به گزارش ایرنا، فرهاد قلی نژاد روز دوشنبه در جریان نشست شورای برنامه‌ریزی و توسعه که در محل استانداری خوزستان برگزار شد بیان کرد: استان خوزستان بیشترین صنایع نفت و گاز کشور و پالایشگاه را در خود جای داده بنابراین پرداختن به مسایل محیط‌زیست و آلودگی‌های ناشی از این صنایع ضروری است.
وی به فعالیت ۶ هزار و ۸۹۰ واحد صنعتی در استان گفت: از این تعداد ۳۵۹ واحد بزرگ و ۱۵۴ واحد صنعتی آلاینده هستند.
معاون اداره کل محیط زیست خوزستان اظهار کرد: آلودگی هوایی ناشی از گرد و غبار، آلودگی هوا ناشی از صنایع و منابع متحرک، ورود فاضلاب‌های شهرها و روستاها به رودخانه‌ها، تامین نشدن حقابه تالاب‌ها و تشدید پدیده گرد و غبار و مدیریت نشدن صحیح پسماندها به ویژه شهری و خانگی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی استان محسوب می‌شوند.
قلی‌نژاد افزود: منابع مهم آلوده‌کننده هوای استان، گرد و غبار ناشی از کانون‌های بیابانی داخلی و خارجی، صنایع آلاینده، سوزاندن گازهای همراه نفت، منابع متحرک مانند خودروها و سوخت، سوزاندن مزارع نیشکر، سوزاندن بقایای کشت گندم و شلتوک و آتش‌سوزی پسماندها در محل‌های دفن آنها است.
وجود هفت کانون بیابانی گرد و غبار در خوزستان
وی گرد و غبار را یکی از مهمترین عوامل آلودگی هوای خوزستان دانست و گفت: هفت کانون بیابانی گرد و غبار به مساحت تقریبی ۳۴۳ هزار هکتار در استان وجود دارد که البته کشورهای عراق، سوریه، عربستان، اردن و کویت نیز در وقوع گرد و غبار تاثیرگذارند.
وی ادامه داد: عمده آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار در بهار و تابستان، تشدید آلودگی گرد و غبار در شرایط خشکسالی و تامین نشدن حقابه تالاب‌ها است.
معاون محیط زیست خوزستان اظهارکرد: مساحت استان حدود ۶ میلیون و ۴۰۵ هزار هکتار و سطح کانون‌های گرد و غبار آن حدود ۳۴۳ هزار و ۱۵۲ هکتار است.
قلی نژاد اضافه کرد: سطح مناطق تحت‌تاثیر کانون‌های فرسایش بادی خوزستان حدود یک میلیارد و ۷۷۶ هزار و ۵۸۰ هکتار است که از این میزان، یک میلیارد و ۴۲۸ هزار هکتار تحت تاثیر کانون‌های بحرانی فرسایش بادی هستند.
وی با اشاره به صنایع آلاینده اشاره کرد و گفت: امسال پس از پایش های زیست محیطی، ۱۴۰ واحد آلاینده هوا در خوزستان شناسایی شدند که بیشترین آلودگی‌ها از نظر تعداد مربوط به صنایع معدنی و کارخانجات آسفالت و از نظر حجم مربوط به صنایع نفت و گاز و پتروشیمی است.
وی علت ایجاد آلودگی هوا در صنایع استان را نصب نشدن تجهیزات کنترلی مانند سیستم‌های فیلتراسیون عنوان و اظهار کرد: تعدادی از صنایع آلاینده درون محدوده‌های قانونی شهرها باید طبق ماده ۱۴ قانون هوای پاک به خارج شهرها منتقل شوند که کارخانه کربن بلک ازجمله آنهاست.
قلی نژاد ادامه داد: در مجموعه شرکت‌ها و میادین نفتی استان خوزستان تعداد ۳۵۰ فلر مستقر است و مجموع گازسوزی در مشعل‌ها در میادین نفتی در محدوده شهر اهواز حدود ۳۵ میلیون فوت مکعب در روز است.
