به گزارش ایرنا، سومین و آخرین روز مرحله ملی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، شامگاه دوشنبه- ١٨ دی‌ماه- با حضور امیرحسین سمیعی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اله یاری مدیرعامل بنیاد رودکی، امیرعباس ستایشگر مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و محمدعلی مرآتی دبیر جشنواره با هنرنمایی هنرمندان موسیقی نواحی و استقبال خوب علاقه‌مندان در تالار رودکی برگزار شد.
اجرای نخست شب گذشته به یک گروه عراقی اختصاص داشت که با هنرمندی احمد الوان یوسف و عمر عبدالکریم حمید از کشور عراق و با اجرای موسیقی ریفی (روستایی فولک) روی صحنه رفت و با استقبال حاضران مواجه شد.
تجربه شنیدن موسیقی «ریفی»
باسم حمادی هنرمند خطه خوزستان که به عنوان کارشناس در این اجرا حضور داشت، گفت: آقای عبدالکریم از اساتید حوزه هنرهای زیبای دانشگاه بصره هستند. این دو هنرمند از گروه‌های موسیقی فولکلور بصره هستند و در اجراهای خود از سازهای بسیاری بهره می‌گیرند و در این اجرا، نمونه‌ای از کارهای خود را به روی صحنه می‌برند.
عمر عبدالکریم حمید نیز درباره اجرایش بیان کرد: بسیار مفتخرم که برای دومین بار به ایران سفر می‌کنم. همچنین تشکر می‌کنم از برگزارکنندگان این جشنواره که این فرصت را در اختیار ما قرار دادند. ما عضو کوچکی از گروه موسیقی بزرگ «الفنون شعبیه»ی بصره هستیم. تعداد اعضای گروه ما ۲۵ نفر است که «الخشابه» گفته می‌شود. «الخشابه» به گروه‌هایی می‌گویند که تمرکزشان بر روی سازهای ضربی است اما ما در این گروه علاوه بر سازهای ضربی از عود، کمانچه و... نیز استفاده می‌کنیم.
این هنرمند درباره حضورش در جشنواره موسیقی نواحی اظهارداشت: بسیار خوشحالم که به این جشنواره دعوت شدم و فرصتی به وجود آمد تا از هنرمندان اقوام ایران تجارب بسیاری کسب کنم چرا که به عنوان یک موزیسین و مدرس حوزه موسیقی این اتفاق برایم بسیار مفید و ارزشمند بود. ما در این برنامه گوشه‌هایی از موسیقی عراق را به تماشا گذاشتیم و امیدواریم در فرصت‌های بعدی با گروه کامل‌تری در خدمت شما باشیم.
گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره همه سطح بالا و قوی بودند
اجرای دوم شب گذشته جشنواره موسیقی نواحی به موسیقی کُردی اختصاص داشت و به هنرمندی نامخاص صیادی و اردشیر طهماسبی و با نوازندگی سرنا و دهل آغاز شد. «سِجار»، «گَژیان یا پشت پا»، «فَتاپاشایی»، «چپی یا هَل پرکه» از قطعات اجرایی این بخش بودند.
نامخاص صیادی پس از اجرایش گفت: گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره همه سطح بالا و قوی بودند و امیدوارم چنین رویدادی با افزایش تعداد هنرمندان شرکت‌کننده به قوت خود باقی بماند تا هر روز شاهد پیشرفت هنر موسیقی نواحی باشیم.
بخش دیگری از این برنامه به هنرمندی عبدالعزیز احمدی از تربت جام اختصاص داشت و شامل آوازخوانی و دوتارنوازی با دوبیتی‌خوانی و غزل‌هایی از سعدی شیرازی بود.
جشنواره موسیقی نواحی بستری برای همنشینی اقوام است
عبدالعزیز احمدی نیز درباره حضورش در این جشنواره گفت: برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران اتفاق بسیار خوب و ارزشمندی است. به ویژه اینکه امسال و این دوره از جشنواره در تهران برگزار شد. سال‌های بسیاری است، آرزومندیم این جشنواره در مکانی برگزار شود تا بستر بهتری برای دیدار هنرمندان اقصی‌نقاط کشور با یکدیگر باشد و از فرهنگ و گویش‌ها و موسیقی‌های مناطق خود پند بگیرند.
