به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از خبرگزاری فرغانه دلیل این بیانیه علیشیر قدیروف اظهارات اخیر میخائیل اسمولین مورخ روسی است که گفت: هیچ وقت ازبک ها قبل از انقلاب وجود نداشتند، قومی به این نام وجود نداشت.
پیشتر نیز در دسامبر (آذر/ دی) ۲۰۲۳، زاخار پریلپین، نویسنده و یکی از رهبران حزب «عدالت روسیه»، پیشنهاد الحاق ازبکستان به روسیه را مطرح کرده بود.
قدیروف در کانال تلگرامی خود نوشت: موضع رسمی روسیه محدود به بیان رفتار عجیب شوونیست‌ها است. به نظر می‌رسد که آنها به این نوع لفاظی علاقه‌مند هستند. اخیرا ما چیزی جز اظهارات شووینیستی به زبان روسی نشنیده ایم. در این مورد، ما باید به فکر اقدامات عملی برای ساده‌سازی روابط باشیم.
به گفته این سیاستمدار، در کشوری که جمعیت روس‌ها به سه درصد هم نمی‌رسد، زبان روسی در آموزش و تلویزیون به طور نامتناسبی استفاده می شود. قدیروف معتقد است: این عدم تعادل باید اصلاح شود.
قدیروف گفت: برای شروع این اصلاحات هنجار تدریس در کلاس های ابتدایی به زبان مادری در قانون ازبکستان تثبیت و برنامه‌های تلویزیونی «با برادران قزاق، آذربایجانی، قرقیز، ترکمن، ترک و تاجیک ما» تبادل شود.
قدیروف قصد دارد این مسائل را در جلسات مجلس و فراکسیون ملی حزب تیکلانیش مطرح کند.
پیشتر هم رسول کوشربایف، وبلاگ نویس و شخصیت محبوب و عضو سابق مجلس در ازبکستان در واکنش به اظهارات اسمولین، توقف پخش «همه کانال‌های تبلیغاتی روسیه» در این کشور را خواستار شده و گفته بود: این موضوع حاکمیتی است.