گروه جامعه ایرنا - حدود دو هفته به مراسم عروسی مانده بود؛ ساعت از ۱۲ نیمه شب گذشته بود که با کمک اعضای خانواده عروس و داماد جهیزیه چیده و قرار شد عروس داماد به همراه مادرانشان در خانه جدید که حسابی سرد بود، بمانند تا فردا بقیه کارها انجام دهند؛ داماد که نگران مریض شدن مادرها و همسرش بود تصمیم گرفت دست به آچار شود و بخاری گازی را موقتا راه بندازد تا در وقت مناسب درست کند.
بخاری روشن و خانه حسابی گرم شد؛ به ظاهر همه چیز درست بود، اما بعد از یک دو ساعت عروس خانم متوجه رنگ زرد آتش بخاری شد اما داماد تاکید کرد که شلنگ گاز و دودکش بخاری کاملا درست نصب کرده است. اما عروس کاری کرد که تکنیسن‌ها اورژانس دلیل زنده ماندن همه خانواده آن شب را آن کار می دانستند.
کاری که سبب زنده ماندن آن چهار نفر با وجود انتشار مونوکسید کربن شد، باز گذاشتن دو، سه سانتیمتری پنجره بود. بخاری به دلیل مسدود شدن دودکش دچار مشکل شده و گاز مونوکسید کربن در اتاق منتشر شده بود. اواسط شب مادر عروس به دلیل سر درد و تهوع از خواب می‌پرد و متوجه موضوع می‌شود. سریع تمام پنجره‌ها را باز می‌کند با ۱۱۵ شماره اورژانس تماس می گیرد.
وقتی تکنسین اورژانس می آیند پس از معاینه گفتند باز گذاشتن بخشی از پنجره سبب کاهش حجم مونوکسید کربن در فضای اتاق و در نتیجه کاهش مسومیت افراد بوده است.
همه ساله با شروع فصول پاییز و زمستانی و نفوذ هوای سرد به مناطق مختلف کشور و افزایش استفاده از وسایل گرمایشی که بیشتر گاز سوز هستند، شمار زیادی از هموطنان در اثر مسمومیت با گاز سمی مونوکسیدکربن (Carbon monoxide) که از احتراق ناقص کربن به وجود می‌آید و رنگ و بوی خاصی ندارد، جان خود را از دست داده و یا دچار معلولیت‌های ذهنی و روانی ناشی از آن می‌شوند.
بر اساس آمار اورژانس تنها در دو روز و با کاهش سرما در پایتخت ۷۰ نفر دچار مسمومیت با این گاز شدند.
مونوکسیدکربن گازی است بی رنگ و بی بو است که به راحتی منتشر می شود؛ این گاز سمی خطرناک از طریق تنفس وارد ریه‌ها شده، به جریان خون رسیده و به گلبول‌های قرمز متصل می شود؛ گلبول قرمز وظیفه اتصال و انتقال اکسیژن را دارد، اما زمانی که مونوکسیدکربن به آنها متصل می‌شود دیگر توانایی حمل اکسیژن را از دست می‌دهد، در این صورت خود به خود اکسیژنی از ریه جذب بدن نشده و بیمار با وجود استنشاق اکسیژن خفه می‌شود.
همچنین میل ترکیبی هموگلوبین به مونوکسیدکربن ۲۰۰ تا ۲۵۰ برابر میل ترکیبی آن به اکسیژن است. طبق ارزیابی علمی در ساعت های اولیه گزارش اینگونه حوادث مشخص شده که برای پخش گاز سمی مونوکسید کربن در سراسر بدن حدود چهار تا ۶ ساعت زمان نیاز است؛ مدت زمانی که بیشتر افراد در خواب هستند و گاز سمی در حال پخش در هوای اتاق است.
