به گزارش ایرنا از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل، حسن محمدی ادیب روز سه‌شنبه در حاشیه مراسم رونمایی از الواح ثبتی در سالن شماره ۴۱ نمایشگاه بین المللی گردشگری تهران گفت: جمعه مسجد از مهم‌ترین آثار تاریخی استان اردبیل و از مساجد قدیمی آذربایجان است که به عنوان یکی از اولین آثار استان در سال ۱۳۱۵ به ثبت ملی رسیده و تبدیل این بنا به پایگاه ملی میراث فرهنگی، مطالبه مردمی بود.
وی با اشاره به تاثیر ایجاد پایگاه ملی در حفاظت و ساماندهی جمعه مسجد افزود: اهمیت تاریخی و فرهنگی جمعه مسجد اردبیل دلیلی برای تبدیل آن به پایگاه ملی میراث فرهنگی بود که با موافقت وزارت میراث فرهنگی محقق شد.
او ادامه داد: جمعه مسجد اردبیل، سومین پایگاه ملی میراث فرهنگی استان اردبیل بعد از پایگاه‌های ملی شهر یئری و کنزق است و علاوه بر آن ۲ اثر ثبت جهانی شده یعنی مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و کاروانسرای سنگی صائین نیز در اردبیل قرار دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: امروز از لوح ثبتی شهر اردبیل در فهرست فدراسیون جهانی شهرهای گردشگری در تهران رونمایی شد که رخداد مهمی برای توسعه گردشگری اردبیل محسوب می‌شود.
محمدی ادیب افزود: شهرهای بزرگ جهان که در زمینه گردشگری فعال هستند برای تبلیغات ، برندسازی و ارتقای سیمای گردشگری در این فدراسیون عضو می‌شوند و عضویت شهر اردبیل در این فدراسیون جهانی می‌تواند در معرفی ظرفیت‌ها در سطح جهان موثر باشد.
جمعه مسجد اردبیل در شمال شرقی شهر بر روی تپه باستانی قرار گرفته و بازمانده مسجد عظیم ، گسترده و کم‌نظیری است که در دوره‌های مختلف اسلامی بویژه دوره سلجوقی شکل گرفته و تا اوایل صفوی معمور و آباد بوده است.
کاوش‌های باستان‌شناسی ردپای مسجد را در قرون اولیه اسلامی به وضوح تشخیص داده است. مسجد در دوره سلجوقی و ایلخانی بسیار گسترده‌تر و وسیع‌تر از بنای مکعبی فعلی بوده و بنای سرپای موجود صرفا گنبدخانه و ایوان مسجد بزرگ را تشکیل داده است.
این مسجد گنبد آجری بزرگی داشته است که ۲ پوش ساخته شده و حوادث ایام هر ۲ پوش گنبد این مسجد را فرو ریخته و تنها ۲ قسمت قوسی شکل ناقص از گنبد خارجی و قسمت محدودی از گچ‌بری‌های گنبد داخلی در چهار گوشه فوقانی دیواره‌های شبستان اصلی برای نمایش عظمت تاریخی آن باقی مانده است.
ماذنه مسجد اثر دیگری است که به صورت گلدسته استوانه‌ای شکل در ضلع غربی شبستان اصلی مسجد و به فاصله تقریبی ۱۵ متری قرار دارد ، ایوان مسجد نیز متصل به گنبدخانه می‌باشد در قسمت شمالی آن واقع شده و در حال حاضر با تیرهای چوبی پوشانده شده و نمازخانه فعلی را به وجود آورده است.