به گزارش خبرنگار ایرنا از لندن، سوناک چندی پبش اعلام کرد که قصد دارد انتخابات سراسری در این کشور را در نیمه دوم سال جاری برگزار کند. او طبق قانون موظف است که زمانی را برای برگزاری انتخابات، پیش از ژانویه سال آینده میلادی اعلام کند.
طبق یک سنت دیرینه، انتخابات سراسری در انگلیس یا در فصل بهار یا پائیز برگزار می‌شود. از آنجا که انتخابات برای تعیین شهردار پایتخت، در ماه «مه» برگزار می‌شود، سوناک هم انتخابات سراسری را به پاییز ۲۰۲۴ موکول کرده است. البته تاریخ آن به طور دقیق مشخص نیست اما احتمال می‌رود که در ماه اکتبر و تنها چند هفته مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد.
نخست وزیر انگلیس اما تا زمان برگزاری انتخابات در این کشور، با چالش‌ها و آزمون‌های دشواری روبروست. شماری از اعضای حزب محافظه‌کار طی هفته‌ها و ماه‌های آینده با انتخابات میان‌دوره‌ای روبرو هستند و پیش‌بینی می‌شود که کرسی خود را به نمایندگان حزب مخالف (کارگر) واگذار کنند.
از سویی اعتراض‌ها در داخل حزب محافظه‌کار نسبت به عملکرد نخست وزیر بالا گرفته و تاکنون چند نفر از نمایندگان نامه عدم اعتماد خود به سوناک را به رئیس فراکسیون حزب تحویل داده‌اند. اگر شمار آن‌ها به حد نصاب یعنی ۵۳ نفر برسد، انتخابات درون‌حزبی اجتناب ناپذیر است.
رئیس فراکسیون حزب محافظه‌کار تا زمانی که نامه‌ها به سطح مورد نیاز برای برگزاری انتخابات نرسد، اظهارنظر نمی‌کند اما مخالفان سوناک که هر روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود بر این باورند که تعیین یک رهبر جدید، شانس شکست این حزب در انتخابات را کاهش می‌دهد.
نظرسنجی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که حزب کارگر به رهبری کی‌یر استارمر از بخت بالاتری برای پیروزی در انتخابات آتی برخوردار است. اینکه او بتواند اکثریت قاطع کرسی‌ها پارلمان را برای تشکیل دولت بدست آورد موضوع دیگری است.
طبق نظرسنجی‌ها استارمر احتمالا مجبور خواهد شد که با یکی از احزاب کوچکتر ائتلاف کرده و یا دولت اقلیت تشکیل دهد. اما فارغ از گمانه‌زنی درباره نتیجه انتخابات سراسری، سوناک با یک توطئه جدی از سوی هم‌حزبی‌های خود مواجه است؛ کسانی که او را گزینه مناسبی برای رقابت در عرصه انتخابات نمی‌دانند و دست به کار شده‌اند تا وی را از خانه شماره ۱۰ خیابان داونینگ استریت خارج کنند.
این درحالیست که در صورت سقوط دولت سوناک، جایگزین مشخصی هم برای او وجود ندارد. بر اساس نتایج تازه‌ترین نظرسنجی صورت گرفته سوناک حتی ۵۰ درصد هم در میان کسانی که در انتخابات سال ۲۰۱۹ به حزب محافظه کار رای دادند، محبوبیت ندارد. در عوض فردی مانند بوریس جانسون نخست وزیر اسبق انگلیس از محبوبیت بالاتری برای رهبری حزب محافظه‌کار برخوردار است، اما او چند ماه پیش از نمایندگی مجلس عوام استعفا کرد و قادر به مشارکت در انتخابات نیست.
البته دیوید کامرون وزیر امور خارجه انگلیس هم یکی از گزینه‌هایی است که نباید از او غفلت کرد. کامرون در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ سکان دولت انگلیس را بر عهده داشت اما در پی رای مردم این کشور به برگزیت، از رهبری حزب استعفا و چند ماه بعد هم از نمایندگی مجلس کناره‌گیری کرد.
نامبرده چند ماه پیش به دعوت نخست وزیر انگلیس به صحنه سیاسی بازگشت. سوناک برای به‌کارگیری کامرون در دولت، او را به مجلس تشریفاتی اعیان معرفی کرد و به این ترتیب لقب «لرد» هم گرفت.
