به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان در بهمن‌ماه امسال توسط وزیر اقتصاد در صندوق نوآوری و شکوفایی رونمایی شد. این گزارش گزیده‌ای شفاف از زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان در سـال‌های مختلف را شامل می شود.
مطابق گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان، از سال ۱۳۹۳ تا انتهای سال ۱۴۰۱ تعداد شرکت‌های دانش بنیان از حدود ۱۵۰۰ شرکت به حدود ۸۲۶۰ شرکت رسیده‌اند.
همچنین درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده؛ به گونه‌ای که از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسیده است.
با توجه به اینکه عمده خدمات مالی به شرکت‌های دانش بنیان توسط نظام بانکی صورت می‌پذیرد، ارزیابی آماری بانک‌ها در جهت‌دهی منابع به شرکت‌های دانش‌بنیان موضوعی قابل‌توجه است.
همچنین رویکرد مربوط به دسته‌بندی بانک‌ها با توجه به فعالیت تخصصی یا موضوع تاسیس بانک تخصصی در زمینه تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان، بدون بررسی وضعیت آماری بانک‌ها امکان پذیر نیست.
از این رو با مطالعه جامع تسهیلات ارائه شده به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان تحلیل استانداردی بر عملکرد بانک‌های کشور در زمینه تامین مالی اکوسیستم فناوری ارائه کرد.
عملکرد سیستم بانکی در تامین مالی زیست‌بوم دانش‌بنیان
بر اساس گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان، سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از وام پرداختی شبکه بانکی حدود چهار درصد بوده که از این موضوع سهم تسهیلات مربوط به محصولات دانش‌بنیان ۱.۶ درصد قلمداد می‌شود.
این میزان در مقایسه با سهم این شرکت‌ها از تولید ناخالص داخلی قابل قبول است اما میزان برخورداری شرکت‌ها از این تسهیلات متناسب نیست و ۷۱ درصد شرکت های دانش‌بنیان نزد سیستم بانکی وام فعال نداشته اند.
مانده بدهی شرکت‌های دانش بنیان به سیستم بانکی نیز در انتهای سال ۱۴۰۱ حدود ۱۴۳ هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان مانده بدهی مرتبط با محصولات دانش‌بنیان هم حدود ۵۷ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. همچنین مجموع ضمانت نامه فعال شرکت های دانش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۱، ۱۰۱ هزار میلیارد تومان بوده است.
طبیعتا همه این تسهیلات لزوما ماهیت حمایتی نداشته است. نکته مهم در خصوص تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان این است که خارج از ادبیات معاونت علمی تفاوت شفافی بین ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات دانش‌بنیان وجود نداشته است.
در ارزیابی آماری بانک ها در ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان رویکردهای متفاوتی وجود دارد. حجم مجموع ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان، وضعیت ارائه تسهیلات به تفکیک استان ها یا دسته‌های فناوری، ارائه تسهیلات به شرکت‌های وابسته یا متنوع و نسبت ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان در مقایسه با حجم ارائه خدمات از جمله این رویکردها است.
ترین‌های ارائه تسهیلات دانش‌بنیان
در فصل هشتم گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان مطابق با دسته‌بندی‌های یادشده، ارزیابی آماری بانک‌ها به تفصیل صورت گرفته است. مطابق با این گزارش بانک کارآفرین رتبه اول در نسبت خدمات مالی (وام و ضمانت‌نامه) نسبت به مجموع خدمات مالی ارائه شده در سیستم بانکی را داشته است و به نظر می‌رسد یکی از کارویژه‌های خود را ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان قلمداد کرده است.
از لحاظ حجم ارائه تسهیلات نیز رتبه اول در ارائه وام به شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۱ مربوط به بانک پاسارگاد و رتبه یک در ارائه ضمانت‌نامه به شرکت‌های دانش‌بنیان مربوط به بانک تجارت بوده است.