به گزارش ایرنا، نخستین ذخیره گاه معدنی نیترات کشور در بخش محروم دیشموک کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۸۰ توسط وزارت صنایع و معادن وقت کشف شد و از طریق رسانه های همگانی درباره وجود ماده کمیاب نیترات پتاسیم لیراب به مردم و جامعه اطلاع رسانی شد.
کشورهای آمریکا، چین و شیلی دارای بیشترین ذخیره ماده معدنی راهبردی نیترات در جهان هستند.
شماری از مردم بخش دیشموک از توابع شهرستان کهگیلویه و بویراحمد در تیرماه سال ۱۳۸۵ در نامه ای به رییس جمهور وقت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، خواستار بهره برداری از معدن نیترات پتاسیم لیراب دیشموک شدند.
حجم ذخیره معدن نیترات دیشموک بیش از یک میلیون تن با عیار ۸/۱ درصد برآورد شده است.
نیترات ماده معدنی مهمی است که در حوزه های مختلفی از جمله صنعت نفت و گاز، پالایشگاه ها، صنایع داروسازی و دستگاه های سرمایشی و تهویه مطبوع کاربرد دارد.
به گفته کارشناسان پایداری این معدن حدود ۳۰۰ سال تخمین زده می شود.
«علی رضا نوروزی» روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این رابطه، اظهار کرد: در راستای ایجاد اشتغال و توسعه پایدار منطقه در سال ۱۳۸۷ این معدن به پیمانکاری واگذار شد.
وی افزود: پس از گذشت این همه سال پیمانکار این پروژه کار را رها کرد و با اینکه یک سری تجهیزات هم خریداری کرده بود و بخشی از مراحل واکاوی و آزمایشگاهی را نیز انجام داد اما اکنون این طرح بدون هیچ فعالیتی باقی مانده است.
بخشدار دیشموک ابراز کرد: چندین بار درخواست خلع ید این پیمانکار داده شده است اما هیچ اقدامی انجام نشده و سراغ کار نیامده است.
نوروزی تاکید کرد: این معدن در روستای لیراب با ۹۷۲ نفر جمعیت واقع شده است که شغل بیشتر آن ها کارگری، دامداری و کشاورزی است و بیشتر جوانان این منطقه برای کارگری به استان های همجوار رفته اند.
وی بیان کرد: آسیب های اجتماعی زیادی گریبان گیر این روستا و حومه آن شامل دشتک، تنگ تی، تنگ سوخته و سرتنگ لیراب شده است و بهره برداری از این معدن تا حد زیادی می تواند این آسیب های اجتماعی را کاهش دهد.
به گزارش ایرنا، دیشموک از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۰۴ روستا دارد که از این تعداد ۷۴ روستا دارای سکنه هستند و مابقی تنها در تابستان و بهار دارای سکنه می شود، همچنین ۳۸ روستا در این بخش دارای دهیاری اند.
۱۶ هزار نفر در روستاهای بخش دیشموک سکونت دارند و بالغ بر ۲۸ هزار نفر در بخش و شهر دیشموک ساکن هستند.
بخشدار دیشموک در ادامه ابراز کرد: مهمترین خواسته مردم دیشموک پمپاژ هزار هکتاری رودسمه، آب گندمکار، راه اندازی معدن نیترات دیشموک، اصلاح و بهسازی راه های روستایی است.