وی افزود: این رویداد بسیار کار زیبایی است و امیدواریم تداوم داشته باشد. این جشنواره فرصتی برای همنشینی اقوام مختلف ایران است و امیدوارم این رویداد مهم هنری مثل امسال به صورت گردشی برگزار شود، به ویژه استان‌هایی که از قومیت‌های مختلفی برخوردار هستند.
بخش دیگری از برنامه به هنرنمایی علی محولاتی نوازنده دوتار از کاشمر اختصاص داشت و با اجرای قطعات مقام الله، مقام باکلام سبزه‌پری، مقام باکلام شاه ختا و مقام گلنار همراه شد.
جشنواره موسیقی نواحی و یک اشاعه فرهنگی زیبا
محولاتی نیز درباره حضور و اجرایش در تهران اظهارداشت: انتخاب پایتخت برای برگزاری بخش ملی جشنواره موسیقی نواحی اتفاق خوبی است به این سبب که بستری ایجاد شده تا اقوام مختلف ایران در تهران دور هم جمع شوند و اشاعه فرهنگی زیبایی صورت گرفته است.
اجرای بعدی اما با گروه‌نوازی هنرمندانی از کرمان به سرپرستی هوشنگ کردستانی و هنرمندانی همچون قدرت برموز، علیرضا یونس زاده و مجتبی سالمی همراه شد.
«هلو هالو»، «گل مُورت دوشمَنه»، «مَرُوکلا» و «شِینَک بلال» از قطعات اجرایی این بخش بود.
محمدعلی مرآتی دبیر جشنواره درباره این گروه کرمانی گفت: کرمان را به لحاظ موسیقایی، ایران کوچک عنوان می‌کنند چرا که متشکل از اقوام مختلف است و از قدمت تاریخی کهن و متنوعی برخوردار است.
جوانان این جشنواره با توانمندی اساتید موسیقی آشنا می‌شوند
هوشنگ کردستانی درباره اجرایش در جشنواره موسیقی نواحی بیان کرد: مردم ما تشنه موسیقی متنوع و رنگارنگ قومی و ایلی و عشایری ما هستند و براین اساس کمتر چنین فرصت بوجود می‌آید تا با اساتید بزرگ این حوزه از نزدیک و چهره به چهره برخورد کنند؛ آن هم هنرمندانی که در مناطق خود برای مردم سرزمینشان، هنرنمایی و فرهنگسازی می‌کنند.
وی برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران را فرصت خوبی برای آشنایی جوانان با موسیقی اصیل ایران عنوان کرد و افزود: این جشنواره بستری است تا جوانان، چهره به چهره با اساتید و هنرمندان این حوزه آشنا شوند؛ آنها را ببیند و موسیقی زنده آنها بشنوند و بدانند که هنرمندانشان چقدر توانمند هستند و موسیقی که تولید و عرضه می‌کنند از چه محتوای ارزشمندی برخوردار است و زیبایی‌های خود را دارد.
اجرای دیگر شب گذشته به موسیقی بختیاری با هنرمندی عبدقلی شهبازی (آواز) و روزعلی عباسی (نوازنده نی) اختصاص داشت که روایت‌کننده بلال‌خوانی بختیاری بود. بیات فایض، بلال محلی و بختیاری از قطعات این بخش بودند.
یک درخواست از مسئولان
عبدقلی شهبازی ضمن ابراز رضایت و خرسندی از جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی ایران در این زمینه اظهارداشت: دومین بار است که به جشنواره موسیقی نواحی ایران دعوت می‌شوم و اجرای برنامه دارم. البته در شهرهای مختلف ایران اجرا داشته باشم. سال ۱۳۴۳ به دنیا آمدم و تا به امروز تلاش کردم هنر ارزشمند بلال‌خوانی فراموش نشود و آن را حفظ کرده‌ام و برای صیانت از آن زجر بسیار کشیده‌ام.
این هنرمند گفت: ما هنرمندیم و هنری که اجرا می‌کنیم، لطف خدا بوده و از مسئولان تقاضا دارم، مثل همیشه هنرمندان موسیقی اقوام ایران را با برگزاری چنین رویدادهایی حمایت کنند.
