نوشهر- ایرنا - گردشگرپذیرترین شهر مازندران و عروس شهرهای ایران که به واسطه برخورداری از مجموعه آثار تاریخی و طبیعی دارای حریم مصوب است، از ساخت‌وسازهای افسارگسیخته بدون توجه به ضوابط میراث فرهنگی رنج می‌برد و هویت و یکپارچگی سیمای این شهر که در فهرست موقت ثبت جهانی هم قرار دارد از همین چالش در حال تهدید است.

به گزارش ایرنا، حریم مجموعه فرهنگی، تاریخی و طبیعی رامسر ۱۲ اسفند سال ۱۳۷۹ تصویب و سال ۱۳۸۰ به شوارای عالی معماری و شهرسازی ابلاغ شد، مصوبه‌ای که در همه نشست‌های کمیته فنی درباره شهر رامسر باید مورد توجه قرار گیرد و قوانین و ضوابطِ مربوط به حرایم سه‌گانه میراث فرهنگی در آن لحاظ شود. ضوابطی که کارشناسان میراث فرهنگی آن را عامل حفظ هویت فرهنگی، تاریخی و طبیعی رامسر و توسعه گردشگری پایدار معرفی می‌کنند، اما در مقابل مدیران شهری دوره‌های مختلف همین ضوابط را مانعی در مسیر توسعه و عامل رشد نکردن شهر می‌دانند.

مجموعه فرهنگی، طبیعی و تاریخی از ویژگی‌های برجسته گردشگری رامسر محسوب می‌شود. به این معنی که مسافر برای بازدید از اجزای این مجموعه مانند بلوار تاریخی معلم، موزه‌ها و هتل قدیم به رامسر سفر می‌کند.

قائم‌مقام معاونت میراث فرهنگی مازندران درباره اهمیت ضوابط عرصه و حریم در شهرهای دارای بافت تاریخی گفت: حریم‌های حفاظتی اختصاصی بافت‌های تاریخی برای حفظ ارزش‌ها و هویت‌ یک مجموعه تاریخی تدوین می‌شود. رامسر نیز از باغ‌شهرهای مدرن دنیا است که در فهرست موقت یونسکو قرار دارد، بنابراین حفظ یکپارچگی معماری و کالبد این مجموعه باعث می‌شود که بافت شهر مثل دیگر شهرهای تاریخی مانند یزد که معماری جدیدش هم برگرفته از گذشته‌ است دست‌نخورده‌ باقی بماند.

یک بام و دوهوای مسوولان شهری رامسر

ابوالفضل نیکوبیان حرایم میراث فرهنگی را عامل حفظ هویت، یکپارچگی و زیبایی منظری شهر رامسر توصیف کرد و گفت : مسوولان شهر رامسر از یک سو ظرفیت های گردشگری و مناظر بکر این شهر را تحسین می‌کنند و از سوی دیگر از محدودیت‌های ساخت و ساز شکایت دارند، از این‌که این شهر دارای زیرساخت فرودگاهی است به خود می‌بالند و در عین حال از حرایم پروازی که مانع ساخت‌وسازهای مرتفع است گلایه دارند. در حالی که حریم پروازی برای امنیت پرواز و حریم میراثی برای حفظ مناظر بکر و یکپارچگی این شهر است.

وی خاطرنشان کرد: برای تحقق اهداف بلندمدت گردشگری در رامسر باید نگرش مدیریتی اصلاح شود و رویکردهای بلندمدت جایگزین رویکردهای کوتاه‌مدت شوند، شهری که ظرفیت گردشگری دارد و مسوولان به آن افتخار می‌کنند، به جای شهرفروشی باید از فعال کردن اقتصاد گردشگری بهره‌مند شود.

قائم‌مقام معاونت میراث فرهنگی مازندران درباره اهمیت حفظ یکپارچگی معماری در بافت تاریخی رامسر و نقش آن برای ثبت جهانی منظر طبیعی و تاریخی این شهر اظهارداشت: برای ثبت جهانی یک مجموعه شهری پیوستگی و یکپارچگی تمام اجزا و عناصر شهر اهمیت زیادی دارد، زمانی که ارزیاب یونسکو وارد شهر می‌شود انتظار دارد با توجه به توصیفاتی که در پرونده است تقریبا با یک بافت یکپارچه مواجه شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان رامسر: ساخت‌وسازهای خلاف ضوابط میراث فرهنگی آفتی خطرناک برای آینده بافت تاریخی فرهنگی شهر رامسر است.

