به گزارش ایرنا، «حسن کاظمی قمی» در نخستین نشست کارگروه کمیتۀ تماس منطقه‌ای با عنوان کنفرانس «ابتکار همکاری‌های منطقه‌ای افغانستان» که امروز دوشنبه (۹ بهمن) برگزار شد، به بیان نکاتی در خصوص روابط ایران و افغانستان، بسترهای همکاری، الزام‌های یک سیاست منطقه‌محور و غیره پرداخت.
وی در این نشست با اشاره به اشتراک‌ها و اهمیت حُسن همجواری ایران و افغانستان در طول سال‌های گذشته، گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که دروازه محیط همسایگی، دریچۀ خروج از بحران‌های سخت و گذرگاه عبور از خاطرات جانکاه برای رنج و محنتی است که مردم افغانستان قریب به نیم قرن اخیر به طور مستمر تجربه کردند.
رییس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کابل اضافه کرد: در حقیقت افغانستان اگر در نقطۀ تماس و اتصال با محیط همسایگان خود با یک اندیشۀ منطقه‌محور واقع شود، دیگر نه تنها کشوری محصور در خشکی نیست بلکه با تعاملی مثبت و همگرایانه که متضمن پذیرش الگوی سنتی و بومی منطقه و مردم متنوع آن با فرهنگ‌ها، زبان‌ها، مذاهب و ارزش‌هایی خیرخواهانه است، به مقام و موقعیتی خواهد رسید که نقطۀ تعامل و تبادلی مهم در قلب قاره شود و نقش آسیامحوری ایفا کند.
اهمیت سیاست «منطقه‌محور» و بایسته‌های افغانستان اثرگذار
به گفته کاظمی قمی، بر بنیاد این نگرش، چنانچه سیاست «منطقه‌محور» مورد اشاره کنونی با پذیرش الزام‌های مهم آن همراه شود، نخستین اثرش این گونه جلوه خواهد داشت که افغانستان با موفقیت در ایفای نقشی سازنده در محیط همسایگی در موقعیت یک مرکزیت قاره‌ای قرار می‌گیرد و در مدار مناسباتی اثرگذار در تنظیم مناسبات جهانی قرار خواهد گرفت.
وی با طرح این پرسش که «جایگاه افغانستان به دنبال ایفای نقشی منطقه‌محور در رویکرد منطقه‌ای ایران چگونه است؟»، اظهار داشت: در واقع الزام نیل به چنین موقعیتی، نگاه به نحوۀ حکومت‌داری یعنی مشارکت اشخاص صالح از اقشار متنوع در میان اقوام و مذاهب برادر و برابر افغانستان است. به عنوان مثال از نگاه مردم ایران با اتکا به این الزام، افغانستان نه تنها موقعیت خود را به عنوان یکی از کانون‌های مهم فرهنگی آسیا محفوظ می‌دارد، بلکه به مسیر اتصال فرهنگ و هویت غنی فارسی‌زبانانی مبدل خواهد شد که برای قرن‌های متمادی با تولید ادبیات به خلق مضامین پُرمعنا در جغرافیایی میان ماورالنهر تا شبه‌قاره و کاشغر تا بالکان مبادرت ورزیدند. بدین‌گونه است که مکتب ادبی غزنین، محفل هنری هرات، مدرسه دینی قندهار و زاویۀ بلخ و چَشت که برای قرن‌ها مکمل ری و شیراز، تبریز و اصفهان، دکن و بخارا و بغداد و بدخشان بود، احیا می‌شود.
