به گزارش ایرنا، طبق اعلام مرکز اطلاعات و داده‌های آب کشور وضعیت ورودی آب به سدها ناشی از کم‌بارشی‌ها نامطلوب بوده و با کاهش رو به رو شده است.
بر اساس گزارش این مرکز، از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه) تا کنون میزان آب ورودی به سدها به رقم هفت میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب رسیده است که این میزان در هم‌سنجی با مدت مشابه سال گذشته، که هشت میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب بود، ۱۶ درصد کاهش دارد.
اکنون ۵۸ درصد حجم سدهای کشور خالی مانده است و این در حالی ست که وضعیت در کلانشهر مشهد و خراسان رضوی حادتر است و تنها حدود پنج درصد حجم ذخیره سدها آب دارد که این وضعیت در فصلی که همه امیدها به بارندگی و افزایش ذخیره آب در سدها بود، بسیار نگران کننده است.
در این شرایط در کنار اجرای طرح های اضطراری تامین آب که در دست اجرا است، آنچه مورد تاکید و ضروری است پرهیز از مصارف غیرمجاز، مدیریت مصرف و برخورد با انشعابات غیرمجاز و مشترکان پرمصرف است.
مخازن خالی از آب سدهای خراسان رضوی
خراسان رضوی دارای ۳۵ سد فعال است که ۱۹ سد از این تعداد به عنوان سدهای بزرگ در مدار بهره برداری است.
پیش بینی شده بود که امسال پاییز و زمستان پربارشی داشته باشیم اما این محقق نشد و میزان ورودی برخی سدها در حد صفر و بسیار اندک استمدیر بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هم اینک فقط هفت درصد از ظرفیت سدهای استان آب دارد که این رقم در مدت مشابه پارسال ۱۸ درصد بود.
ادریس قائمی افزود: میزان ورودی آب به سدهای استان تا نیمه بهمن ماه حدود ۱۴ میلیون مترمکعب است و میزان ورودی به برخی سدها نیز بسیار اندک و در حد صفر است.
وی ادامه داد: پیش بینی شده بود که امسال پاییز و زمستان پربارشی داشته باشیم اما این امر محقق نشد، اما برداشت و مصرف آب سدها طبق الگو ادامه یافت.
خشک شدن مخازن چهار سد در استان
مدیر بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی اضافه کرد: هم اینک حجم بسیار کمی از مخازن سدهای استان آب دارد و برداشت آب از چهار سد استان شامل « شهید یعقوبی در تربت حیدریه، کمایستان جغتای، شهید دهقان باخرز و سد فریمان» متوقف و سطح مخزن این سدها خشک و خروجی آنها بسته شده است.
قائمی ادامه داد: البته در سد فریمان از طریق دریچه سد برای کشاورزان برداشت آب صورت گرفته است.
وی اضافه کرد: سد دوستی نیز، به عنوان سد مهم تامین کننده آب مشهد، فقط ۶ درصد آب دارد و از ابتدای سال آبی جاری میانگین دبی خروجی آب در این سد حدود یک میلیون مترمکعب است این درحالی است که در تابستان خروجی آب این سد تا سه میلیون متر مکعب بود.
قائمی گفت: برداشت از سد دوستی به صورت مشترک توسط ایران و ترکمنستان صورت می گیرد و چنانچه ورودی آب به این سد نداشته باشیم، در تابستان آینده خروجی آب نیز نخواهیم داشت.
بیشتر بخوانید:
مرثیه عطش سدهای خالی خراسان رضوی + فیلم
ابرهای خشک خسیس و دستانی که به آسمان بلند شد
خشکسالی، داغی ماندگار بر پیشانی کشاورزی خراسان رضوی
آب موجود در سدهای مشهد به پنج درصد رسیده است
۱۰۰ درصد پهنه شهرستان مشهد در وضعیت "خشکسالی شدید" و ۶٠ درصد از این گستره در وضعیت "خشکسالی بسیار شدید" است و آب مورد نیاز مشهد از ۵۰۰ حلقه چاه، ٢ رشته قنات، یک رشته چشمه و سدهای "دوستی، کارده، ارداک و طُرق" تامین می شود.
فقط پنج درصد حجم سدهای آبی در مشهد آب دارد که این رقم در مدت مشابه پارسال ۱۶ درصد بودمدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، حجم آب موجود در سدهای مشهد را ۶۸ میلیون متر مکعب بیان کرد و افزود: فقط پنج درصد حجم سدها آب دارد.
حسین اسماعیلیان افزود: سال گذشته نیز بدترین سال خشکسالی در پنج دهه اخیر را تجربه کردیم و حال آنکه در آن شرایط و در این مقطع ۱۶ درصد از حجم سدهای مشهد آب داشت.
وی ادامه داد: میزان بازندگی در سال آبی جاری از ابتدای مهرماه تا کنون حدود ۶۵ درصد نسبت به دوره آماری بلندمدت کاهش دارد و آب موجود در سدهای تامین کننده آب مشهد به کمتر از پنج درصد رسیده است.
