به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، رسول محمدقلی در مورد اجرای برنامه ملی شهاب از سال ۹۳ اظهار داشت: این برنامه برای شناسایی استعدادهای برتر دانش‌آموزی با همکاری وزارت آموزش و پرورش و با محوریت دانش‌آموزان چهارم، پنجم و ششم ابتدایی اجرا شده است.
وی افزود: در این برنامه، استعداد دانش‌آموزان در یک فرایند ارزیابی در هشت حوزه بر مبنای روش گاردنر مورد شناسایی قرار می‌گرفت و اگر از سه معلم، دو معلم به استعداد خاصی در فرد تاکید می‌کردند، آن دانش‌آموز در حوزه استعدادی مدنظر به عنوان استعداد برتر شناسایی می‌شد.
طرح شهاب، مهمترین طرح ملی آموزش و پرورش برای شناسایی هوش و استعداد برتر و هدایت دانش‌آموزان است.
شناسایی حدود ۷۰۰ هزار استعداد برتر
محمدقلی ادامه داد: در این روش که در همه مناطق آموزش و پرورش کشور برگزار شد، حدود ۱۰ درصد از جامعه دانش‌آموزان به عنوان استعداد برتر شناسایی شدند که به معنای شناسایی حدود ۷۰۰ هزار استعداد برتر است.
وی تاکید کرد: نکته جالب اینکه از این تعداد تنها بخش بسیار کمی وارد مدارس استعداد درخشان می‌شدند که این تعداد عموماً استعدادهای برتر حوزه تحصیلی بودند. به عبارت بهتر، بخش زیادی از استعدادهای شناسایی‌شده در مراکز و مدارسی غیر از استعداد درخشان به تحصیل خود ادامه می‌دادند.
معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: تعدادی از دانش‌آموزان شناسایی‌شده در طرح شهاب که در مدارس سمپاد ادامه تحصیل دادند، در آزمون سراسری نیز موفق شدند به رتبه‌های برتر دست پیدا کنند. با این حال، باید اذعان کرد برنامه ملی شهاب هیچ طرح و اقدامی برای هدایت و حمایت از استعدادهای شناسایی‌شده نداشت و این یک خلأ و چالش بزرگ برای این برنامه ملی بود.
بنیاد ملی نخبگان اعتبار و بودجه لازم برای حمایت و هدایت ۷۰۰ هزار دانش‌آموز شهابی را ندارد
محمدقلی تصریح کرد: برگزیدگان دوره اول برنامه ملی شهاب در سال جاری وارد دانشگاه شدند بدون اینکه در این مدت از هدایت و حمایت خاصی در زمینه استعدادی خود بهره‌مند باشند که به معنای ابرچالش بنیاد ملی نخبگان عدم‌حمایت و هدایت دانش‌آموزان شهابی است.
وی با بیان اینکه بنیاد ملی نخبگان اعتبار و بودجه لازم برای حمایت و هدایت ۷۰۰ هزار دانش‌آموز شهابی را ندارد، گفت: برای حمایت از دانش‌آموزان شهابی طرح‌ها و اقدامات متنوعی در دست انجام است. یکی از آنها استفاده از ظرفیت‌های مجموعه‌های مردمی و کانون‌های نخبه‌پرور مردمی است.
فعالیت ۲۰۰ مدرسه سمپاد و ۳۰۰ مدرسه شبانه‌روزی با همکاری آموزش و پرورش
محمدقلی اضافه کرد: اگر هر کانون بتواند ۱۰۰ دانش‌آموز صاحب استعداد برتر را مورد حمایت و هدایت قرار دهد، حدود ۱۰۰ هزار مستعد برتر بدون استفاده از بودجه‌های دولتی و حکومتی تحت پوشش هدایتی و حمایتی قرار خواهند گرفت. علاوه بر آن، ۲۰۰ مدرسه سمپاد و ۳۰۰ مدرسه شبانه‌روزی نیز با همکاری آموزش و پرورش به عنوان مراکز حمایت و هدایت از دانش‌آموزان شهابی فعال خواهند شد که امید است این مدارس نیز بتوانند ۱۰۰ هزار دانش‌آموز صاحب استعداد برتر را حمایت کنند.
