تهران- ایرنا- دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا که اظهارات جنجالی وی درباره ناتو به هراس و نگرانی از بازگشت وی به قدرت دامن زده است، تنش بر سر پیمان آتلانتیک شمالی را وارد مرحله جدیدی کرده و خشم کشورهای عضو این پیمان را برانگیخته است.

به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، ترامپ دوشنبه شب در شبکه اجتماعی خودش یعنی «سوشال تروث» نوشت: من ناتو را قوی کردم، حتی کسانی که فقط در اسم جمهوریخواه هستند و دموکرات‌های چپ رادیکال نیز این را قبول دارند.

وی افزود: وقتی به ۲۰ کشوری که سهم خودشان را پرداخت نمی‌کنند، گفتم که باید هزینه‌های (دفاعی) را افزایش دهند و بدون این کار از حمایت نظامی آمریکا برخوردار نخواهند بود، پول سرازیر شد. صحنه زیبایی بود.

ترامپ یکشنبه در یک گردهمایی تبلیغاتی در ایالت کارولینای جنوبی گفت: رئیس جمهوری یک کشور بزرگ به من گفت که اگر ما پول ندهیم و روسیه به ما حمله کند، از ما حفاظت می‌کنید؟ من هم در جواب گفتم: شما پولی ندادید و تخلف می‌کنید. نه، من از شما محافظت نمی‌کنم. در واقع، آنها را تشویق می‌کنم که هر کاری می‌خواهند انجام دهند.

ترامپ بارها از اعضای ناتو انتقاد کرده و گفته که آنها سهم خود از هزینه‌های نظامی را پرداخت نمی‌کنند و در مسائل دفاعی به آمریکا اتکا کرده‌اند.

اعضای ناتو در سال ۲۰۰۶ توافق کردند که ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه‌های دفاعی اختصاص دهند. این توافق در سال ۲۰۱۴ رسمیت یافت اما برخی کشورهای ناتو هنوز خود را به این حدنصاب نرسانده‌اند.

**وحشت در میان سران آمریکا و اروپا

اظهارات ترامپ در میان اعضای ناتو با واکنش‌های خشم‌آلود و نگرانی‌های فزاینده مواجه شد. جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا و رقیب انتخاباتی ترامپ، اندکی پس از سخنان ترامپ در روز یکشنبه این اظهارات را «وحشتناک و خالی از منطق» توصیف کرد.

اولاف شولتس صدراعظم آلمان اظهارات ترامپ را غیرمسئولانه و خطرناک خواند و گفت: صریح بگویم که اظهارات اخیر درباره مشروط کردن تضمین‌های دفاع جمعی، غیرمسئولانه و خطرناک و صرفا به نفع روسیه است.

استفان سژورنه وزیر خارجه فرنسه هشدار داد که اروپا باید برای شوک ناشی از سناریویی که دونالد ترامپ طرحریزی کرده است، آماده باشد.

ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو نسبت به زیر سوال بردن دفاع جمعی این پیمان نظامی هشدار داد و افزود: هر گونه اظهارنظر در مورد اینکه متحدان از یکدیگر دفاع نخواهند کرد، تمام امنیت ما از جمله آمریکا را تضعیف می‌کند.

جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهارات ترامپ را احمقانه خواند و گفت که این ائتلاف نظامی منوی غذا نیست که بسته به حال رئیس جمهوری ایالات متحده فعالیت کند. وی افزود: من وقت خود را برای اظهارنظر در مورد هیچ ایده احمقانه‌ای که در طول این مبارزات انتخاباتی در ایالات متحده مطرح می‌شود، صرف نمی‌کنم.

شارل میشل رئیس شورای اروپا هم گفت: در حال حاضر هرگونه اظهارات بی‌پروا در مورد امنیت و همبستگی اعضای ناتو، فقط به نفع ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه تمام خواهد شد.

**صف‌آرایی مخالفان داخلی ترامپ

در سالی که رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می‌شود و احتمال بازگشت ترامپ به قدرت قوت گرفته است، دموکرات‌ها و جمهوریخواهان مخالف وی از این اظهارات به عنوان سکویی برای اعلان خطر درباره رئیس جمهوری سابق آمریکا استفاده کرده‌اند.

کریس فان هالن سناتور دموکرات ایالت مریلند گفت: همه باید بشدت بترسند. هر کسی که به رهبری آمریکا و حفاظت از دموکراسی اهمیت می‌دهد و خواهان غلبه بر خودکامه‌های دنیاست باید تا حد مرگ بترسد زیرا ترامپ به آنها می‌گوید که اگر دوباره به ریاست جمهوری انتخاب شود، متحدان ناتو مقابل پوتین رها می‌کند.

ریچارد بلومنتال سناتور دموکرات ایالت کانتیکت نیز اظهار کرد: از سخنان ترامپ مات و مبهوت شدم. به نظر من، این اظهارات فاجعه‌آمیز است.

جک رید سناتور دموکرات ایالت رودآیلند و رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا هشدار داد که مهار ترامپ برای جلوگیری از خروج از ناتو «بسیار سخت» است زیرا او روش‌های مختلفی برای کاهش کمک به ناتو دارد؛ از جمله آنکه انتصاب مقام‌های آمریکایی در اروپا و مقر ناتو یا کاهش نیروهای آمریکا در اروپا.

جان کرونین سناتور جمهوریخواه تگزاس گفت: تفسیر من از سخنان ترامپ این است که او از کشورهای ناتو می‌خواهد تعهدات مالی خود را اجرا کنند. اما ما متعهد به دفاع از کشورهای ناتو هستیم.

اما افرادی مارکو روبیو سناتور جمهوریخواه فلوریدا که به همراه تیم کین سناتور دموکرات ویرجینیا لایحه‌ای درباره جلوگیری از خروج یکجانبه رئیس جمهوری آمریکا از ناتو ارائه کرده است، تلاش کردند تا از سطح تنشها کاسته و نگرانی‌ها را کاهش دهند.

وی اظهار کرد که ترامپ «مثل یک تاجر به مسائل نگاه می‌کند» اما «وی وقتی رئیس جمهوری بود به دنبال تضعیف یا نابودی ناتو نبود.»

جان بولتون مشاور امنیت ملی در دولت ترامپ اظهارات رئیس جمهوری سابق آمریکا را تهدیدی «بسیار واقعی» خواند که «تبعاتی منفی» برای آمریکا و تمام دنیا خواهد داشت.