اجرای پایانی به هنرمندان دیلمان از استان گیلان اختصاص داشت و با هنرنمایی اسدالله نوری، رضا عشقی و نصرت خوشخوان همراه بود.
«راهی»، «زرد ملیجه»، «قاسم آبادی» و اجرای آواز و نی از قطعات این بخش بودند که با استقبال پرشور مخاطبان همراه شد.
برای حفظ و اشاعه موسیقی نواحی از هیچ کاری دریغ نمی‌کنیم
اسدالله نوری درباره تجربه حضور در جشنواره موسیقی نواحی اظهارداشت: موسیقی که اجرا کردیم، هنری ماندگار است که از گذشتگان و اجدادمان آموخته‌ایم و آن را به نسل آینده و فرزندان خود می‌آموزیم. این موسیقی همچون زبان مادری هرگز فراموش نمی‌شود و برای حفظ و اشاعه آن از هیچ کاری دریغ نخواهیم کرد و با جان و دل این هنر را به علاقه‌مندان آموزش می‌دهیم و نگاه مالی هم نخواهیم داشت.
نوری درباره برگزای جشنواره موسیقی نواحی ایران گفت: برگزاری این جشنواره اتفاق بسیار خوبی است و امیدواریم همچنان پر شور و موفق برگزار شود.
بررسی تحولات موسیقی مناطق ایران از منظر مردمی و هنری
سومین نشست پژوهشی مرحله ملی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، عصر روز گذشته- ۱۸ دی ماه- با سخنرانی سیدحسین میثمی و با موضوع «تحولات موسیقی مناطق ایران از منظر مردمی و هنری؛ مطالعه موردی خراسان» برگزار شد.
در ابتدای این نشست سیدحسین میثمی در سخنانی اظهارداشت: بحث موسیقی مناطق ایران می‌تواند یکی از موضوعات مهمی باشد که در مطالعات مربوط به موزیکولوژی جایگاه خاصی دارد. اینکه ما بخواهیم موسیقی مردمی یا هنری را در حوزه جغرافیایی بررسی کنیم، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این پیچیدگی از موقعیت ایران نشأت می‌گیرد، افزود: مشکل تعریف ایران فرهنگی، پیوستگی و گسیختگی فرهنگ‌ها، انتقال موسیقی هنری به مناطق مختلف و آمیختگی با فرهنگ بومی، پیدایش ساختار جدیدی از موسیقی هنری در کنار موسیقی مردمی و تعامل و استحاله موسیقی مردمی به موسیقی هنری یا برعکس از دلایل این پیچیدگی هستند.
میثمی گفت: موضوع مطالعه موردی من خراسان است و این در حالی است که فرهنگ‌های مختلفی با عنوان خراسان با هم ادغام شده‌اند و باید گفت این استان به لحاظ فرهنگی و جغرافیایی ملغمه‌ای از زبان‌ها و فرهنگ‌هاست.
وی با اشاره به گونه‌های موسیقی و موسیقی روایی اظهارداشت: کارگان موسیقی روایی دربرگیرنده سنت‌های شکل‌گرفته در خراسان، سنت ترکمن‌ها و کرمانج‌هاست. نقش خوانین و نقش مجالس سرور را نمی‌توان در باقی ماندن موسیقی روایی در خراسان نادیده گرفت.
این استاد دانشگاه بخش دیگری از سخنانش را به موسیقی غیرروایی اختصاص داد و توضیحاتی درباره اضافه شدن سجع به اقسام تصانیف ارائه داد.
میثمی درباره ساختار سجع نیز توضیحاتی ارائه داد و افزود: سجع با حوزه مردمی و انتقال آن به موسیقی هنری و بازگشت آن به حوزه مردمی ارتباط دارد.
بخش دوم این نشست نیز به پرسش و پاسخ حاضران و دانشجویان با میثمی و تبادل نظر حاضران با یکدیگر اختصاص داشت.
مرحله ملی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران از ۱۶ تا ۱۸ دی ماه به دبیری محمدعلی مرآتی و در یک گستره ملی به همت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با مشارکت بنیاد رودکی برگزار شد و ۱۹ دی ماه نیز تالار رودکی میزبان آیین اختتامیه این رویداد ملی خواهد بود.