تهران- ایرنا- سخنگوی ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر نقش اثرگذار خانواده‌ها در تربیت فرزندان گفت: فرصت‌هایی وجود دارد که می‌تواند خانواده را به عنوان «ولی تربیتی» دانش آموز وارد عرصه تربیت رسمی و عمومی کند و با حضور این ناظر صاحب حق، کیفیت تربیت را در نظام تربیت رسمی کشور بالاتر برد.

سیدمقداد حسینی، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، اظهار داشت: بی‌شک خانواده مهمترین نهاد تربیتی هر فرد برای ورود به جامعه است و با وجود نهادهای رسمی تربیتی نمی‌توان منکر نقش آن در تربیت آحاد جامعه شد.

وی با تاکید بر اینکه تعامل با خانواده موثرترین راهکار افزایش کیفیت در نظام آموزش رسمی کشور است، افزود: با توجه به اینکه در سال های اخیر، رشد پرشتاب فناوری اطلاعات و ایفای نقش موثر این عامل در فرآیند تربیت، خانواده و مدرسه را دچار نوعی فرار به عقب کرده است، بسیاری تاثیر عامل رسانه و فضای مجازی را بیش از تاثیر خانواده و مدرسه بر فرآیند تربیت درنظر می گیرند. این در حالی است که انتظار می رود خانواده و مدرسه به عنوان مهمترین عوامل موثر بر تربیت بتوانند در تعامل با یکدیگر و نقش آفرینی مؤثر از رسانه و فضای مجازی نه به عنوان جهت‌ساز و هدایت‌کننده بلکه تنها به عنوان عامل کمک‌دهنده در امر تربیت یاری بگیرند.

معاون ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مشارکت خانواده‌ها در اجرای کلاس‌های فوق برنامه، شناسایی امکانات برای برگزاری دوره‌های آموزشی، مهارت‌افزایی و اردوها از جمله همکاری‌هایی است که ضمن بالابردن کیفیت آموزش می‌تواند متولیان مدرسه را در رسیدن به هدف‌های آموزشی یاری رساند.

حضور خانواده به عنوان «ولی تربیتی» دانش‌آموزان

حسینی با بیان اینکه می‌توان زمینه‌های مختلفی برای تعامل خانواده و مدرسه ایجاد کرد، ادامه داد:

وی افزود:‌ شاید به نظر برسد این مولفه‌ها قابل دسترس نیستند و اساسا خانواده حوصله این مداخله را نداشته باشد، اما واقعیت این است که باید دست به دست هم داده و بستر این تعامل را فراهم و خانواده را به سمت آن هدایت کنیم. زیرا این حضور به نفع همه طرف‌های تربیت اعم از خود خانواده، دانش آموز و نظام تربیت رسمی است.

سخنگوی ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به همکاری اقتصادی و شفافیت مالی هزینه- درآمد مدرسه بیان کرد: اگر مدرسه از همکاری انجمن اولیا و مربیان در برنامه ریزی برای هزینه‌کرد اعتبارات مدرسه استفاده کند، می‌تواند از اشراف اعضای انجمن بر مسائل و کمبودهای مالی مدرسه بهره برده و همکاری خانواده‌ها را در تهیه تجهیزات مورد نیاز جهت افزایش کیفیت آموزشی به دست آورد. اینکه مدیر مدرسه خود را ملزم بداند به ارائه گزارش شفاف مالی به انجمن اولیا و مربیان، باعث می‌شود در صرف بودجه دقت کافی داشته و با بهره‌گیری از خرد جمعی بودجه مدرسه را به بهترین شکل مصرف کند.

حسینی اضافه کرد: در این شرایط با توضیحات اعضای انجمن برای خانواده‌ها در مورد کمبودهای مدرسه در ارائه آموزش با کیفیت مورد نظر آن‌ها، می‌توان انتظار داشت خانواده‌ها برای دستیابی به کیفیت آموزشی مورد انتظار خود در تامین هزینه‌ها مشارکت مناسبی داشته باشند. شفافیت مالی زمینه‌ساز اعتماد و احساس تکلیف خانواده‌ها می‌شود.

وی تاکید کرد: البته این نکته نیز قابل ذکر است که فرهنگ عمومی مطالبه‌گری از دولت برای تامین همه هزینه‌های مدرسه باید در میان خانواده‌ها تغییر کند. اگرچه دولت وظیفه ایجاد فرصت آموزشی برای همه دانش آموزان را به عهده دارد اما این وظیفه به معنای مسئولیت ایجاد شرایط آموزش با کیفیت مورد درخواست خانواده ها نیست.