رییس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کابل تصریح کرد: افغانستان در نقطۀ کانونی تماس و اتصال این نگرشِ منطقه‌محورِ فرهنگی، مجرای تعامل و تبادل میراث تمدنی و زبانی جوامع همسایه از شبه قاره و چین تا محیط ترک و تورانی‌زبانی و جغرافیای عرب‌زبانان در همسایگی ما خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که «کدامین الزام برابر افغانستان جهت ایفای نقش و مسوولیتی منطقه‌محور قرار دارد؟»، گفت: از نگاه جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک عضو موسس جامعۀ ملل و از اولین امضاکنندگان منشور سازمان ملل متحد در کنفرانس سانفرانسیسکو، منطقه‌محوری در محیط همسایگی ما به منزله موفقیت در ایجاد تفاهم با همگان است. این همه‌پذیری و رواداری، اصلی زرّین برای موفقیت در نظامی منطقه محور است. بدین معنا حکمرانی بدون تبعیض در داخل و حُسن همجواری و همزیستی با همسایه در محیط منطقه دو مولفۀ اساسی در پیشرفت روندی منطقه گرا است که به یقین اگر در یک اعلامیه جلوه کند با استقبال منطقه و فرامنطقه روبرو می‌شود.
بسترهای همکاری از تقابل با تروریسم تا مهار بلایای طبیعی
کاظمی قمی در این نشست تاکید کرد: هدف ما در این دورۀ نخست از گفت‌وگو باید مبتنی بر حفظ امنیت مردم افغانستان و محیط همسایگی آن باشد تا مطالعه جهت آماده‌سازی یک برنامۀ امنیت‌جمعی در مقابله با ساختارها و سازمان‌های دهشت‌افکن تروریستی را به عنوان نخستین موضوع از «توافقات موضوعی که منافع مشترک را تضمین کند» در دستور گفت وگو قرار دهیم.
نماینده ایران این پیشنهاد را نیز ارایه کرد: کشورهای کمیتۀ تماس منطقه‌ای همچنان بر این نکته تصریح کنند که مناسب است برای مقابله با تهدیدات دیرپا با منشاء افغانستان که عمدۀ آن ناشی از دوران اشغال آمریکاست و در مقولاتی مانند «کشت، فراوری، انباشت، خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر سنتی و صنعتی»؛ «قاچاق انسان، آوارگی و بی‌پناهی مردم»؛ «مبارزه با ریشه‌های افراط‌گرایی»؛ «تامین حقوق برابر و بدون تبعیض برای مشارکت، کار و تحصیل اقشار متنوع جامعه فارغ از جنسیت و نژاد و زبان و مذهب» و «مبارزه با بلایای طبیعی و مدیریت مسائل زیست‌محیطی» گفت وگو و اجماع نظر داشته باشند.
وی در ادامه تشریح طرح پیشنهادی خود، اضافه کرد: این اولویت‌ها به طور همزمان و متوازن از سوی سازمان ملل متحد مورد توجه واقع شود و از هرگونه برخورد گزینشی و اولویت‌بخشی موارد تازه که ممکن است موجب کم‌توجهی به ریشۀ مساله افغانستان شود، اجتناب صورت پذیرد. در حقیقت اشتراک‌نظر و یکسانیِ تمرکز بر این عناوین است که زمینۀ نتیجه‌بخشی روندهای مطلوب به منظور تعامل منطقه و محیط بین‌الملل در آینده با افغانستان را رقم خواهد زد.
به گزارش ایرنا، نشست ابتکار همکاری منطقه‌ای افغانستان در کابل بعد ظهر به وقت محلی با حضور نمایندگان ویژه و سفرای ۱۱ کشور آغار به کار کرد.
عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه حکومت سرپرست طالبان روز گذشته در این رابطه، اظهار داشت: امیدواریم تعامل منطقه‌ای به نتیجه برد-برد منجرشود.
ذاکر جلالی مشاور وزیر امور خارجه طالبان در این مورد در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: با گذشت تقریباً ۲ سال و نیم از حکومت طالبان و رویکردهای متفاوت بازیگران منطقه‌ای و غربی در تعامل با این گروه؛ بازیگران منطقه‌ای را متوجه شکل‌گیری ایجاد تعامل منظم‌تر میان افغانستان و منطقه با رویکرد منطقه‌محور و بر مبنای منافع و تهدیدهای مشترک کرده‌است.