وی به پیشرفت ۵۴ درصدی طرح‌های بازیافت فلرها اشاره کرد و گفت: روند پیشرفت و اجرای طرح‌های بازیافت گازهای فلر مطلوب نیست.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست خوزستان بیان کرد: فاز اول طرح آماک ۱۰۰ درصد پیشرفت داشته و اجرای فاز زیست محیطی آن متوقف شده است، مطابق برنامه زمان‌بندی اتمام طرح جمع‌آوری فلرهای منطقه اهواز توسط شرکت پتروشیمی مارون پایان سال ۱۴۰۳ است.
برداشت غیراصولی نیشکر از عوامل آلودگی هوای خوزستان
وی توضیح داد: حدود ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی خوزستان به کشت نیشکر اختصاص دارد که ۶۵ درصد برداشت به روش سوزاندن یا برداشت سیاه و ۳۵ درصد به روش سبز برداشت می‌شود؛ بنابراین هر ساله ۶۵ هزار هکتار از مزارع نیشکر سوزانده و موجب ایجاد آلودگی هوا در شهرهای خوزستان می‌شود.
وی با بیان اینکه روند افزایش برداشت سبز محصول نیشکر مطلوب نیست ادامه داد: طبق برنامه زمان‌بندی مصور تا پایان ۱۴۰۲ هنوز ۳۵ درصد محصول با روش سوزاندن برداشت می‌شود.
قلی نژاد با اشاره به اینکه خوزستان در فصل‌های مختلف با آلودگی‌هایی همراه است افزود: بقایای حدود ۵۴۰ هزار هکتار گندم آبی و دیم و ۸۲ هزار هکتار جو آبی و دیم در سال ۹۹ تا ۱۴۰۰ و ۱۴۰ هزار هکتار شلتوک در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ پس از برداشت محصول سوزانده می‌شود که چنین برداشتی علاو بر تخریب بافت خاک موجب ایجاد آلودگی هوا می‌شود.
وی بیشترین آتش‌سوزی مزارع گندم را مربوط به نیمه اردیبهشت ماه تا اواخر خردادماه دانست و تصریح کرد: هنوز به شکل جدی روش‌های اصولی جمع‌آوری و بازیافت بقایای کشت گندم ترویج و مورد استفاده قرار نگرفته است.
شناسایی ۵۴ کانون تخلیه پسماند
معاون محیط زیست خوزستان اظهارکرد: در بیشتر محل‌های دفن زباله استان خوزستان آلودگی وجود دارد، علاوه بر آتش‌سوزی پسماندها در محل‌های دفن پسماند با آتش‌سوزی زباله در محل‌های انباشت در اطراف شهرها نیز مواجه هستیم.
وی بیان کرد: طی بررسی‌های به عمل آمده در پاییز امسال، ۵۴ کانون تخلیه پسماند و آتش‌سوزی زباله‌ها در شهرستان‌های اهواز، کارون، باوی و حمیدیه شناسایی شده که به دستور قضایی منجر شد و شهرداری‌ها ملکف شدند در مدت ۱۵ روز نسبت به پاکسازی محل‌ها اقدام کنند ولی فقط ۲۰ درصد از این کانون‌ها پاکسازی شدند.
وی به وظایف دستگاه‌های اجرایی در راستای اجرای قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت: بیشترین وظیفه در راستای اجرای قانون هوای پاک متوجه شهرداری‌ها و پس از آن وزارت نفت برای سوخت استاندارد و پس از آن آبفا و وزارت نیرو برای تامین حقابه‌ها است این در حالی است که عملکرد مواد قانون هوای پاک توسط دستگاه‌های اجرایی بسیار ضعیف است.
فقط شهرهای محدودی از استان دارای تصفیه خانه فاضلاب هستند
معاون محیط زیست خوزستان تاکید کرد: فقط شهرهای محدودی در استان دارای تصفیه خانه فاضلاب هستند؛ تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهرهای شادگان، آغاجاری و خرمشهر، ماهشهر و بندر امام پیشرفت خوبی دارند که نیاز است تکمیل شوند.
