سید علی مرتضوی در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه مصرف سوخت خودروهای تولید داخل دو برابر میانگین جهانی است، اظهار کرد: مصرف بنزین در خودروهای داخلی در ایران به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین جهانی است و در نتیجه یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش مصرف و ایجاد ناترازی بنزین در داخل کشور هستند که منجر به واردات بنزین شده است.
وی افزود: اگر مصرف بنزین در خودروهای داخلی که مردم نیز از کیفیت آنها ناراضی نیستند، مطابق با استانداردهای بین‌المللی می‌بود، کشور می‌توانست به صادرات روزانه بیش از ۵۰ میلیون لیتر بنزین دست یابد و درآمد قابل توجهی را به همراه داشته باشد، اما به دلیل مصرف ناکارآمد سوخت خودروهای داخلی، این مازاد بالقوه از بین رفته است.
این پژوهشگر حوزه انرژی گفت: تخمین زده می‌شود که زیان مالی ناشی از شکاف بین مصرف بهینه و واقعی بنزین بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار در سال باشد که نیاز به بهبود در صنعت خودرو را برجسته می کند.
مرتضوی ادامه داد: نارضایتی ناشی از مصرف زیاد و بی‌کیفیتی خودروهای داخلی باعث افزایش واردات بنزین شده و خواهد شد. این امر بار مالی بر کشور را تشدید می‌کند. واردات بنزین نه‌تنها پرهزینه است، بلکه وابستگی کشور به منابع خارجی برای تامین انرژی مورد نیاز را برجسته می‌کند.
وی با اشاره به روند کنونی مصرف بنزین، بیان کرد: کشور با این روند در سال آینده نیازمند واردات ۳ میلیارد دلاری بنزین است و منابع ارزشمندی را که می‌توانست برای اهداف توسعه‌ای دیگر مورد استفاده قرار گیرد، باید صرف واردات بنزین کند. اتکای شدید به بنزین وارداتی نشان‌دهنده کاستی‌های صنعت خودروسازی داخلی و عدم تولید خودروهای کم‌مصرف و مطابق با استانداردهای بین‌المللی است.
این کارشناس انرژی گفت: مصرف بالای بنزین در خودروهای بی‌کیفیت داخلی را می‌توان به عوامل متعددی نسبت داد؛ نخست اینکه عدم رقابت پذیری و انحصار بالا در صنعت خودروسازی ایران، انتخاب مصرف کننده را محدود کرده و جلوی ایجاد نوآوری را می‌گیرد. این امر منجر به تولید خودروهایی شده است که از نظر مصرف سوخت ناکارآمد هستند.
مرتضوی تاکید کرد: همچنین مقررات و استانداردهای ناکافی اجازه داده تا وسایل نقلیه پرمصرف وارد بازار شود و به این مشکل را بیشتری می‌کند. فقدان الزامات سختگیرانه بهینه سازی سوخت مانع از پیشرفت در توسعه خودروهای داخلی با مصرف سوخت کارآمدتر شده است.
وی در خصوص راهکارهای موجود، اظهار داشت: برای رفع بار مالی ناشی از مصرف بالای بنزین، می‌توان چندین اقدام انجام داد؛ نخست اینکه نیاز به اصلاحات جامع در صنعت خودروسازی داخلی داریم. این رویکرد شامل ترویج رقابت، افزایش نوآوری، و اجرای مقررات و استانداردهای سختگیرانه‌تر برای بهره‌وری مصرف سوخت است.
این پژوهشگر حوزه انرژی تصریح کرد: تشویق به توسعه و تولید خودروهای الکتریکی و هیبریدی و همچنین واردات خودروهای بنزینی با کیفیت و واردات خودروهای برقی می‌تواند نقش حیاتی در کاهش مصرف بنزین و بهبود بهره‌وری کلی انرژی در حمل و نقل ایفا کند.
مرتضوی گفت: مصرف بالای بنزین در خودروهای تولید داخل تبعات مالی شدیدی برای اقتصاد ایران داشته است. عدم رعایت استانداردها در تولید خودروهای کم مصرف منجر به از دست رفتن درآمدهای صادراتی بنزین و وابستگی شدید به واردات بنزین شده است. بار مالی تحمیل شده از محل مصرف بالای بنزین در کشور توسط خودروهای بی‌کیفیت داخلی سالانه ۱۸ میلیارد دلار برآورد شده که بر اقتصاد کشور تحمیل می‌شود و هر ساله این وضعیت بدتر شده است.
وی تاکید کرد: کشور با ارتقای کیفیت و بهره‌وری سوخت خودروهای داخلی می‌تواند وابستگی خود به بنزین وارداتی را کاهش داده و بار مالی ناشی از مصرف بالا را کاهش دهد.