به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، فعالیت انجمن آثار و مفاخر به برگزاری آیین بزرگداشت مفاخر خلاصه نمی‌شود. این انجمن در ماه‌های اخیر اقدام به ساخت مجسمه و آرامگاه برای مفاخر کرده است. همچنین تعدادی دفاتر این انجمن که تعطیل شده بودند، فعالیت خود را از سر گرفتند. از طرفی توجه به مسائل جوانان و نوجوانان از جمله اقداماتی است که در مدیریت جدید انجمن مفاخر به آن توجه شده است.
حوزه فعالیت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی فقط به داخل کشور محدود نمی‌شود و بلکه کشورهای دیگری که به نوعی با ایران مشترکات فرهنگی دارند، همکاری انجام می‌شود. این همکاری در تحکیم ارتباط ایران با دیگر کشورها هم نقش مهم و موثری دارد.
محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در این دوره است. او با حضور در خبرگزاری ایرنا درباره اقداماتی که در ماه‌های گذشته انجام داده است و همچنین برنامه‌های آینده این انجمن توضیح داد.
این مصاحبه در دو بخش منتشر شد و در ادامه بخش دوم را می‌خوانید. برای مطالعه بخش نخست به اینجا مراجعه کنید.
معرفی مفاخر در قالب هنری و به شکل بازی رایانه‌ای
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چه برنامه ریزی برای جوانان دارد؟
انجمن مفاخر و وزارت آموزش و پرورش در کنار هم می‌توانند هدایت‌گر نوجوانان باشند تا در دوره نوجوانی اسباب ترقی آنها مهیا شودسال گذشته با وزارت آموزش و پرورش وارد مذاکره شدیم. نخستین جایی که مورد توجه قرار دادیم مدارس شبانه‌روزی بود، وزارت آموزش و پرورش تعداد قابل توجهی مدارس شبانه روزی با حدود ۱۰۰ هزار دانش‌آموزِ تحت پوشش دارد. این دانش‌آموزان در مدارس در مقاطع مختلف تحصیل می‌کنند و عمدتا در مناطق دورافتاده هستند؛ با توجه به وقت و فرصتی که این دانش آموزان در محیط آموزشی دارند - این ساعت‌های بیشتر نسبت به دانش‌آموزان آزاد، فرصت مناسبی است که بتوانیم زمینه بالندگی و فرزانگی آنها را مهیا کنیم. انجمن مفاخر و وزارت آموزش و پرورش در کنار هم می‌توانند هدایت‌گر این نسل باشند تا در دوره نوجوانی اسباب ترقی آنها مهیا شود.
همچنین نوابغ بسیاری داریم که امروزه به عنوان دانش‌آموز آنها را می‌شناسیم و گاهی علائم نبوغ آنها هم ظاهر می‌شود اما زمینه‌های هدایت تحصیلی و بره‌یابی و راه‌یافتگی به قله‌های نبوغ آنها کمتر وجود دارد؛ این زمینه باید فراهم شود. اگر بتوانیم جریان پویایی را در سطح مدارس ایجاد کنیم، فرصت‌های جانبی برای مطالعات و پژوهش‌های اساسی‌تر ویژه دانش آموزان فراهم می شود.
اگر سوابق و زندگی دانشمندان را بررسی کنیم، می‌بینیم دوره درس‌گیری و مطالعاتی آنها با هم فرق می‌کند. در مقاطعی آنها درس می‌گرفتند اما بیش از آنکه در ساعات تنظیم شده درس بگیرند، تحقیق و مطالعه می‌کردند، این در حالی است که بیشتر وقت جوانان به درس و کلاس‌های درسی محدود می گذرد و برنامه‌های تحقیقی و مطالعاتی کمتری برای آنها درنظر گرفته می‌شود؛ که با این رویه روند رشد و بالندگی آن ها، کُند خواهد شد.
آیا طراحی بازی های مرتبط با مفاخر یکی از همین برنامه‌ها است؟
این موضوع را با بنیاد ملی بازی‌های یارانه‌ای دنبال می‌کنیم تا معرفی مفاخر را در قالب هنری و به شکل بازی رایانه‌ای داشته باشیم. در این بازی ها، در عین حال که کودکان و نوجوانان بازی می‌کنند، می‌توانند از بازی‌ها در راه آموزش علمی استفاده کنند. زندگی و سلوک مفاخر در این بازی ها قرار می‌گیرد و اندیشه آنها منتقل می‌شود. روند ساخت بازی‌های مفاخر با موضوع حکیم نظامی آغاز می‌شود.