زهاب‌های پرورش ماهی از عوامل آلودگی محیط زیست
قلی نژاد گفت: کلیه زهاب‌های پرورش ماهی بدون هیچ‌گونه مدیریتی به منابع آبی تخلیه می‌شوند، بی‌نظمی زیادی در این حوزه وجود دارد و آماری از مراکز مجاز پرورش ماهی در دسترس نیست.
وی اضافه کرد: احداث واحدهای غیرمجاز، توسعه غیرمجاز، برداشت آب غیرمجاز و استفاده از روش‌های سنتی در پرورش ماهی از جمله عواملی است که موجب آلایندگی واحدهای پرورش ماهی شده است.
وی بیان کرد: محدوده‌های بحرانی از نظر ورود زهاب‌های پرورش ماهی شامل شاخه گرگر، رودخانه کارون در جنوب اهواز تا آبادان و خرمشهر است.
فاضلاب‌های کشاورزی و صنعتی از مهمترین آلاینده‌ها محسوب می‌شوند
معاون محیط زیست خوزستان ادامه داد: شرکت‌های کاغذ پارس، کارخانه شکر هفت‌تپه، شرکت فورفورال، کارخانه قند دزفول، پالایشگاه آبادان، شهرک‌های صنعتی آبادان و شهرک صنعتی خرمشهر از مهمترین واحدهای آلاینده صنعتی در حوزه کارون و دز به شمار می روند.
۱۰ بیمارستان خوزستان سیستم تصفیه فاضلاب ندارند
قلی نژاد گفت: از ۶۸ بیمارستان و مرکز درمانی استان، ۵۸ مرکز دارای سیستم تصفیه فاضلاب بوده و سایر مراکز فاقد سیستم هستند و بیشتر فاضلابشان را وارد منابع آبی و رودخانه‌ها می‌کنند.
وی بر ضرورت احداث تصفیه‌خانه، کنترل و نظارت منظم سیستم‌های تصفیه‌خانه فاضلاب تاکید کرد.
وضعیت بحرانی فاضلاب کشتارگاه‌های دام خوزستان
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان بیان کرد: از ۲۰ واحد کشتارگاه استان، تنها سه واحد دارای تصفیه‌خانه فاضلاب هستند و ۱۷ واحد فاضلاب خام و بسیار آلوده را در منابع آب و خاک منطقه تخلیه می‌کنند.
پسماند خانگی مردم خوزستان در سال، یک میلیون و ۳۱۴ هزار تن است
قلی نژاد به وجود ۶ میلیون تن پسماند صنعتی در استان اشاره کرد و افزود: آمار این میزان پسماند بسیار بالا است ضمن اینکه تعداد کارخانه‌های بازیافت بسیار ناچیز است و پسماندهای صنعتی برای بازیافت به استان‌های قزوین، اصفهان و مرکزی ارسال می‌شوند؛ این موضوع فرصتی برای اشتغال‌زایی و کنترل آلودگی در استان است.
پسماندهای بیمارستانی خوزستان در سال پنج هزار و ۸۵۸ تن است
وی به وجود ۴۸ مرکز دفن پسماند در استان اشاره کرد و گفت: دفن پسماند در این مراکز به صورت غیراصولی انجام می‌شود و فقط بهبهان و دزفول وضعیت بهتری دارند؛ به همه مراکز دفن پسماند شهری اخطاریه داده شده و در حال پیگیری حقوقی هستیم.
معاون محیط زیست خوزستان به وضعیت اجرای قانون حفاظت خاک در سال گذشته و جاری اشاره و عنوان کرد: ۳۹ واحد آلاینده خاک در استان خوزستان شناسایی شده و ۹۸ اخطاریه و اقدام قضایی در زمینه آلودگی خاک داده شده که منجر به جریمه ۳۰۴ میلیارد ریالی شده است.
بر اساس این گزارش رعایت نکردن استانداردهای زیست محیطی توسط افراد و واحدهای مختلف منجر به آلودگی‌های فراوانی در سطح شهرها شده است,
شدت آلودگی‌های سطح شهر به حدی است که در برخی مواقع تردد برای افراد سالمند، بیماران خاص و کودکان غیرممکن و مدارس تعطیل می‌شوند.