شباهت کامرون به داگلاس
کامرون و الک داگلاس هوم سیاستمدار اسبق انگلیسی از جهاتی شباهت‌هایی به هم دارند. داگلاس در سال ۱۹۳۱ وارد پارلمان انگلیس شد و طی سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۹ معاون نویل چمبرلین نخست وزیر وقت انگلیس بود. نامبرده در سال ۱۹۴۵ به‌دلیل کسالت در بحبوحه جنگ جهانی دوم در انتخابات مجلس عوام رای نیاورد و بعد از فوت پدرش کرسی او را در مجلس اعیان به دست آورد.
وی یک سال پس از پیروزی حزب محافظه کار در انتخابات سال ۱۹۵۹ به عنوان وزیر امور خارجه انگلیس منصوب شد. داگلاس تا اکتبر سال ۱۹۶۳ این سمت را برعهده داشت اما زمانی که هارولد مک‌میلن نخست وزیر وقت انگلیس به دلیل مشکل جسمانی از مقام خود کناره‌گیری کرد، سکان دولت را به صورت اضطراری برعهده گرفت و همین امر سبب شد تا نام وی به‌عنوان جانشین سرزبان‌ها بیفتد.
او نوامبر همان سال در انتخابات شرکت کرد و کرسی حوزه انتخابیه کینروس را به دست آورد؛ به این ترتیب دوباره وارد مجلس عوام شد و رهبری حزب حاکم و دولت را بدست گرفت. به‌گزارش تارنمای مجلس عوام انگلیس، داگلاس در آن زمان مورد احترام اعضای حزب حاکم بود و هم امر سبب شد تا پیشتازی حزب کارگر به رهبری هارولد ویلسون در نظرسنجی‌ها سرکوب شود.
از این منظر، بازگشت کامرون به صحنه سیاسی، کسی که طبق نظرسنجی‌ها محبوبیت بالاتری نسبت به سوناک دارد، می‌تواند زنگ خطری برای نخست وزیر و افزایش احتمال سقوط دولت او باشد.
ریشی سوناک اوایل سال ۲۰۲۳ طی سخنانی پنج وعده را مطرح و ادعا کرد که مردم می‌توانند در پایان سال عملکرد دولت او را نسبت به تحقق این وعده‌ها راستی آزمایی کنند. آمارهایی که چند هفته پیش منتشر شد نشان می‌دهد که غیر از کاهش تورم، مابقی وعده‌های دولت محقق نشده و این مساله لطمه جدی به اعتبار سوناک زده است.
اوضاع به حدی اسفناک است که نوامبر گذشته مشاور ویژه دفتر نخست وزیر انگلیس در امور افکارسنجی عمومی، از مقام خود استفعا کرد. «ویل درای» با بیان اینکه حمایت عمومی از حزب محافظه‌کار «به طور پیوسته نا امید کننده است» به طیف کسانی ملحق شده است که معتقدند این حزب در انتخابات پیش‌رو شکست سنگینی را متحمل می‌شود.
بر اساس گزارش رسانه‌های انگلیس حدود ۶۰ نفر از اعضای حزب حاکم نسبت به عملکرد سوناک معترض هستند. این تعداد برای فعال کردن مکانیسم عزل سوناک از رهبری حزب و انتخابات درون حزبی کفایت می‌کند.
این افراد بر این باورند که نظرسنجی‌ها تا پیش از برگزاری انتخابات، به نفع محافظه‌کاران چرخش نمی‌کند. شکست احتمالی نماینده حزب محافظه‌کار در انتخابات میان‌دوره‌ای پانزدهم فوریه، چالش تصویب لایحه جنجالی اخراج مهاجران و انتخابات مهم شهرداری لندن از جمله مسائلی است که به تدریج عرصه را برای سوناک تنگ‌تر خواهد کرد.
مخالفان نخست وزیر انگلیس نسبت به موفقیت طرح برکناری نخست وزیر مطمئن نیستند اما به این یقین رسیده‌اند که حزب محافظه‌کار در صورت رهبری سوناک، با شکست سنگینی در انتخابات مواجه است.
سوناک هم برای فاصله گرفتن از احتمال بحران سیاسی، تلاش خواهد کرد تا خود را منجی مشکلات مردم، حتی به قیمت بحران سازی جا بزند. ادعای جنجال‌برانگیز یک مقام نظامی انگلیس درباره آماده‌باش عمومی برای جنگ با روسیه نیز از این منظر قابل تحلیل است؛ اما سوال این است که آیا سوناک می‌تواند با این شرایط ۱۱ ماه دیگر، تا انتخابات دوام بیاورد؟