معاون ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: در شرایط کنونی به دلیل رشد شرایط تعلیم و تربیت، کیفیت‌ها و امکانات متنوعی در آموزش ایجاد شده است که دولت بیش از ایجاد بستر ضروریات در بسیاری مناطق و مقاطع امکان خدمات دهی ندارد. لذا ضروری است خانواده ها برای مشارکت مالی جدی و رسمی برای افزایش کیفیت و تنوع آموزشی آستین بالا زده و آن را از ردیف های هزینه واقعی خود بدانند.

مشارکت داوطلبانه خانواده‌ها در فعالیت‌های مدرسه‌

وی درباره مشارکت داوطلبانه خانواده‌ها در فعالیت‌های مدرسه‌ای تاکید کرد: استفاده از ظرفیت شغلی و توان اجرایی خانواده‌ها در برگزاری اردوهای مهارتی (برگزاری کلاس با استفاده از مهارت‌های ویژه پدران و مادران دانش آموزان) و تفریحی (مناطق تفریحی در اختیار خانواده ها مثل باغات خانوادگی، محل‌های تفریحی که محل کار والدین هستند)، مشارکت خانواده‌ها در اجرای کلاس‌های فوق برنامه، مشارکت خانواده‌ها در شناسایی امکانات دولتی و سازمان‌های مردم نهاد در منطقه و محل، شهر و کشور جهت برگزاری دوره‌های آموزشی، اردوها و دوره‌های مهارت افزایی از جمله همکاری‌هایی است که ضمن بالابردن کیفیت آموزش می تواند متولیان مدرسه را در رسیدن به هدف‌های آموزشی بسیار یاری کند.

معاون ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نظارت متقابل خانواده و مدرسه بر یکدیگر گفت: امر نظارت در عین حال که بسیار راهگشا و موجب رشد خانواده و مدرسه است، کاری بسیار سخت و دقیق است. نداشتن چهارچوب مناسب برای این امر موجب ایجاد تنش و تضاهم میان مدرسه و خانواده می‌شود.

وی ادامه داد: این درحالی است که نظارت صحیح عامل شکوفایی و نظارت مداخله گرانه عامل فرسایش خواهد شد. بنابراین لازم است با استفاده از ایجاد بستر مناسب نظارتی که توسط نهادهای قانونگذار طراحی و ایجاد می‌شود، به دور از مداخله اخلالگرانه، بر اساس صلاحیت‌های هر دو نهاد، تعامل نظارتی همراه با احساس امنیت در کنار یکدیگر شکل بگیرد.

حسینی ادامه همسویی خانواده و مدرسه بر اساس ارزش های دینی و ملی با کمک دسته بندی ارزش های دینی و ملی و تعیین اولویت آنها بر اساس درجه ضرورت التزام مدارس به ارزش ها، ایجاد بستر برقراری مدارس با سطوح مختلف پایبندی به ارزش های دینی و ملی را از دیگر مولفه‌های خانواده و مدرسه دانست.

وی توضیح داد: ارزش ها در نظام دینی ما از درجه بندی برخوردارند. برخی ارزش ها دارای اولویت اصلی هستند و حذف آنها به معنی تغییر نظام ارزشی ماست؛ بنابراین در همه مدارس التزام به آنها در برنامه آموزشی مورد توجه است مانند آموزش قرآن و مبانی دین اسلام. برخی از ارزش ها نیز در درجات پایین تری قرار دارند بنابراین می توان آنها را به انتخاب خانواده گذاشت. بنابراین لازم است مدارسی با طیف هایی از پایبندی به ارزش وجود داشته باشند که خانواده بتواند نقش انتخاب گری در برنامه تربیتی خود را در برنامه های آموزشی متنوع (و البته در چهارچوب نظام اجتماعی) درک کند.

حسینی با اشاره به اعتماد متقابل خانواده و مدرسه با کمک بسترسازی تعامل اعتمادساز بین دو نهاد تربیتی خانواده و مدرسه گفت: تلاش مدرسه و خانواده برای جلب اعتماد یکدیگر می‌تواند عامل بسیار موثری در انجام مسئولیت تربیتی هر دو نهاد باشد. باور خانواده و مدرسه به همراه بودن و هم جهت بودن گام اصلی در جهت افزایش ظرفیت تعامل اعتمادساز خواهد بود.

سخنگوی ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به هدایت خانواده به سمت بهره‌گیری از «کلاس‌های فوق برنامه» با تبیین حدود وظایف اجباری دولت در امر تربیت رسمی و عمومی گفت: لازم است مدرسه جهت شناسایی نیازهای تربیتی دانش آموز و معرفی بسترهای مکمل رفع آنها، با خانواده همراهی داشته و با کمک به ورود سازمان های مردمی در پوشش کلاس های فوق برنامه مسیر تربیت را برای خانواده هموارتر سازد.