به گزارش خبرنگار ایرنا، کاهش میزان بارندگی در سال های اخیر در کنار کمبود زیرساخت جمع آوری روان آب های پاییزی و زمستانی برای بهره گیری برنجکاران در فصل بهار و تابستان از یک سو و رواج کشت دوم برنج سبب شد تا آغاز فرایند کشت این محصول از یک دهه پیش وارد ماه اسفند شود. نتایجی که کشاورزان از این جا به جایی کسب کردند مانند رهایی از کمبود آب در دوره داشت بویژه ماه خرداد و تیر و کسب زمان لازم برای کشت دوم بدون برخورد کردن به سرمای پاییزی سبب شد تا زمستانی کردن کامل آغاز فرایند کشت و رساندن آن به ماه دی به الگویی جهت سازگاری با شرایط اقلیمی و تامین حداکثری منافع تبدیل شود.
در حالی که تا همین پنج سال پیش تصور شروع فرایند کشت برنج در اوایل اسفند هم سخت می نمود، مشاهدات خبرنگار ایرنا نشان می دهد که شخم و شیار زمستانه شالیزارها که نخستین مرحله کشت برنج محسوب می شود امسال نیز همانند سال گذشته از مناطق مرکزی مازندران از جمله بابل، بابلسر، محمود آباد، فریدونکنار و آمل عبور کرده و به دشت های قائمشهر و ساری رسیده و در مسیر شرق استان در حرکت است و کشاورزان این روزها مشغول انجام نخستین شخم زمستانی شالیزارهایشان هستند.
کارشناسان کشاورزی علت شخم و شیار زودهنگام اراضی شالیزاری را علاوه بر استفاده از هرز آب ناشی از بارندگی های پاییزی که وارد دریای خزر می شود، از بین بردن نسل کرم ساقه خوار به عنوان مهم ترین آفت برنج می دانند.
کشاورزان برنج کار در مناطق مرکزی مازندران از جمله بابل، بابلسر، محمود آباد، فریدونکنار و آمل این روزها در حال انجام نخستین شخم زمستانی شالیزارهایشان هستند تا از این طریق یک گام به کشت ارگانیک برنج نزدیک تر شوند.
شخم زمستانه شالیزارها یکی از مهم ترین اقداماتی است که در افزایش تولید محصول برنج تاثیر گذار است و کارشناسان براجرای بموقع آن با روش های صحیح تاکید دارند.
شخم، عملیاتی است که منجر به زیر و رو و نرم کردن خاک و هم چنین خرد کردن کلوخ ها می شود و بر اساس نظر کارشناسان کشاورزی این عملیات نفوذ پذیری خاک نسبت به هوا و آب، افزایش توان ذخیره آب، ازبین رفتن بذرعلف های هرز به دلیل قرار گرفتن در معرض دید پرندگان و تاثیر سرما بر آنها، زیر خاک کردن بقایای گیاهی فصل قبل و از بین بردن آفت کرم ساقه خوار را که به صورت زمستان گذران در بقایای گیاهی وجود دارد، به همراه خواهد داشت.
افزایش تولید محصول، استفاده بهینه از نزولات جوی، کاهش مصرف سموم شیمیایی و در نتیجه ارتقای سلامت محصول از مزیت های مهم مهم شخم زمستانه است.
شخم و شیار زمستانه سبب کنترل آفت کرم ساقه خوار برنج می شود
مدیر جهاد کشاورزی محمودآباد بر لزوم مبارزه زراعی زمستانه علیه کرم ساقه خوار برنج از سوی کشاورزان تاکید کرد.
محمد هادی‌زاده گفت: کرم ساقه خوار برنج زمستان را بصورت لارو (کرم) کامل در بقایای کاه و کلش برنج و علف‌های هرز داخل و حاشیه مزارع سپری می کند که انجام اقداماتی به منظور مدیریت تلفیقی در کاهش جمعیت انتقالی آفت به سال بعد بسیار مؤثر خواهد بود.
هوی توضیح داد: مدیریت کنترل آفت و مبارزه زراعی یا انجام شخم و شیار زمستانه از راه‌های مؤثر مقابله با این آفت است که سبب صدمات مکانیکی و زیر خاک رفتن لاروهای زمستانگذران موجود در کاه و کلش و مرگ و میر بالای آنها می شود.
این کارشناس کشاورزی مازندران تصریح کرد: انجام شخم و شیار و زیر خاک کردن بموقع کاه و کلش بجا مانده در مزرعه، علاوه بر کنترل آفات سبب پوسیدگی بقایا و افزایش ماده آلی خاک و افزایش محصول کشت سال بعد خواهد شد.
هادی زاده ادامه داد: جمع آوری و حذف علف‌های هرز داخل و حاشیه مزارع بویژه علف‌های هرز روی مرزها و اطراف کانال‌های آبیاری حداکثر تا دهه اول اسفند ماه در کاهش جمعیت انتقالی به سال بعد بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
شخم زمستانه مبارزه مکانیکی علیه کرم ساقه خوار است
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از شالیکاران سایر مناطق استان خواست تا هرچه سریع تر نسبت به شخم و شیار زمین های شالیزاری با هدف استفاده از آب فراوان و از بین بردن علف های هرز اقدام کنند.
احسان عباسپور گفت : شخم زمستانه علاوه بر استفاده از آب فراوان، بهترین روش مبارزه با کرم ساقه خوار برنج برای کاهش جمعیت انتقالی آفت به سال بعد است.
وی افزود : شخم و شیار شالیزارها و آب تخت کردن در فصول سرد سال در مرگ و میر لاروهای باقی مانده در ساقه و پوشال برنج موثر است.
وی به وجود علف های هرز مانند ارداله، پلم، اشکنی، وازمر، انواع مستک ها و شال تسبیح در فاصله یک متری مزرعه روی مرزها و حاشیه شالیزارها اشاره کرد و بیان داشت:بسیاری از آفات بویژه کرم ساقه خوار تا قبل از کشت جدید روی آن ها زمستان گذرانی می کنند.
عباسپور ادامه داد: شخم و شیار و از بین بردن علف های هرز حاشیه زمین های شالیزاری از روش های موثر، کم هزینه و در عین حال ساده در کاهش جمعیت آفات است.
وی گفت : در حال حاضر تمامی رودخانه های اصلی و فرعی استان مازندران پر از آب است و هدایت آب به زمین های شالیزاری براحتی قابل انجام است.
مازندران با تولید سالانه حدود یک میلیون تن برنج سفید، بیش از ۴۰ درصد نیاز کشور به این محصول راهبردی را تامین می کند.
کشت برنج در مازندران به طور معمول با شخم و شیار، خزانه گیری و آب تخت کردن شالیزار از ماه اسفند آغاز می شود و به طور معمول در اواخر ماه فروردین به مرحله نشاء می رسد.
بر اساس آمار جهاد کشاورزی مازندران سال زراعی گذشته حدود ۲۱۵هزار هکتار از زمین های استان زیر کشت برنج رفته بود.