به گزارش حوزه سیاست خارجی ایرنا، آیا تهران و اسلام آباد در مسیر یک تنش ناخواسته قرار دارند؟ شاید این پرسشی باشد که تمامی اذهان را در جغرافیای غرب آسیا و شیه قاره هند را طی ۷۲ ساعت گذشته به خود مشغول کرده است.
با وجود فراخوانده شدن سفرای ایران و پاکستان به کشورهای خود و احضار متقابل کاردار هر دو کشور، شواهد موجود نشان می دهد ایران و پاکستان به سرعت مشغول مدیریت بحران و کنترل اوضاع هستند و این چالش کوتاه مدت به زودی برطرف خواهد شد.
آرام شدن وضعیت میان ایران و پاکستان در فضایی جریان دارد که مراکز غربی و برخی طرف های ذینفع از تشنج در رابطه تهران و اسلام آباد با شیطنت و ترفندهای رسانه ای تلاش می کنند اقدام نظامی ایران علیه تروریسم تکفیری در پاکستان را در ادامه حملات به اربیل و ادلب روایت کرده و آن را در راستای قدرت نمایی ایران علیه همسایه شرقی اش مفهوم سازی کنند.
هدف دشمنان ایران مشخص است: بزرگ نمایی از اتفاقات حادث شده به منظور تحریک مقامات پاکستان و ایران به منظور تشدید تنش و اخلال در ذهنیت مقامات دو کشور نسبت به یکدیگر برای رخدادهایی که چیزی جز یک «تنش مرزی» نیستند.
حراست تهران و اسلام آباد از روابط مبتنی بر حسن همجواری
با این حال مواضع بیان شده از سوی طرفین، بیانگر این است که در تهران و اسلام آباد نسبت به این سناریو هوشیاری کامل وجود دارد.
در همین راستا بود که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در گفت و گوهایش با «انوار الحق کاکر» نخست وزیر دولت موقت پاکستان و همتای خود جلیل عباس جیلانی با تاکید بر احترام جمهوری اسلامی ایران به حاکمیت و تمامیت ارضی کشور دوست، برادر و همسایه پاکستان اظهار داشت: حاکمیت و تمامیت ارضی پاکستان قویا مورد توجه ماست. رئیس دستگاه دیپلماسی، امنیت پاکستان را امنیت جمهوری اسلامی ایران خواند و تصریح کرد، جریان موسوم به جیش العدل، گروهکی تروریستی است که علیه امنیت مشترک دو کشور اقدام می کند. دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: امنیت ایران بارها توسط این گروهک تروریستی ایرانی از خاک پاکستان مورد تهدید قرار گرفته و این گروهک بارها مسئولیت اقدامات تروریستی در خاک ایران را به عهده گرفته است.
امیرعبداللهیان افزود: عملیات ضد تروریستی روز سه شنبه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، علیه این گروهک تروریستی ایرانی بوده و هیچیک از اتباع پاکستانی در این عملیات مورد حمله قرار نگرفته اند.
وزیر خارجه تصریح کرد: هیچ تعارفی با تروریست های داخل خاک عراق و پاکستان که امنیت ایران را تهدید می کنند نداریم. به حاکمیت و تمامیت ارضی پاکستان احترام می گذاریم ولی اجازه نمی دهیم امنیت ایران را به بازی بگیرند و امنیت عراق و پاکستان را امنیت ایران می دانیم.
پاکستان: به تمامیت ارضی ایران احترام می‌گذاریم
در طرف مقابل هم «عارف علوی» رئیس جمهور پاکستان در واکنش به عملیات این کشور در منطقه‌ای مرزی در ایران اظهار کرد: ما به حاکمیت تمامی کشورها و تمامیت ارضی آنها کاملا احترام می‌گذاریم و همین را از دیگر کشورها انتظار داریم. علوی در پایان نیز تاکید کرد: پاکستان و ایران ۲ کشور برادر هستند و مسائل باید از راه گفت‌وگو و رایزنی متقابل حل شوند.
سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان هم در کنفرانس مطبوعاتی خود در اسلام‌آباد در پاسخ به خبرنگار ایرنا بر تلاش‌های آن کشور برای همکاری با جمهوری اسلامی ایران در مقابله با چالش تروریسم تاکید کرد و گفت: ایران کشور برادر ما است و پاکستان به حاکمیت و تمامیت ارضی همسایه خود احترام می‌گذارد. ممتاز زهرا افزود: ما هیچ تمایلی به تشدید تنش‌ها نداریم و با توجه به روابط برادرانه میان دو کشور انتظار می‌رود هیچ اقدامی برای تحت تاثیر قرار گرفتن صلح و امنیت در منطقه صورت نگیرد. وی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران کشور بسیار نزدیک و همسایه ما است و معتقدیم که کانال‌های ارتباطی میان دو کشور می‌تواند راهکار رسیدگی به مسائل مشترک باشد.
وجود تهدیدات مشترک امنیتی برخاسته از گروهک های تروریستی در امتداد مرز ایران و پاکستان، موجب شد این دو همسایه در مسیر «آتش متقابل» قرار بگیرند. پس از آنکه ایران بامداد سه شنبه مراکز مهم گروهک تروریستی «جیش العدل» در ۸۰ کیلومتری عمق پاکستان را هدف حمله موشکی و پهپادی قرار داد، ارتش پاکستان عملیات محدودی در یک نقطه مرزی کشورمان در سراوان انجام داد، جایی که بنا بر گفته اسلام آباد، اعضای گروهی که به دنبال تجزیه ایالت بلوچستان از پاکستان هستند آنجا حضور داشتند.
ایران در «تروریسم زدایی» در مرزهای شرقی خود همواره با هماهنگی کامل همسایه خود عمل کرده است و اطلاعات خود را با پاکستان به اشتراک گذاشته و در اختیار اسلام آباد قرار داده است، با این وجود ایران جدیت خود در خطوط قرمز امنیتی و برخورد با تروریسم را به طرف پاکستانی گوشزد کرده است.
به همین خاطر وزارت خارجه ایران در بیانیه روز پنجشنبه خود حمله پهپادی پاکستان به شهروندان غیرایرانی روستایی در جدار مرزی ۲ کشور را «اقدام غیرمتوازن و غیرقابل پذیرش» خواند. وزارت امور خارجه ایران ضمن محکومیت حمله پهپادی پاکستان به شهروندان غیرایرانی در مرز ۲ کشور، اعلام کرد «از دولت دوست و برادر پاکستان قویاً انتظار دارد به تعهدات خود در ممانعت از استقرار پایگاه‌ها و گروه‌های مسلح تروریستی در خاک خود پایبند باشد».
وجود بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک زمینی و اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و دینی عواملی است که زمینه های اختلاف و بحران را از میان برداشته است.
ایران نسبت به همسایه شرقی خود هیچگاه از سیاست «حسن همجواری» غفلت نکرده است. افزون بر این راهبرد «همسایه گرایی» دولت سیزدهم روابط تهران و اسلام آباد را در سطح ممتازی قرار داده است.
دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم در مرزهای شرقی
پاکستان یکی از معدود کشورهایی بوده است که در ۲ سال گذشته سهم ویژه ای در «سبد سیاست خارجی» دولت داشته است که نقطه اوج آن را باید حضور رئیس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان در نقطه صفر مرزی در جریان مراسم افتتاح پست و خط تبادل برق میان ایران و پاکستان دانست.
در همین مراسم رئیس‌جمهور رئیسی اعلام کرد: روابط ایران و پاکستان، تعامل معمول دو همسایه نیست بلکه روابطی عمیق و مبتنی به نزدیکی‌های فرهنگی و اشتراکات اعتقادی هزاران ساله است. شهباز شریف نخست وزیر سابق پاکستان گفت: شکی نداریم که ایران و پاکستان برادر هستند و روابط آنها فراتر از روابط دو همسایه، روابطی خویشاوندی است.
