کرمان- ایرنا- طوفان گردوغبار با سرعت بالا تا ۱۰۱ کیلومتر در ساعت برخی مناطق شمالی و شرقی استان از جمله شهر کرمان را جمعه گذشته در شرایطی درنوردید و خسارت‌آفرین شد که مساله ضرورت پیش‌بینی‌های دقیق چنین رخدادهایی محل بحث و تامل قرار دارد.

به گزارش ایرنا، در همان روز همزمان که برخی مناطق استان کرمان به‌ویژه در جنوب درگیر بارش باران بود مناطق شمالی و شرقی آن نیز طوفان شدید را تجربه می کردند، خسارت‌های طوفان به تاسیسات برق از جمله شکستن چندین پایه برق و ترانس سبب خاموشی‌های به‌نسبت گسترده نیز شده بود.

در این زمینه بخوانید:

اما این طوفان شدید را در حالی شاهد بودیم که هواشناسی کرمان روزهای قبل آن هشدار نارنجی صادر کرده و پیش‌بینی طوفان «نسبتا شدید» داده بود.طی ماه های اخیر نیز به دنبال وقوع بارش شدید یا سیلاب، برخی گلایه‌ها از هواشناسی را شاهد بوده‌ایم که حتی یکبار نیز استاندار کرمان انتقاد کرد که پیش‌بینی‌ها متناسب با وضع موجود نبوده است.

هشدار قرمز یا نارنجی؟

اما در مورد شرایط کنونی و طوفان اخیر، اینکه آیا هواشناسی باید هشدار سطح قرمز می داد یا شدت طوفان را تا ۱۰۰ کیلومتر با همان دقت پیش‌بینی و اطلاع رسانی می‌کرد، پرسش و مساله‌ای است که امکان دارد اذهان را درگیر کند، موضوعی که مدیرکل هواشناسی کرمان به آن پاسخ می‌دهد.

البته هواشناسی گرچه با تکیه بر بضاعت در اختیارش، از پیش‌بینی خود دفاع می‌کند، اما همزمان نیز از کمبودهایی در تجهیزات سخن به میان می‌آورد و پیشنهاد می‌دهد که در صورت تامین آنها، بی‌شک پیش‌بینی های هواشناسی دقیق‌تر نیز خواهد شد.

در این میان، جالب توجه‌تر اینکه وقتی پای صحبت مدیرکل هواشناسی کرمان می‌نشینیم، در استانی که درصد قابل توجهی از ایام سال درگیر طوفان شن و دیگر مخاطرات اقلیمی است، از کمبود برخی تجهیزات بدیهی سخن می‌گوید، حال آنکه در برخی دیگر استان‌ها با درگیری کمتر با طوفان شن و دیگر مسائل اقلیمی، آن نوع تجهیزات را در اختیار دارند.

محسن عراقی زاده مدیرکل هواشناسی استان کرمان در پاسخ به خبرنگار ایرنا ضمن اعلام اینکه سطح و رنگ هشدارهای هواشناسی باتوجه به شاخص های مشخص در سطح بین المللی تعریف شده و یکسان است گفت: برای هشدار قرمز باید شرایط و الزامات خاصی وجود داشته باشد تا با استناد و تکیه بر آنها بتوان هشدار قرمز که ممکن است تخلیه برخی مناطق مسکونی را نیز به همراه داشته باشد، ارائه شود.

محسن عراقی زاده مدیرکل هواشناسی استان کرمان

پیش‌بینی دقیق و لحظه‌ای سرعت باد از روزهای قبل پیچیده است

وی با بیان اینکه پیش‌بینی دقیق و لحظه‌ای سرعت وزش باد در هر موقعیت، از روزهای قبل کاری بسیار سخت و پیچیده است گفت: وقوع طوفان با ابزارها و تجهیزات موجودِ در اختیار، قابل پیش‌بینی است و سرعت آن را نیز تاحدی می‌توان تخمین زد، اما پیش‌بینی دقیق‌تر سرعت طوفان در هر موقعیت خاص، آن هم از چندروز قبل، چون سرعت لحظه‌ای باد در یک نقطه، متاثر از عوامل زیادی است که مدام در حال تغییر خواهند بود، کاری است که به‌راحتی نمی تواند قابل تحقق باشد.

وقوع طوفان با ابزارها و تجهیزات موجودِ در اختیار، قابل پیش‌بینی است و سرعت آن را نیز تاحدی می‌توان تخمین زد، اما پیش‌بینی دقیق‌تر سرعت طوفان در هر موقعیت خاص، آن هم از چندروز قبل، چون سرعت لحظه‌ای باد در یک نقطه، متاثر از عوامل زیادی است که مدام در حال تغییر خواهند بود، کاری است که به‌راحتی نمی تواند قابل تحقق باشد.

عراقی زاده گفت: ما براساس یکسری نقشه های خاص که در اختیار داریم سرعت را در سطوح مختلف براساس شدت وزش باد تخمین می زنیم و برهمان اساس اطلاع رسانی و سطح هشدار صادر می شود.

همزمانی چند پدیده متفاوت

وی به همزمانی بارش باران در چند نقطه استان و سرعت متفاوت طوفان در هر نقطه از استان طی اواخر هفته گذشته اشاره و بیان کرد: در چنین شرایطی کار پیش‌بین برای اتخاذ سطح پیش‌بینی سخت می‌شود که هشداری را اطلاع‌رسانی کند که دربرگیرنده کلیات شرایط استان در همه مناطق نیز باشد.