حوزه فعالیت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی فقط به داخل کشور محدود نمی‌شود
فعالیت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در کدام کشورها و در کدام حوزه است؟
بازسازی آرامگاه رودکی در تاجیکستان با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در حال انجام استدر بخش خارجی، کشورهایی مانند هندوستان، بنگلادش و پاکستان از جمله کشورهایی هستند که برنامه‌هایی برای حکیم نظامی خواهند داشت، البته فهرست کشورهایی که میزبان همایش حکیم نظامی خواهند بود تا یک ماه آینده تکمیل می شود. این اقدامات با همکاری وزارت امور خارجه، از طریق رایزن‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی انجام می‌شود.
حوزه فعالیت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی فقط به داخل کشور محدود نمی‌شود و کشورهایی که به نوعی با ایران مشترکات فرهنگی دارند، با ما همکاری دارند. این همکاری ها در تحکیم روابط ایران با دیگر کشورها، نقش مهم و موثری دارد. در این راستا می‌توان به بازسازی آرامگاه رودکی در تاجیکستان اشاره کرد که با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی انجام می‌شود. همچنین آرامگاه میرسید علی همدانی در کولاب تاجیکستان با همکاری انجمن برای زائران به‌سازی شده است.
کدام فعالیت‌ها در ایران و خارج از ایران درباره حکیم نظامی انجام شده و خواهد شد؟
موضوع پاسداشت حکیم نظامی نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از کشور هم در حال انجام است؛ چرا که لازم است نظامی را به جهانیان بشناسانیم، چرا او در قصه‌گویی جایگاه مهمی دارد و اینکه حکیمی است که آموزه‌هایش می‌تواند جنبه راهبردی داشته باشد. به همین منظور در داخل کشور در پایتخت و در شهرهای متعدد در حوزه‌های مختلف برنامه‌ها و رویداهای مرتبط با حکیم نظامی اجرا خواهد شد. این برنامه‌ها امسال با جدیت بیشتر ادامه پیدا می‌کند.
دانشگاه‌ها همکاری خوبی در زمینه بزرگداشت حکیم نظامی دارند، سال گذشته و امسال در چندین دانشگاه برنامه‌هایی در ارتباط با حکیم نظامی داشته و داریم. کتاب مجموعه مقالات او را منتشر کردیم. جلد دوم این مجموعه مقالات در نیمه دوم اسفند امسال رونمایی می‌شود. امسال با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی فعالیت هایی خواهیم داشت. در حوزه موسیقایی هم در حال برنامه‌ریزی هستیم و رویدادهای مختلفی را خواهیم داشت.
لزوم تأسیس نمایشگاه دائمی از قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود پنج گنج
درباره نسخه خطی پنج گنج نظامی که در انجمن مفاخر نگهداری می‌شود، توضیح دهید؟
خوشبختانه درباره «پنج گنج» که به خمسه نیز مشهور است، نسخه‌های خطی اصیل فراوان اند، از جمله آنها می‌توان به نسخ کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه ملک، کتابخانه مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی، فرهنگستان هنر و مدرسه عالی شهید مطهری که یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های پنج گنج را در اختیار دارد، اشاره کرد. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز یکی از این نسخ را نگهداری می‌کند.
انجمن، قدمت ۱۰۲ ساله دارد و کتابخانه آن به موازات انجمن شکل گرفته و طبیعی است که دارای کتاب‌های خطی و منابع مادر در حوزه فرهنگ و ادب باشد
در دوره دوم بزرگداشت حکیم نظامی، برنامه‌ای برای نمایش این آثار داشتیم، که نسخ کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی، مدرسه عالی شهید مطهری، موزه ملک را به نمایش گذاشتیم.
انجمن مفاخر هم داشته‌های قابل توجهی در حوزه حکیم نظامی دارد که آنها را در محیط مناسبی نگهداری می‌کند. باید توجه داشت که انجمن، قدمت ۱۰۲ ساله دارد و کتابخانه آن به موازات انجمن شکل گرفته و طبیعی است که دارای کتاب‌های خطی و منابع مادر در حوزه فرهنگ و ادب باشد؛ که از جمله آنها آثار حکیم نظامی است که به خوبی از آنها نگهداری می شود.