قطع آب مشترکان پرمصرف
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اضافه کرد: باتوجه به کاهش بارندگی، خشکسالی های پیاپی و افت چشمگیر ذخایر آب سدها و منابع زیرزمینی، قرارگاه عملیاتی پایش آب برای انشعابات عمومی دارای مصارف نامتعارف شامل ادارات، مجتمع های مسکونی، انشعابات غیرقانونی و باغ ویلاهای غیرمجاز دارای استخر، برنامه اخطار و قطع انشعاب در نظر گرفته است.
اسماعیلیان افزود: الگوی مصرف آب در مشهد ۱۲ مترمکعب در ماه است و چنانچه مشترکی ۲ برابر الگو مصرف داشته باشد، در برنامه قطع انشعاب قرار می گیرد.
وی ادامه داد: از این رو در هفته گذشته انشعاب آب بیش از ۱۰۰ مشترک پرمصرف در شهرستان مشهد، که بخش اعظم آنها باغ‌ویلا بود و نیز پنج اداره پرمصرف پس از صدور اخطار قطع شد.
اسماعیلیان تاکید کرد: با ادامه روند خشکسالی و کم بارشی، سال سختی از لحاظ تامین آب پیش رو خواهیم داشت، لذا پرهیز از مصارف غیرضروری و رعایت مدیریت مصرف بسیار الزامی است.
۳۰ درصد مشترکان خراسان رضوی پرمصرف هستند
سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در شهرها و روستاهای خراسان رضوی، به جز مشهد، زیر پوشش شرکت آب و فاضلاب استان هستند و هم اکنون از مجموع ۳۷ دشت استان خراسان رضوی، نیمی در شرایط ممنوعه بحرانی قرار دارند.
امسال تا کنون سه هزار و ٣٠٠ انشعاب غیرمجاز آب کشف و مسدود شده استمعاون خدمات مشترکان و درآمد شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی گفت: ٣٠ درصد مشترکان این شرکت پرمصرف هستند که ٢ برابر الگو، مصرف می کنند.
محمد سلطانی افزود: ۶٢ درصد از مشترکان خراسان رضوی کمتر از الگوی مصرف، یعنی ١۵ متر مکعب در ماه آب مصرف می کنند.
وی اضافه کرد: هشت درصد مشترکان هم "بدمصرف" هستند که بیش از ٢ برابر الگو آب مصرف آب می کنند.
معاون خدمات مشترکان و درآمد شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی گفت: از ابتدای امسال تا کنون سه هزار و ٣٠٠ انشعاب غیرمجاز آب کشف و مسدود شده است.
سلطانی افزود: شناسایی و مسدود سازی پنج هزار انشعاب غیرمجاز آب نیز برای سال آینده برنامه ریزی شده است.
وی گفت: با توجه به خشکسالی های پیاپی در ایام اوج مصرف تابستانی ۶٠٠ روستای استان به صورت سیار آبرسانی شدند که ٣٣٠ روستا به طور دائمی به شیوه سیار آبرسانی می شوند لذا مدیریت مصرف برای بهره مندی همه مردم از نعمت آب سالم ضروری است.
اثر برف اخیر بر سدهای استان بهار مشخص می شود
نخستین برف زمستانی مشهد ۱۴ بهمن ماه این کلانشهر را سپیدپوش کرد و حجم برف در مناطق مختلف شهر بین ۱۵ تا ۴۰ سانتیمتر بود که بارقه امیدی در شرایط خشکسالی بود.
هفته اخیر بارش برف خوبی در مشهد صورت گرفت اما رواناب آن هنوز تاثیری در حجم موجودی سدها نداشته است، در بهار تاثیر بارش برف بر حجم ورودی آب سدها مشخص خواهد شدمدیر بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با اشاره به بارش برف اخیر در مشهد و استان افزود: هفته اخیر بارش برف خوبی صورت گرفت اما رواناب آن هنوز تاثیری در حجم موجودی سدها نداشته است.
قائمی ادامه داد: ذوب شدن برف زمانبر است و در هفته اخیر فقط حدود یک میلیون متر مکعب آب وارد سدها شده است.
وی اضافه کرد: سیلاب ذوب برف در بهار اتفاق می افتد و در بهار تاثیر بارش برف بر حجم ورودی آب سدها مشخص خواهد شد.
مدیر بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: رعایت الگوی مصرف در شرایط فعلی بسیار ضروری است، طرح های تامین آب نیز با همکاری شرکت آب منطقه ای استان و شرکتهای آب و فاضلاب در دست اجرا است اما برای عبور از شرایط تنش باید بیشتر از گذشته مدیریت مصرف و پرهیز از مصارف غیرمجاز صورت گیرد.
به گزارش ایرنا، دولت سیزدهم تلاش ویژه‌ای در کاهش تنش آبی و اجرای طرح‌های این حوزه دارد که اختصاص بیش ۳۸ هزار میلیارد ریال اعتبار ریالی و ۴۵.۵ میلیون یورو اعتبار ارزی با فاینانس خارجی در سفر استانی برای آبرسانی و توسعه شبکه فاضلاب خراسان رضوی گواهی بر این مدعاست.
در عین حال با توجه به شرایط خشکسالی های پیاپی، چاره اندیشی برای تامین آب در این خطه زائرپذیر همچنان باید در اولویت مدیران و دست اندرکاران باشد.