غلظت گاز مونوکسیدکربن و زمان حضور افراد در محیط آلوده را مهمترین عامل تعیین شدت مسمومیت است؛ اگر فرد در محیط با غلظت بالای گاز سمی برای مدت کوتاه یا در محیط با غلظت پایین گاز سمی برای مدت زمان زیاد حضور داشته باشد، دچار مسمومیت شدید می‌شود.
علامت‌های اولیه مسمومیت گازگرفتگی را مشابه علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا است؛ سردرد، بی حالی، خستگی و کوفتگی بدن از نشانه‌های اولیه مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است که در بیشتر مواقع افراد به علت سرما، تصور می‌کنند به سرماخوردگی مبتلا شده‌اند. در صورت ادامه تماس با محیط آلوده، فرد دچار تهوع، استفراغ، خواب آلودگی و در نهایت کاهش سطح هوشیاری و تشنج می‌شود و که این علائم نهایتا مرگ فرد را در پی دارد.
بهترین درمان در زمان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن، خروج فرد از محیط آلوده و تجویز کپسول اکسیژن است، البته همواره پیشگیری مهمترین اقدام است.
پیمان صابریان معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: با وجود هشدارهای ارگان‌های امدادی مانند اورژانس، آتش‌نشانی و هلال احمر شاهد مسمومیت‌ها با مونوکسید کربن هستیم.
وی از افراد خواست برای نصب بخاری و حتی برای نصب مجدد آن از تکنسین استفاده کنند و همه موارد ایمنی را به دقت رعایت کنند ضمن آنکه باید شلنگ گاز و دودکش مورد استفاده استاندارد باشد.
صابریان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را محدود به ساختمان‌ها ندانست و گفت: متاسفانه شاهد روشن کردن گاز پیکنیکی در خودروها در فصول سرد سال هستیم این کار نیز منجر به انتشار گاز مونوکسید کربن و مسمومیت های زیادی می‌شود.
وی یکی دیگر از موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را روشن کردن گازها پیکنیکی در چادرهای مسافرتی دانست و گفت: در این موارد به جز مسمومیت های شدید شاهد آتش سوزی هستیم.
رشد ۱۲۲ درصدی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن
محمد اسماعیل توکلی رئیس اورژانس استان تهران به تازگی از رشد ۱۲۲ درصدی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در یک هفته اخیر خبر داده و گفته است: در هفته نخست بهمن ماه و به دنبال کاهش دما در استان تهران ۱۹۳ نفر با گاز CO مسموم شدند که نشان دهنده افزایش ۱۲۲ درصدی این حوادث نسبت به هفته قبل است.
کاهش دمای هوا در بسیاری از نقاط کشور و افزایش مبتلایان به مسمومیت بر اثر گاز منوکسید کربن سبب شد تا وزیر بهداشت از مردم بخواهد در محیط های بسته از ایمنی وسایل گرمایشی اطمینان یابند.
این وزارتخانه به مردم هشدار داده است در هنگام استفاده از بخاری های گازی یا نفتی، به منظور پیشگیری از مسمومیت با گاز منوکسید کربن، از نصب صحیح و کارکرد مناسب دودکش ها اطمینان کامل حاصل نمایند.
وزارت بهداشت همچنین از خانواده ها خواسته است به محض مشاهده فرد مسموم با گاز منوکسید کربن قبل از هرچیز سریعاً وی را به هوای آزاد منتقل کرده و بلافاصله با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
بر اساس اعلام مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران ۷۰ نفر بر اثر گازگرفتگی و مسمومیت با گاز منواکسیدکربن در ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ فوت کردند و به مراکز پزشکی قانونی استان تهران ارجاع شده‌اند؛ این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۱ که تعداد فوت ناشی از گاز منواکسیدکربن ۵۲ نفر اعلام شده بود، ۳۴ درصد افزایش یافته و تعداد فوتی‌های ناشی از این نوع مسمومیت در ۹ ماهه سال جاری ۴۸ مرد و ۲۲ زن بودند.