن‌های غذاخوری سنتی و مدرن، موزه‌ها و غیره است. این سایت که در عمق 16 متری زمین قرار دارد توسط منصور حاجی حسینی تأسیس شد.
مکان‌یابی شهر زیرزمینی کاریز
کاریز از نقاط برجسته استان هرمزگان است و در بلوار میر مهنا یافت می‌شود. بعدازاینکه بلیط کیش را تهیه کردید و به این جزیره سفر کردید، با تاکسی می‌توانید به شهر زیرزمینی کاریز برسید. این سایت، بعد از میدان المپیک و قبل از میدان فارور در کیش، واقع شده است.
آب‌وهوای کاریز
بازدید از شهر زیرزمینی کاریز، واقع در کیش، باعث می‌شود از آب‌وهوای گرمی که در کیش وجود دارد، کمی فاصله بگیرید. برخلاف دمای سوزان جزیره در ماه‌های گرم سال، کاریز آب‌وهوای خنک ثابتی را در تمام طول سال حفظ می‌کند. این محیط منحصربه‌فرد نه‌تنها فرصتی برای فرار از گرما به شما می‌دهد؛ بلکه به شیرینی و خلوص آب موجود در شهر نیز کمک می‌کند.
اهمیت شهر زیرزمینی کاریز
دو ویژگی مهم کاریز را در فهرست میراث جهانی قرار می‌دهد. اول اینکه کاریز در قلب تنها جزیره مرجانی جهان واقع شده است. ثانیاً تنها جاذبه‌ی طبیعی ایران است که سقف آن پر از صدف و مرجان طبیعی است. این مجموعه استثنایی برای همه دوستداران طبیعت که می‌توانند مستقیماً از بزرگ‌ترین مجموعه مرجانی بازدید کنند، در دسترس است.
کلام آخر
بافت فسیلی شهر زیرزمینی کاریز این مجموعه را به یکی از جاذبه‌های تاریخی کیش تبدیل کرده است. این قنات قدمتی چندساله دارد و می‌توان آن را یکی از آثار مهم تاریخی ایران به شمار آورد. فرقی نمی‌کند در چه فصلی از سال به این شهر سفر کنید، زیرا هوای خنک و مطبوع همیشه در این مجموعه حاکم است. در سفر به کیش می‌توانید از شهر زیرزمینی کاریز دیدن کنید و با تاریخچه آن آشنا شوید.
*** محتوای این مطلب تبلیغاتی است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.