مهدی اله پور روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اعلام این خبر افزود: این سیزدهمین مشاهده پلنگ در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از ابتدای سالجاری است که یکی از دوستداران حیات وحش و محیط زیست شهرستان کلات، موفق به مشاهده و ثبت تصویر از این گونه ارزشمند شدند.
وی اضافه کرد: محل مشاهده این گونه در ارتفاعات جنوب غربی کلات، یکی از زیستگاههای مهم و غنی شهرستان و منطقه حفاظت شده ارس سیستان است.
اله پور افزود: دفعات متعددی از این گونه ارزشمند در این منطقه مشاهده و تصویر برداری شده است و مشاهده آثار و نمایه هایی همچون سرگین و ردپا در منطقه، حضور پلنگ را در این منطقه اثبات میکند.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی اظهار کرد: همچنین این تعداد رکورد ثبت مشاهده گونه ارزشمند، بیانگر پویا بودن اکوسیستم و وجود امنیت و تغذیه مناسب برای این گونه در تمام این استان بوده است که به واسطه تلاش شبانه روزی محیط بانان و همراهی و همکاری جوامع محلی با محیط زیست است.
وی بیان کرد: پلنگ گوشتخواری قوی و در راس زنجیره غذایی است و یک شکارچی تنها و شب زی است، به همین دلیل مشاهده این گونه ارزشمند بسیار سخت و به ندرت اتفاق می افتد.
وی افزود: این حیوان ارزشمند بسته به زیستگاه و میزان منابع غذایی موجود بین ۱۰ تا ۱۵ سال در طبیعت زندگی می کند، که نقش مهمی در حفظ و ایجاد تعادل زنجیره غذایی در طبیعت دارد که متاسفانه بدلیل تهدید های غذایی و زیستگاهی، جمعیت این حیوان رو به کاهش و در معرض خطر انقراض قرار دارد.
وی مشارکت جوامع محلی و افزایش آموزش و ارتقاء فرهنگ محیط زیستی در روستاهای حاشیه مناطق را، از اقدامات حمایتی این گونه ارزشمند و چتر بیان کرد.
گونه چتر یا سایبان Umbrella Species به جانداری گفته میشود که حضورش در یک محیط برای سایر گونهها جنبه حمایتی دارد. به عبارت دیگر این گونهها با دارا بودن گستره خانگی وسیع و نیازهای زیستگاهی گسترده با سایر گونه ها همپوشانی زیستگاهی داشته و اگر در حفاظت از آنها گام برداریم، سایر گونهها به طور غیر مستقیم حفظ میشوند. پلنگ و یوزپلنگ آسیایی به عنوان دو گونه چتر شناخته میشوند.
پلنگ ایرانی هم اکنون در لیست قرمز اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (red list) طبقهبندی شده و در کنار اردک سرسفید جزء گونههای در معرض خطر یا (ENDANGERED) به شمار میرود.
منطقه حفاظت شده ارس سیستان، در استان خراسان رضوی در شمال غرب مشهد واقع شده است.
این منطقه در رشتهکوه هزار مسجد در راستای رشتهکوه البرز قرار دارد. ارتفاع بلندترین کوه این منطقه بهنام هزار مسجد سه هزار و ۱۰۰ متر است وسعت این منطقه ۹۲ هزار هکتار بودهاست ولی به علت قطع بیرویه درختان این جنگل، اکنون به چهار هزار هکتار رسیده است.
نزدیکترین روستا به این جنگل، روستای "لایین" از توابع شهر کلات است البته منطقه ارس سیستان به صورت مشترک در چند شهرستان از جمله کلات، مشهد و چناران واقع است.
منطقه حفاظت شده ارس سیستان، پوشیده از درختان جنگلی ارس است. گونههای جانوری آن عبارتند از پلنگ ایرانی، کَل و بز وحشی، قوچ و میش اوریال، گراز، گرگ و پرندگانی چون کبک دری، کبک معمولی، تیهو، انواع سهره و انواع پرندگان شکاری که حفاظت از آنها به عهده اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کلات نادری است.
ارس سیستان از سال ۱۳۷۶ منطقه شکار ممنوع اعلام شد و در سال ۱۳۷۸ به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافت.