به گزارش خبرنگار ایرنا، قدیمی‌ترها، همان‌هایی که کاشتند تا دیگران بخورند، زمانی که منابع فراون آبی در مناطق مختلف ورامین در رودها و جوی‌های آب به سمت اراضی کشاورزی روانه بود در کنار تمامی جوی‌ها نهالی غرس کردند که اکثر این نهال‌ها را با توجه به شرایط منطقه، درختان چنار تشکیل می‌دادند و امروز در جای جای مناطق شهری و روستایی ورامین، این درختان کهنسال که قدمت برخی تا صد سال هم می‌رسد، مشاهده می شود.
یکی از این درختان کهنسال، درخت چنار معروف سعدآباد است، همان درختی که آقامحمدخان قاجار مراسم تاجگذاری خود را در سایه سار آن برگزار کرد و سلطنت قاجار را تشکیل داد. این درخت تاریخی هم از قضا شرایط مساعدی ندارد و همچون بیماری محتضر است که هر آن سایه مرگ را بر سر خود می بیند.
درختان، قربانی توسعه شهری ورامین
در گذشته نه چندان دور، هرگاه سخن از توسعه شهر ورامین به میان آمد، درختان اولین قربانی تعریض خیابان، ساخت میدان و یا سالن‌های ورزشی شدند و در سه دهه اخیر، صدها اصله درخت کهنسال در ورامین قطع شدند و با وجود کاشت درختان جدید در مناطق مختلف، هرگز جایگزینی برای این ساکنان اولیه شهر ورامین به وجود نیامد.
در ابتدای دهه هفتاد، هنگامی که قرار شد تا بلوار اصلی ورامین، حد فاصل صادقعلی تا میدان امام حسین (ع) تعریض شود، برای جلوگیری از تقبل هزینه تملک زمین، ده‌ها اصله درخت کهنسال چندده ساله قطع شد و در اقدامی بیهوده، تعدادی از این درختان را از خاک بیرون آوردند و در کمربندی شمالی ورامین- پیشوا کاشتند ولی عمر این درختان به چند هفته هم نرسید و همگی خشکیدند.
در ابتدای دهه هشتاد نیز به بهانه احداث میدان رازی ورامین، ده‌ها اصله درخت که آن روزها بوستانی بزرگ را تشکیل می‌دادند قطع شد تا به جای آن، میدانی امروزی ساخته شود، درختانی که از سرنوشت آن‌ها هیچ کس مطلع نشد.
این درخت‌بری‌ها به همینجا ختم نشد و در تیرماه سال ۱۳۹۸ چندین اصله درخت کهنسال در ضلع شمالی سالن ورزشی شهید گلعباسی قطع شد و این عمل موجب شد تا علیرضا شمس دادستان ورامین، وارد عمل شده و اعلام کند که دادستانی قاطعانه با متعرضان به حقوق عامه، انفال و بیت‌المال برخورد خواهد کرد.
در جریان توسعه حاشیه شمالی مسجد جامع تاریخی ورامین نیز ده‌ها درخت کهنسال بریده شد تا حریم این بنای تاریخی، شکل و شمایل امروزی‌تری به خود بگیرد.
درختان ورامین، بیلبوردهای تبلیغاتی انتخابات
درختان در ورامین در ایام انتخابات، کارکردهای دیگری نیز دارند و بسیاری از داوطلبان پس از آن که در و دیوار شهر را با پوسترهای تبلیغاتی پوشاندند، کمبود فضای تبلیغات را با آویزان کردن پوستر از شاخ و برگ درختان جبران می کنند، اقدامی که به گفته محسن میرزایی، مدیر فضای سبز شهرداری ورامین به دلیل گره زدن نخ و طناب به شاخ و برگ درختان، مانع رشد درخت شده و بر اثر مروز زمان ممکن است شاخه از محل این طناب‌های گره زده شده، شکسته و روی خودروها و یا عابران پیاده سقوط کند.
سنگفرش جوی ها و مرگ چنارهای ورامین
سنگفرش کردن جوی‌ها هم از دلایل دیگر مرگ تدریجی درختان کهنسال ورامین است که در سالهای اخیر موارد زیادی از آن مشاهده شده است.