عراقی زاده با بیان اینکه سرعت طوفان روز جمعه تا ۱۰۱ کیلومتر در برخی نقاط بوده و اطلاع رسانی نیز از سرعت باد در هر منطقه صورت گرفت اظهارداشت: سرعت ۱۰۱ کیلومتر یک لحظه و در یک نقطه رخ داده است؛ چطور می شود با همان دقت از روزهای قبل آن سرعت در آن لحظه را با همان کیفیت، آن هم با امکانات موجود، پیش بینی کرد؟.

جای خالی برخی تجهیزات

وی در پاسخ به اینکه به چه تجهیزاتی نیاز است که پیش بینی ها کامل تر انجام شود، گفت: به طور قطع ابزارهای کمکی می تواند در این عرصه کمک کننده باشند؛ برخی رادارهای هواشناسی وجود دارد که در صورت استقرار، به پیش‌بینی با کیفیت تر کمک می کند و ما در استان باوجود انواع مخاطرات طوفان، سیل و دیگر شرایط اقلیمی، آن رادارها را در اختیار نداریم.

عراقی زاده با بیان اینکه این نوع رادارها تنها در ۱۱ نقطه کشور و بیشتر مناطق مرزی مستقر هستند اما در کرمان در اختیار نداریم گفت: این رادارها کارشان بیشتر اندازه گیری باران است که در بخش طوفان هم کارکرد دارند و شرایط را رصد می کنند که امکان پیش بینی دقیق تر را مهیا می سازد.
وی با بیان اینکه برخی الگوها و نقشه های خاص دقیق تر پیش بینی هواشناسی در جهان مورد استفاده است که نیاز داریم در کشور نیز به کار گرفته شوند تا به صورت نقطه ای بتوان پیش بینی دقیق تر داشت اظها داشت: استقرار این رادارها در کرمان که استان خاصی با شرایط خاص آب و هوایی است ضرورت دارد که امیدواریم مسئولان استان و کشور در این زمینه کمک کنند.

هواشناسی مجهزتر، نظام تصمیم‌سازی بهتر

عراقی زاده تصریح کرد: با این رادارها می توان ضمن پیش‌بینی، جمع آوری داده و ارائه تحلیل نیز درباره شرایط جغرافیایی هر منطقه برای ایجاد برخی مشاغل و کسب و کارها یا اقدامات توسعه ای دولت داشت، به طور مثال اینکه مزرعه پنل های خورشیدی یا نیروگاه های بادی در کجا راه اندازی شود که بیشترین ماحصل داشته باشد، می تواند با استفاده از این اطلاعات، با کیفیت مناسب تری به نتیجه برسد؛ لذا هرچقدر هواشناسی مجهز تر شود، نظام تصمیم سازی و توسعه استان نیز هدفمندتر و کیفی‌تر خواهد شد.

نیاز به ایستگاه‌های سنجش گردوخاک

اما مدیرکل هواشناسی کرمان در ادامه به نیاز دیگری اشاره و تاکید کرد: استان با این موقعیت جغرافیایی در محدوده های کویری و نقاط مرزی، تنها یک ایستگاه سنجش گردوخاک آن هم در بم دارد؛ حال آنکه در جنوب و جنوب شرق استان، مناطق شرقی مثل فهرج و حتی شمال استان، در مسیرهای ارتباطی کرمان به خراسان ها نیز باوجود گردوخاک های فراوان در ایام سال، این دستگاه وجود ندارد.

استان با این موقعیت جغرافیایی در محدوده های کویری و نقاط مرزی، تنها یک ایستگاه سنجش گردوخاک آن هم در بم دارد؛ حال آنکه در جنوب و جنوب شرق استان، مناطق شرقی مثل فهرج و حتی شمال استان، در مسیرهای ارتباطی کرمان به خراسان ها نیز باوجود گردوخاک های فراوان در ایام سال، این دستگاه وجود ندارد.

عراقی زاده تصریح کرد: البته سازمان محیط زیست در چند نقطه ایستگاه دارد که برای آن سازمان از کارکردهای لازم برخوردار است اما در هواشناسی نیز این تجهیزات نیاز است و کارکردهای مختلفی برای کمک به مردم منطقه و استان خواهد داشت.

به گفته وی، استان کرمان باتوجه به شرایط جغرافیایی دست‌کم در پنج نقطه به ایستگاه سنجش گردوخاک نیاز دارد.

عراقی‌زاده با اشاره به برآورد تقریبی هزینه برای هر ایستگاه سنجش گردوخاک که مبالغ خیلی زیادی نخواهد بود اظهارامیدواری کرد که به همت مدیران در تخصیص منابع این مشکل مرتفع شود.

به گفته وی راه اندازی این ایستگاه ها در راور، انار، فهرج و دیگر مناطق ضرورت دارد.

۴۰ درصد چارت هواشناسی استان خالی است

مدیرکل هواشناسی کرمان همچنین با بیان اینکه تجهیزات، نیازمند نیروی انسانی متخصص نیز در استفاده و پشتیبانی است گفت: اینک ۴۰ درصد چارت تشکیلات نیروی انسانی این اداره کل خالی است و به‌شدت نیازمند نیروی متخصص انسانی هستیم که با تقویت منابع انسانی و تجهیزات موردنیاز، هواشناسی می‌تواند با توانمندی بهتری به ارائه خدمات بپردازد.