به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، با تدوین و ابلاغ قانون جهش تولید دانش بنیان همزمان با سال ۱۴۰۱ که از سوی رهبر معظم انقلاب «سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نام‌گذاری شد، توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت های خلاق، اهمیتی دوچندان یافت.
برهمین اساس همه بخش‌ها از جمله معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، دولت، قوه مقننه و سایر دستگاه‌ها ملزم شدند تا بستر لازم را به منظور تسهیل‌گری، هموارسازی مسیر و حمایت از رونق زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور تسهیل کنند.
در واقع تلاش‌های مستمر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و همراهی و تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان به دنبال دغدغه ها و نیازهای بخش قابل توجهی از فعالان زیست بوم نوآوری و فناوری کشور و گره گشایی از مشکلات موجود انجام گرفت.
اما در قانون جهش تولید دانش بنیان و به اهتمام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به نسبت گذشته نقش اقتصاد خلاق و صنایع نرم و تمرکز دقیق تر به این حوزه مهم و البته ایجاد و راه اندازی خانه های خلاق به عنوان سکوهای جدید حوزه نوآوری و فناوری و رفع مشکلات و کاستی های قانونی از جمله بازار، معافیت‌ها، حمایت‌های دستگاهی و استقرار مورد توجه قرار گرفت.
به طوری که با تصویب و ابلاغ قانون جهش تولید دانش بنیان، مسیر توسعه صنایع خلاق از حوزه سرمایه‌گذاری و زیرساختی تا تولید محصول دانش‌بنیان و خلاق با مدیریت و کمک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان برای فعالان این حوزه بسیار هموارتر از گذشته شد.
چراکه بر اساس گزارش ها، در حال حاضر گردش مالی صنایع خلاق در دنیا حدود ۲۷۰۰ میلیارد دلار برآورد شده و گفته می شود این حوزه بسیار مهم بیش از ۵۰ میلیون نفر اشتغالزایی مستقیم به دنبال داشته است.
بر همین اساس در حال حاضر با توجه به ظرفیت فراوان کشور از جمله تنوع اقلیم و فرهنگ، نیروی انسانی متخصص و تمدن کهن ایران زمین، کسب و کارهای حوزه صنایع خلاق و فرهنگی در کنار فناوری های پیشرفته نیازمند توجه ویژه هستند.
شرکت های خلاق شرکت هایی هستند که اغلب در حوزه های فرهنگی، خلاق و کسب و کارهای نوین مبتنی بر دیجیتال فعالیت می کنند و در زیست بوم نوآوری و فناوری کشور رشد می کنند.
پایه رشد این شرکت ها در واقع همان خلاقیت و نوآوری در راستای ایجاد ارزش افزوده در ارائه محصولات و مدل نوین کسب و کار است و اکثر آنها را استارتاپ های خلاق و نوآوری تشکیل می دهند که پیشران توسعه اقتصاد دانش بنیان در ایران محسوب می شوند.
چه شرکت‌هایی می‌توانند از مزایای این آئین‌نامه استفاده کنند؟
بر اساس این گزارش حوزه های دیجیتال و فضای مجازی، صنایع دیداری و شنیداری، صنایع دستی و گردشگری و میراث فرهنگی، هنرهای تجسمی و هنرهای نمایشی، بازی، اسباب بازی و سرگرمی، طراحی و معماری، یادگیری، چاپ و نشر، گیاهان دارویی و طب سنتی از جمله کسب و کارهایی هستند که می توانند از مزایای آئین نامه برنامه توسعه زیست بوم شرکت های خلاق معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان استفاده کنند.
برخی از خدمات ارائه شده به شرکت های خلاق عبارت از تسهیلات ویژه نظام وظیفه، تسهیلات ویژه مالی، خدمات بیمه درمان تکمیلی، مشاوره و آموزش، بسته های ویژه صادراتی، فضای کار اشتراکی، خدمات زیرساخت توسعه صنایع خلاق و سایر خدمات ویژه شرکت های خلاق است که این شرکت ها می توانند با مراجعه به سایت برنامه به نشانی ircreative.isti.ir به صورت آنلاین ثبت نام کرده و پس از احراز صلاحیت از خدمات متنوع برای توسعه کسب و کار خود بهره مند شوند.
در آخرین آمار اعلام شده توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، تاکنون در کشورمان در حالی که تعداد شرکت های خلاق تا پایان دولت دوازدهم حدود ۱۲۳۰ شرکت بود، در حال حاضر ۱۸۰۰ شرکت به عنوان واحد خلاق ثبت شده است.
حوزه «کسب‌وکارهای دیجیتال و فضای مجازی» با ۹۹۲ شرکت، بیشترین تعداد شرکت‌های خلاق را به خود اختصاص داده است و ۲۱۷ شرکت خلاق نیز در حوزه «بازی، اسباب‌بازی و سرگرمی» فعالیت می کنند.