در اویل دهه هشتاد به دستور شهرداری ورامین، جوی‌های آب اصلی منطقه صادقعلی و نیز ابتدای خیابان کاظم آباد که صدها اصله درخت چنار قدیمی که قدمت آن بالغ بر ۱۰۰ سال بود، به یکباره به طور کامل سنگفرش شد تا شاید از هدررفت آب جلوگیری کنند، اقدامی که باعث شد تا عملیات آبیاری درختان با مشکل جدی مواجه شود و اندک اندک، این درختان کهنسال تشنه، رو به خشکی بگذارند.
حدود ۲ دهه آبیاری نامناسب درختان چنار باعث شد تا اندک اندک این درختان با مرگ زودرس مواجه شوند و با هر نسیم، باد و یا طوفانی، تعدادی از آنان شکسته و بر زمین افتند و تعدادی نیز، روی خودروهای عبوری سقوط کرده خساراتی را به همراه آورد.
در خرداد سال ۱۴۰۰ سقوط یک اصله درخت بر روی یکی از شهروندان ورامینی، موجب مرگ وی شد.
هر چند که شهرداری ورامین برای پیشگیری از بروز حوادث، درختان خشک و یا سرشاخه‌های مرده این درختان را قطع کرد ولی در اقدامی جدی و شاید دیر، تمامی سنگفرشهای برجای مانده از حدود ۱۷ سال قبل را جمع کرد تا شاید، با آبیاری مناسب، عمر بر باد رفته این درختان را به آنان بازگرداند.
این روزها حال درختان چنار ورامین خوب نیست، درختانی که قدیمی ها کاشتند تا دیگران استفاده کنند، با بی‌تدبیری امروزی‌ها کم کم به تنه‌های خشک تبدیل شده‌اند و بیم آن می‌رود تا این خزان، در بهار به بیدار شدن درختان منجر نشود.
آینده‌ای روشنی برای درختان چنار منطقه وجود ندارد.
مسئول فضای سبز شهرداری ورامین در این رابطه به خبرنگار ایرنا، گفت: با وجود تمامی تلاش‌های صورت گرفته از سوی شهرداری ورامین، آینده روشنی نه فقط برای چنارهای قدیمی ورامین که کل استان تهران وجود ندارد.
محسن میرزایی افزود: چنار درختی کوهپیایه‌ای است که در گذشته‌های دور که شرایط آب و هوایی ورامین، به مناطق کوهپایه‌ای نزدیک بود در این منطقه کاشته شده ولی این روزها به دلیل تغییر اقلیم، گرم شدن بیش از حد هوا و اختلاف دمای بین شب و روز، شرایط منطقه برای رشد درختان چنار مساعد نیست.
وی اظهار داشت: کمبود بارش نزولات جوی و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی، دیگر عامل خشک شدن درختان چنار است چرا که یک درخت ۱۰۰ ساله چنار را نمی‌توان با آب‌های سطحی آبیاری کرد و ریشه عمیق این درختان باید از آب‌های زیرزمینی تغذیه شوند ولی پایین رفتن سطح آب، موجب شده تا درختان نتوانند آب مورد نیاز خود را تأمین کنند.
وی از آلودگی هوا به عنوان دیگر عامل نابودی درختان چنار یاد کرد.
میرزایی تصریح کرد: با ضعیف شدن درختان چنار، آفت مهم این درخت با نام قارچ سیتوسپرا شروع به فعالیت کرده و موجب می‌شود که درخت از رأس خشک شود که اغلب درختان چنار منطقه ورامین درگیر این آفت شده‌اند.
مسئول فضای سبز شهرداری ورامین تصریح کرد: در سالهای اخیر اقداماتی از جمله جمع‌آوری سنگفرشهای بکار رفته در درون جوی‌های آب، آبیاری منظم، استفاده از کودها و ریزمغذی‌های مختلف و هرس شاخ و برگ خشک درختان انجام شده که این امر موجب شد، درختان کهنسال از تنه با رشد مجدد مواجه شوند.
وی با بیان این که آینده روشنی برای درختان چنار ورامین وجود ندارد گفت: به منظور جایگزی درختان چنار، درختانی از جمله انواع توت، زیتون تلخ، اقاقیا و نارون که البته هر کدام برای رشد با مشکلاتی در منطقه مواجه هستند در نظر گرفته شد تا با خشک شدن درختان چنار، سرانه فضای سبز شهر با کاهش مواجه نشود.
ورامین با ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در ۳۰ کیلومتری جنوب‌شرق تهران واقع شده است.