استعدادهای کشور در مناطق محروم و فرصت شکوفا شدن
معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با اشاره به لزوم شناسایی هدایت و حمایت از دانش‌آموزان مستعد در مناطق محروم، گفت: رسیدن به این نقطه، هدف اصلی بنیاد ملی نخبگان است به ویژه اینکه معتقدیم بسیاری از استعدادهای کشور در مناطق محروم، به دلیل فقدان امکانات فرصت شکوفا شدن ندارند.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه تنها در یک منطقه محروم ترکمن‌نشین، ۸۰ درصد دانش‌آموزان شهابی بودند؛ یعنی طبق برنامه ملی شهاب در یکی از ۸ حوزه استعدادی صاحب استعداد برتر بودند اما هیچ کدام از این دانش‌آموزان نه در کنکور سراسری و نه در عرصه‌های دیگر نتوانستند به اثرگذاری برسند. از طرف دیگر نزدیک به ۱۲ هزار دانش‌آموز در هر ۸ حوزه مدنظر صاحب استعداد برتر هستند که عمده این دانش‌آموزان در مناطق محرومند شناسایی و حمایت از این افراد باید به صورت جدی در دستورکار قرار بگیرد.
ضرورت استفاده از ظرفیت‌های صداوسیما برای حمایت و هدایت از دانش‌آموزان مستعد برتر
معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت‌های صدا و سیما برای حمایت و هدایت از دانش‌آموزان مستعد برتر، تصریح کرد: در همکاری با این سازمان، شبکه‌های امید، آموزش و ۳، میزبان برنامه‌های استعدادیابی خواهند بود. این برنامه‌ها در قالب برنامه عصر جدید تولید می‌شوند. از طرفی، روی یک پلتفرم هوشمند نیز سامانه طراحی می‌شود تا استعداد دانش‌آموزان در یک فرایند رقابتی مورد ارزیابی و محک قرار بگیرد. علاوه بر این برنامه‌ها، بنیاد ملی نخبگان از ظرفیت‌های ۵۰۰۰ نخبه‌یار نیز برای حمایت و هدایت استعدادهای برتر دانش‌آموزی به طور خاص در مناطق محروم بهره خواهد برد تا اینکه هیچ استعدادی شناسایی‌نشده و حمایت‌نشده در کشور وجود نداشته باشد.
بازماندگان از تحصیل
محمدقلی اضافه کرد: تعداد ۴۰۰ هزار دانش‌آموز کشور در زمره بازماندگان از تحصیل قرار دارند که اگر طبق استانداردهای بنیاد ملی نخبگان ۱۰ درصد آنها صاحب استعداد برتر باشند، ۴۰ هزار مستعدبرتر از تحصیل بازمی‌مانند که این عدد بسیار بزرگ است و جای تامل دارد.
معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان افزود: در فرایند جدید افراد در سامانه‌های بنیاد ملی نخبگان ثبت‌نام نمی‌کنند؛ بلکه شناسایی از طریق رویدادهای معتبر، آزمون‌های ملی و بین‌المللی، کنکورهای سراسری در مقاطع تحصیلی مختلف، رقابت‌های علمی مشخص، فعالیت‌های شاخص و عرصه‌های شناسایی‌شده صورت می‌گیرد. در این بین، معرفی فرد مستعد توسط اساتید، دانشگاه یا مراجع معتبر نیز راه دیگر شناسایی مستعدان است.
حلقه آخر؛ پیشرانی در پیشرفت
وی گفت: علاوه بر شناسایی، باید زمینه برای اثرگذاری فرد نیز آماده شود زیرا مادامی که فرد به مرحله اثرگذاری ملموس در حوزه استعدادی خود نرسد، تمام فعالیت‌ها بی‌اثر است. در واقع حلقه آخر تمام فعالیت‌ها باید به تبدیل شدن فرد مستعد به نخبه اثرگذار و پیشران در پیشرفت کشور ختم شود.