نیکوبیان رامسر را یکی از باغ‌شهرهای مدرن معاصر می‌داند و تصریح می‌کند: در معماری رامسر، فضای سبز و سطح اِشغال بنا و حفظ خانه‌باغ‌ها اهمیت دارد. تصور کنید نماینده یونسکو برای تعین تکلیف پرونده ثبت جهانی این شهر با ملغمه‌ای از ساخت‌وسازهای بی‌هویت مواجه شود. قطعا خواهد گفت که با این میزان ‌ساخت‌وساز چیزی از منظر طبیعی و تاریخی رامسر باقی نمانده که قابلیت ثبت داشته باشد. در حقیقت این شهر دچار آسیب هویتی و کالبدی است.

شهرفروشی در حریم میراثی رامسر

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان رامسر در همین زمینه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: هماهنگ نبودن شهرداری با مجموعه میراث فرهنگی و صدور مجوزهای ساختمانی بدون استعلام از این نهاد باعث شده که با ساخت‌وسازهای مغایر با ضوابط میراث فرهنگی به هویت و یکپارچگی منظر طبیعی و تاریخی رامسر خدشه وارد شود.

نادر سحرخیز با بیان این که ساخت‌و سازهای خلاف ضوابط میراث فرهنگی را خودنمایی و آفتی خطرناک برای آینده بافت تاریخی فرهنگی شهر رامسر برشمرد و افزود: تعیین ضوابط عرصه و حریم بافت تاریخی رامسر طی سال‌ها مطالعات کارشناسی و فنی به دست آمده است. اما اکنون بدون استعلام از میراث فرهنگی شاهد ساخت و سازهایی هستیم که منظر بافت تاریخی این شهر را با آسیب جدی مواجه کرده است.

سحرخیز هارمونی، چشم‌انداز، هماهنگی و سیمای یکپارچه را از ویژگی‌های ساخت‌وساز در بافت تاریخی بیان می‌کند و می‌گوید: نمی‌توان در حرایم بافت‌های تاریخی هرگونه ساخت‌وسازی را مطابق با سلیقه شخصی کار کرد.

قائم‌مقام معاونت میراث فرهنگی مازندران: برای تحقق اهداف بلندمدت گردشگری در رامسر باید نگرش مدیریتی اصلاح شود و رویکردهای بلندمدت جایگزین رویکردهای کوتاه‌مدت شوند.

این مقام مسوول با انتقاد از نحوه صدور مجوزهای ساخت از سوی شهرداری یادآور شد: چگونگی ساخت‌وساز در حرایم بافت تاریخی به درستی در طرح تفصیلی شهر رامسر ابلاغ شده است. وقتی از بافت صحبت می‌کنیم منظورمان هر آنچه است که در گذشته تاریخی بافت بود. یعنی حق نداریم با سلیقه شخصی از الگویی جدید استفاده کنیم.

سحرخیز تصریح می‌کند: در طرح تفصیلی شهر رامسر الگوی معماری متناسب با این بافت ارائه شده که بر اساس آن ساخت بنا در حرایم سه‌گانه می‌بایست با احتساب کرسی‌چینی تا تیزه بام انجام شود. اما اکنون می‌بینیم که به سازه‌هایی بی‌هویت و بدون سقف شیب‌دار و بدون کرسی مجوز داده می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان رامسر فعالیت‌های آزمون و خطایی در این بافت ارزشمند و تاریخی از سوی مدیریت شهری را آسیب‌زا می‌داند و معتقد است این نهاد باید با تامل و متکی بر اهداف بلندمدت این موضوع را مدیریت کند.

اگرچه نبود درآمد پایدار درد مزمن همه شهرداری‌ها محسوب می‌شود و عمده درآمدهای شهرداری از طریق تراکم‌فروشی به دست می‌آید، اما برای شهرهایی نظیر رامسر که پتانسیل‌های اقتصاد گردشگری طبیعی و تاریخی دارند می‌توان با هوشمندی و رویکردهای مدیریتی خلاقانه گردشگری پایدار را گسترش داد. چراکه تداوم شهرفروشی و از بین بردن حرایم بافت‌های تاریخی مبتنی بر رویکردهای مدیریتی کوتاه‌مدت عاملی در مسیر نابودی گردشگری در این شهر محسوب می‌شود.

شهرستان ۸۰ هزار نفری رامسر در غرب مازندران واقع شده است.