به گزارش روز سه شنبه ایرنا، دولتمند خالف، هنرمند و خواننده مشهور تاجیکستان، روز یکشنبه ۲۹ بهمن در ۷۴ سالگی درگذشت.
امامعلی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان و رستم امامعلی شهردار دوشنبه در پیام هایی ضمن همدردی با مردم این کشور، درگذشت خالف را ضایعه بزرگی برای جامعه هنری تاجیکستان عنوان کردند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران نیز در پیامی با تسلیت درگذشت دولتمند خالف هنرمند تاجیک، گفت: خبر در گذشت هنرمند محبوب موسیقی تاجیکستان جناب آقای دولتمند خالف، دوستداران موسیقی را در حوزه فارسی زبانان متاثر کرد.
«آن مرحوم دلبسته زبان فارسی و شاعران بزرگ ایران بود. انتخاب اشعارش در آوازهای مختلف گواهی براین دلبستگی ایشان است. در سفرهای مکرر به ایران علاوه بر زیارت مزار فردوسی، سعدی و حافظ به زیارت امام رضا علیه‌السلام می‌شتافت.»
محمد مهدی اسماعیلی در پیام خود نوشت: دلبستگی به امام رئوف را در قطعه ای که اختصاصا در ستایش آن امام همام خوانده است می توان به عینه دید. توفیق داشتیم در جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام در سال گذشته از ایشان با اعطاء نشان ارادت تقدیر کردیم.
شهرام ناظری موسیقیدان و خواننده موسیقی ایرانی هم در پیامی به مناسبت درگذشت دولتمند خالُف موسیقیدان برجسته تاجیک نوشت: هنر والا و صدای آسمانی استاد دولتمند اعتباری جهانی برای آواز شرق و شعر فارسی بود.
به گزارش ایرناف شهرت دولتمند خالف در ایران به‌دلیل موسیقی «پناه» در مدح امام رضا (ع) بود. صادق آهنگران مداح دفاع مقدس قطعه «خون خدا» را با همکاری مرحوم دولتمند خالف ساخته بود.
او که برای پیگیری معالجه بیماری‌اش به مسکو رفته بود در روزهای اخیر به کشورش انتقال یافته و در بیمارستانی در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، بستری شده بود.
از این هنرمند به عنوان شاخص‌ترین خواننده سبک «فَلَک‌خوانی» تاجیکستان یاد می‌شود و برخی آوازهای او، از جمله قطعه معروف «دور مشو»، در ایران شناخته‌شده است.
سبک آوازخوانی او که به نام «فَلَک» معروف است، بیشتر سبک خوانش محلی است که در منطقه‌های کوه آذرستانی ختلان و بدخشان رواج دارد. او از نخستین کسانی بود که این سبک را وارد موسیقی رسمی کرد.
خالف متولد کولاب در منطقه ختلان تاجیکستان بود. خانواده‌اش کشاورز و اهل فرهنگ بودند و پدر و برادرش محمدخان و نظرعلی از نخستین استادان او بودند. آموزش او در عرصه موسیقی بعدها در مدرسه موسیقی و دانشکده هنر تاجیکستان تکمیل شد، جایی که بعدها خود او مدرس کنسرواتوار عالی موسیقی تاجیکستان شد.
وی از دوران نوجوانی به آوازخوانی به سبک محلی مشغول بود و بیشتر اشعار مولانا و حافظ را می‌خواند.
جورابک مرادوف هنرمند تاجیکستان امروز در گفت‌وگو با «آسیا پلاس» گفت: دولتمند خالف راه استاد اودینا هاشم را ادامه داد، او این راه را به زیبایی پیمود و خدمت بزرگی به هنر تاجیکستان کرد.
این خواننده معروف گفت: فلک در زندگی دولتمند خالف جایگاهی داشت و هر کجا که می رفت نماینده مردم تاجیک و کشور تاجیکستان از طریق فلک خوانی بود.
مرادوف افزود: دولتمند خالف سهم بزرگی در ارائه هنر تاجیکستان در خارج از کشور داشت. او پس از استاد اودینا هاشم فلک خوانی را معروف کرد. با او به سفرهای هنری به کشورهای اروپایی و آمریکایی و بسیاری از کشورهای شوروی رفتیم. من شاهد تشویق مردمان مختلف جهان برای هنر فلک خوانی دولتمند خالف بودم.
وی افزود: دولتمند در ایران و افغانستان نیز طرفداران زیادی داشت. ما در دوره جنگ های سخت یک سفر هنری به افغانستان داشتیم. دولتمرد مردی غیور بود. در ایران هم دیدم که چطور هنر عالی و نوازندگی زیبای دولتمند را تشویق کردند.
مرادوف تاکید کرد: دولتمند خالف یک خواننده محلی نبود، بلکه یک خواننده ملی بود و اکنون درد ترک این دوست با استعداد برای من سخت است. انسان باید طوری زندگی کند که بعد از مرگش بگویند متاسفم. دولت اینگونه زندگی کرد.
فیضعلی حسن اف، یکی دیگر از فلک خوانان تاجیکستان معتقد است: دولتمند خالف توانست هنر فلک را به جهانیان عرضه کند و سهم ارزنده ای در گنجاندن فلک خوانی در فهرست فرهنگ های ناملموس یونسکو داشته باشد.
«دولتمند خالف هنرمندی تام عیار بود و در ارائه هنر تاجیکستان بسیار کوشید و به هدف خود رسید. او سهم بزرگی در بین المللی شدن فلک خوان داشت و فلک خوانی دیگر با نام دولتمند خالف پیوند ناگسستنی دارد و تاریخ این را فراموش نخواهد کرد.»
به گفته فیضعلی حسن اف، دولتمند خالف در مسیر فعالیتش در گروه «فلک» شاگردان زیادی تربیت کرد، پسرش نیز راه پدر را ادامه داد و اکنون نیز راه او را ادامه می دهند.
«تمام عمرم را در خدمت مردم گذراندم»
دولتمند خالف هنرمند فقید تاجیکستان و از چهره های هنر فلک خوانی آخرین بار در گفت و گو با رسانه های محلی گفته بود: در تمام عمرم در خدمت مردم بودم و همیشه برای هواداران آواز خواندم.
این هنرمند فقید گفت: فلک خوانی از دل فقرا بیرون آمد و دل جهان را پوشاند.
او گفته بود: در گذشته مردم از فقر و مشکلات گریه می کردند. اکنون زمان آن فرا رسیده است که فلک خوانی لحن شادی داشته باشد.
دولتمند خالف بیش از ۵۰ سال از زندگی خود را وقف هنر کرد و اکنون بیش از ۲۰۰ ملودی از خود به جا گذاشته است. از ترانه های معروف او می توان به «دلت رها کن ای عاشق» «آرزوست»، «شاه پاسدارم»، «شبی هجران» و «دور مشو» اشاره کرد.