یکی از مهم‌ترین وظایفی که مدیران و همکاران در انجمن آثار و مفاهر فرهنگی دارند این است که بتوانند این ذخایر فرهنگی را به نحو شایسته نگهداری کنند که خوشبختانه این امر تا کنون به دقت انجام شده است. امیدوارم در دوره‌های بعدی فرصتی برای تأسیس نمایشگاه دائمی از قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود پنج گنج را در کشور داشته باشیم. در کشورهایی مانند هندوستان، تاجیکستان و ترکیه هم نمونه‌هایی از پنج گنج نگهداری می‌شود. در دانشگاه بلگراد در صربستان نیز نسخه‌های خطی از خمسه حکیم نظامی موجود است.
اگر به کشورهایی مانند هندوستان که زبان فارسی در آنها علاقه‌مندان بیشتری دارد توجه کنیم، قطعا با نسخه‌های خطی بیشتری مواجه خواهیم شد. باید نسخه‌های خطی مفاخر ادبی ما مانند مولانا، سعدی، حافظ، فردوسی، نظامی، عطار و خیام را در بسیاری از کتابخانه‌ها و موزه‌های دنیا بیابیم و منتشر کنیم. اگر نمایشگاه‌های دائمی از نسخ خطی در کشور برگزار شود، می‌توانیم گردشگری علمی و فرهنگی را نیز رونق دهیم. برخی از نسخ متأسفانه از کشور خارج شده اند که باید با اقدام مسئولان امر به کشور بازگردانده شوند.
توجه بیشتر به مفاخر در قید حیات
انجمن مفاخر انتشارات دارد؟ امسال چند عنوان کتاب با چه شمارگانی منتشر کردید؟
تعداد قابل توجهی کتاب منتشر کردیم، از جمله: کتاب های زندگی‌نامه محمدرضا راشد محصل استاد ادبیات عرفانی، منوچهر دوایی با عنوان طبیب حکیم و کتاب پارسای کوهستان آیت الله شیخ محمد کوهستانی(ره) که از عرفای زمانه ما بودند. همچنین ویژه‌نامه ای برای ناصر خسرو، کتاب زندگی نامه یدالله ثمره، مجموعه آثار ابن‌سینا و مجموعه مقالات حکیم نظامی را منتشر کردیم.
امسال نزدیک ۱۰ عنوان کتاب منتشر کردیم و تا پایان سال به ۲۰ عنوان می‌رسیم. این کتاب‌ها با شمارگان ۳۰۰ تا ۵۰۰ نسخه چاپ می‌شود.
توجه به پیشکسوتان در ایران در دوره‌های مختلف انجمن مفاخر و دیگر بخش‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
انجمن آثار و مفاخر در طول دوره فعالیت خود که نزدیک به ۱۰۲ سال از آن می‌گذرد، همواره به مفاخر نگاهی ویژه دارد. ضمن ساخت و ساز مقابر و آرامگاه ها، موضوع گرامیداشت و نکوداشت نیز در برنامه‌های انجمن مفاخر جریان دارد. انجمن مفاخر در دوره‌های اخیر وارد مراحل جدیدی از فعالیت‌ها شده و به مفاخر در قید حیات توجه بیشتری می‌کند. این مسأله باعث شده امسال تعدادی از مفاخری که برایشان برنامه داشتیم از مفاخر زنده و حاضر باشند. به آنها اولویت دادیم و این بسیار مهم است، نکوداشت افراد، تا زمانی که زنده هستند می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
چه فعالیت‌های رسانه‌ای در انجمن مفاخر انجام می‌شود؟
در انجمن دو فصلنامه تخصصی با عنوان «حکمت نامه مفاخر» و «نامه انجمن» و یک دوماهنامه با عنوان«مفاخر ماندگار» منتشر می‌شود که حاوی مقالات تخصصی و اخبار،گزارش‌ها و گفت و گو هایی با مفاخر است. این سه مجله از حدود سال ۱۳۹۷ منتشر می‌شوند.
انجمن مفاخر فعالیت‌های بزرگ و متنوعی انجام می‌دهد؛ این انجمن با چه مسائل و مشکلاتی مواجه است؟
مسائل و مشکلات مانع کار ما نمی‌شود. مشکلات همه جا می‌تواند وجود داشته باشد. مهم این است که مانع ما نشود که تا به حال مانع نبوده است. ما حمایت‌های لازم را خصوصا از وزارت فرهنگ و دولت مردمی دریافت کردیم. مهم این است که بتوانیم همکاری و هماهنگی همه دستگاه‌ها را برای معرفی مفاخر داشته باشیم که خوشبختانه همه بخش ها همکاری لازم را با ما دارند.