حمایت از ایجاد و توسعه زیرساخت‌های توسعه‌دهنده صنایع خلاق
به دنبال سیاست ها و اهداف معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، ستاد فناوری های نرم و صنایع خلاق و برنامه توسعه زیست بوم شرکت های خلاق مبنی بر کمک به توسعه اقتصاد خلاق از طریق حمایت از شکل‌گیری و توسعه طرح و کسب‌وکارهای مبتنی بر خلاقیت، نوآوری و فناوری یکی از برنامه های اجرایی این معاونت، حمایت از ایجاد و توسعه زیرساخت های توسعه دهنده صنایع خلاق است.
از این رو، خانه های خلاق و نوآوری به عنوان یکی از هسته های مهم کمک به تسهیل و تسریع ایده و طرح های خلاقانه، نوآورانه و تیم های آنها برای ایجاد کسب و کار و تجاری سازی محصولات محسوب می شوند که برنامه آن توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری طرح ریزی و در مرحله اجرایی قرار گرفت.
راه اندازی خانه های خلاق در واقع در کنار سیاست اختصاص فضای استقرار به پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان است که در قانون جهش تولید دانش بنیان مورد توجه قرار گرفته است.
اما در حالی که در سال دوم دولت سیزدهم تعداد خانه های خلاق و نوآوری در سراسر کشور به ۷۰ خانه رسیده بود، با عزم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، هم اکنون تعداد این مراکز نوآورانه به ۱۰۸ واحد افزایش یافته است و به نظر می رسد، این آمار با تمهیدات درنظرگرفته شده و تامین بودجه مناسب و البته همراهی سایر دستگاه ها سال آینده نیز رشد تصاعدی به خود گیرد.
مراکزی که روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور در دورهمی مدیران خانه‌های خلاق و نوآوری ایران که اردیبهشت ماه امسال با حضور جمعی از مدیران خانه های خلاق و نوآوری ایران برگزار شد، در مورد آنها تاکید کرد که با مسعود حسنلو دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم این معاونت قرار گذاشته تا پایان امسال راه اندازی دو -سه صندوق تخصصی با حداقل سرمایه ۵۰۰ میلیارد تومانی برای سرمایه گذاری در این مراکز را شاهد باشیم.
دهقانی که معتقد است آینده کشور در دستان خانه‌های خلاق و نوآوری می چرخد در پایان صحبت های خود در این مراسم همچنین تاکید کرده است که سعی خواهد کرد در دوره مسوولیت خود علاوه بر خلق محصولات دانش بنیان درخور و اثرگذار بتوانیم شاهد خلق چند اثر خلاق ماندگار و تحول آفرین باشیم.
تهران با ۵۸ خانه خلاق‌ونوآوری در صدر استان‌های کشور
اما نگاهی به نقشه برخورداری استان های مختلف از خانه های خلاق و نوآوری نشان می دهد که ایجاد و فعال کردن این مراکز به شکل مناسبی در سطح کشور در حال گسترش است.
به طوری که هم اکنون استان تهران دارای با ۵۸ خانه خلاق و نوآوری در صدر قرار دارد و استان های سیستان و بلوچستان با ۶ خانه خلاق و نوآوری، استان های اصفهان و مازندران هر کدام با چهار خانه خلاق و نوآوری، استان های زنجان و کردستان با سه خانه خلاق و نوآوری و استان های کرمان، خراسان شمالی، یزد، خراسان رضوی، مرکزی ایلام، قم، آذربایجان غربی با دو خانه خلاق و نوآوری در رتبه های بعدی قرار دارند.
ضمن اینکه، در هر یک از استان های گلستان، فارس، قزوین، اردبیل، بوشهر، کرمانشاه، البرز، گیلان، خوزستان، همدان و آذربایجان شرقی نیز هم اکنون یک خانه خلاق و نوآوری تاسیس و راه اندازی شده است و استان های هرمزگان، خراسان جنوبی، سمنان، چهارمحال بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد و گلستان هم استان هایی هستند که در انتظار تاسیس این مراکز بسیار مهم و راهبردی قرار دارند.
برخی از این خانه های خلاق و نوآوری در دانشگاه ها راه اندازی شده اند مثل خانه خلاق و نوآوری دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه ارومیه، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه خوارزمی ...
اتصال سامانه خانه های خلاق و نوآوری به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند
اما بدنبال تلاش های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دیماه جاری، سامانه خانه های خلاق و نوآوری و سامانه رویدادهای زیست بوم خلاق به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند نیز متصل شده است.
پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، مسیری امن و مؤثر برای دسترسی برخط به خدمات مورد نیاز فعالان حوزه صنایع خلاق محسوب می شود و در این سامانه خدمات به صورت مستقیم استعلامی و پنجره واحدهای دستگاهی، در اختیار کاربران قرار داده می شوند.
با استفاده از این پنجره، کاربران با توجه به سطح احراز هویت خود به سادگی و با اطمینان به خدمات مختلف دسترسی پیدا خواهند کرد.
فعالان خانه های خلاق و نوآوری می توانند از صفحه پورتال خانه های خلاق و نوآوری از طریق فیلد قرار گرفته با شناسه ملی و یا سامانه جامع خدمات معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، به سامانه دسترسی پیدا کنند. ضمن اینکه این امکان در سامانه رویدادهای زیست بوم خلاق نیز فراهم شده است.