همکاری طرفین به منظور راه اندازی دو پایانه مرزی جدید در مناطق «ریمدان ـ گَبد» و «پیشین ـ مند» و امضای یادداشت تفاهم همکاری برای ایجاد شش بازارچه مرزی مشترک، نمونه های دیگری از عزم جمهوری اسلامی ایران و پاکستان برای ارتقای روابط در حوزه اقتصادی بوده است.
از پروژه های مشترک تعریف شده میان دو کشور می توان به ترانزیت آزمایشی تولیدات پاکستان ذیل «کنوانسیون بین المللی تیر» از طریق گذرگاه مرزی میرجاوه ـ تفتان و با عبور از خاک ایران و ازسرگیری فعالیت «قطار باری اِکو» در مسیر اسلام‌آباد ـ تهران ـ استانبول در راستای بهره برداری از ظرفیت های چابهار و گوادر اشاره کرد.
پروژه‌ای که نقش بر آب شد
دشمنان و صهیونیست‌ها با فعال کردن تروریست ها و داعش و گروه‌های تجزیه طلب تلاش دارند تا نقطه کانونی بحران را از مرزهای دریای مدیترانه و سرزمین اشغالی به شمال اقیانوس هند و خلیج فارس منتقل کنند؛ اما هوشیاری دو ملت ایران و پاکستان باعث شده است در نهایت مرزهای تنش همان مرزهای سرزمین اشغالی باقی بماند و رویای گسترش تنش میان ایران و پاکستان محقق نشود.
در آخرین خبرها حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه کشورمان روز گذشته در پاسخ به تماس تلفنی آقای جلیل عباس جیلانی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی پاکستان با تاکید بر احترام جمهوری اسلامی ایران به حاکمیت و تمامیت ارضی کشور دوست، برادر و همسایه پاکستان اظهار داشت: حاکمیت و تمامیت ارضی پاکستان قویا مورد توجه ما هست و همکاری های دو کشور برای خنثی و نابود کردن اردوگاه های تروریستی در خاک پاکستان ضروری است.
امیرعبداللهیان افزود: در شرایطی که رژیم صهیونیستی به کشتار زنان و کودکان در فلسطین مبادرت می ورزد، لزوم اتحاد جهان اسلام و کشورهای بزرگ و موثر، بیش از پیش احساس می شود.
جلیل عباس جیلانی وزیر امور خارجه پاکستان نیز در این گفتگوی تلفنی با اشاره بر آرمان های مشترک دو کشور در مبارزه با تروریسم اظهار داشت: نگرش مشترک در مبارزه با تروریسم هسته اصلی همکاری دو کشور است و پاکستان همواره بر روابط برادرانه و سازنده با ایران تاکید داشته و حق حاکمیت و تمامیت ارضی همواره مورد توجه جدی اسلام آباد می باشد.
وی با تاکید بر علاقه و احترام ویژه ملت و دولت پاکستان به جمهوری اسلامی ایران، بر توسعه مناسبات برادرانه در تمامی ابعاد میان دو کشور تاکید کرد و افزود: ما دو همسایه دیرینه و مسلمان هستیم، تروریسم دشمن مشترک ماست و نباید به تروریست ها و دشمنان روابط تهران و اسلام آباد، اجازه سوء استفاده داد. همکاری و برادری محور اصلی کار ماست.
پس از این گفتگوی تلفنی، روابط عمومی دفتر نخست وزیری پاکستان، نشست اضطراری کمیته امنیت ملی و همچنین جلسه اعضای کابینه دولت به ریاست انوار الحق کاکر نخست وزیر این کشور در اسلام‌آباد را برگزار کرد. بر اساس این جلسه کابینه دولت پاکستان با اعلام پایان تنش با تصمیمات کمیته امنیت ملی برای ازسرگیری روابط کامل دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران و بازگشت سفیران دو کشور به پایتخت‌های یکدیگر موافقت کرد.