به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، آیین اختتامیه شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر شامگاه پنجشنبه- سوم اسفندماه- با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدمحمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ، سیدمجید پوراحمدی مشاور وزیر و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، محمود سالاری معاون امور هنری وزیر، محمد خراسانی زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، امیر عبدالحسینی دبیرکل جشنواره، جمعی از دبیران، داوران این رویداد و هنرمندان در تالار وحدت برگزار شد و جشواره‌های فجر ۱۴۰۲ به پایان رسید.
جشنواره تجسمی فجر نیازمند نگارخانه ملی است
در ابتدای این آیین که با اجرای مژده لواسانی همراه بود، امیر عبدالحسینی دبیرکل شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی با بیان بیتی از شعر سعدی مبنی بر «نقاش وجود این همه صورت که بپرداخت/ تا نقش ببینی و مصور بپرستی» اظهارداشت: این جشنواره با رویکرد هنر نوآور، خلاق، وحدت بخش و امیدآفرین به همراهی استادان و با حضور هنرمندان آغاز شد.
وی درباره فراوانی آثار شانزدهم جشنواره تجسمی فجر، درخشش استان‌ها، پیوند جامعه دانشگاهی و حرفه‌ای با هنرهای تجسمی، اهمیت حضور ناشران کتب تجسمی و نمایش فیلم‌های مستند تجسمی مطالبی را عنوان کرد و افزود: فرازهای دیگری را نیز تجربه کردیم که فجر شانزدهم را به جوانی پرانرژی بدل کرد که آرزوهای بسیار برای ٢٠ سالگیش دارد.
عبدالحسینی با اشاره به سخن اساتید علوم ارتباطات مبنی بر اینکه «کودکان پیام‌های زنده‌ای هستند که ما آنها را به زمانی که نخواهیم دید می‌فرستیم» گفت: این جمله در حوزه هنرهای تجسمی نیز بسیار ارزشمند است، فرهنگی که از روزگار گذشته به امروز ما رسیده اهمیت دارد، عصاره اندیشه و خیال ادراک آدمی به واسطه هنرهای تجسمی به آیندگان می‌رسد. هنرهای تجسمی همواره تاریخ‌ساز، فرهنگ‌ساز و هویت‌ساز است.
وی بیان کرد: مهمترین چالش در فجر شانزدهم را کمبود دیوار مفید و زیبنده می‌دانم. این جشنواره با گستردگی و تعدد رشته‌های زیرمجموعه هنری با نگاه توسعه‌محور و آینده‌نگر نیازمند فضای نمایشگاهی مناسبت‌تر و نگارخانه ملی است.
دبیرکل شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی افزود: همان طور که به همت متولیان سالن‌های مناسبی برای آثار سینمایی، نمایشی و موسیقی مهیاست، امیدواریم جشنواره تجسمی فجر به عنوان گسترده‌ترین رویداد هنری کشور در فضای شایسته‌ای برگزار شود.
افکار عمومی هنرهای تجسمی را بشناسند
محمد خراسانی زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این آیین، جشنواره تجسمی فجر را گسترده‌ترین رویداد جشنواره فجر انقلاب اسلامی دانست و اظهارداشت: شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر اثبات کرد که این حوزه به عنوان دارنده گسترده‌ترین، اصیل‌ترین، نجیب‌ترین، همراه‌ترین و خوش سابقه‌ترین جامعه هنری می‌تواند یک دل و هم صدا دست به دست هم دهد و برای جشن ملی وحدت ایرانیان چنین شکوهی بیافریند.
وی گفت: امسال ٢٢ دبیر ملی، بیش از ۶٠ داور ملی، ٣٢ دبیر استانی و بیش از ١٢ هزار اثر در سطح استانی و... در کنار یکدیگر جمع شدند و رویدادهای متنوع شکل گرفت، در این جشنواره هر استان نیز برای هنرمندان خود دارای نمایشگاه گردان، فضای بومی و افتخارات بود.
رییس شورای سیاستگذاری شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر افزود: این چنین، فجر شانزدهم در شرایطی که دشمنان ما هر آنچه در توان داشتند، به کار بردند تا ملت را از هم جدا کنند، اثبات کرد هنرمندان تجسمی دست در دست یکدیگر برای این مرز پرگهر در کنار یکدیگر ایستادند.
خراسانی زاده با اشاره به ظرفیت قابل توجه جامعه هنرهای تجسمی گفت: از مقامات عالی رتبه این جمع، حضار و بینندگان می‌خواهم تا کمک کنیم این عرصه هنری پرافتخار بهتر دیده شود و افکار عمومی هنرهای تجسمی را بشناسد. حیف است وقتی از مردم سوال می‌کنیم هنر تجسمی چیست فقط چند واژه را به یاد می‌آورند؛ هنرهای تجسمی یک دنیاست و پشتیبانی ما محدود بوده است؛ کمک کنید تا پرچم جمهوری اسلامی ایران را در رویدادهای بین المللی برافراشته کنیم.
جای خالی ایران در دوسالانه ونیز
مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در دوسالانه ونیز جای ایران گاه خالی بوده است؛ مردم ما عادت دارند اگر در یک رویداد المپیک پرچم ایران را نبینند، گلایه می‌کنند اما کسی گلایه نمی‌کند که چرا فقط ٩ بار در دوسالانه‌های ونیز شرکت کردیم. ما باید هر سال در این رویداد حضور داشته باشیم و هنرمندان ضمن معرفی آثار خود، بگویند ایران ما، ایران هنرمندان است.
وی با اشاره به حمایت از نگارخانه‌ها افزود: نگارخانه‌ها نیز نیازمند همراهی و حمایت بیشتری هستند، باید به این فکر کنیم که سرمایه‌گذاری در عرصه تجسمی که حتی می‌تواند به عنوان پشتوانه پول ملی تلقی شود باید در سبد فرهنگی خانواده ایرانی، جایگاهی داشته باشد.
خراسانی زاده بیان کرد: براساس نیازمندیم که فضاهای بهتری برای میزبانی از کشورهای دیگر داشته باشیم؛ تا چه زمانی باید کشورهای دیگر رویدادهای هنری را برگزار کنند و ما در تهران یک دوسالانه بین‌المللی رسمی نداشته باشیم؟
رییس شورای سیاستگذاری شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر اظهارداشت: با پایان جشنواره‌های فجر در سال ١۴٠٢، برای جشنواره هفدهم تجسمی فجر برنامه‌ریزی خواهیم کرد، آیین نامه این رویداد بازنگری خواهد شد. جشنواره تجسمی فجر در کنار جشنواره‌های تجسمی جوانان، جشنواره تجسمی نوجوانان و رویدادهای بین‌المللی باید مجموعه‌ای یکپارچه داشته باشند.
خراسانی زاده گفت: قدردانی می‌کنم که در فضای ماده واحد شورای عالی انقلاب فرهنگی مسیری برای اکسپو فراهم شد و به آن رسیدگی خواهیم کرد.
در ادامه پیام محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پخش شد، وی در این پیام تصویری گفت: توفیق یافتیم به اختتامیه جشنواره تجسمی برسیم که تجربیات ما را اضافه کرد. شاهد اتفاقی نو بودیم.
وی با اشاره به حضور اساتید در جشنواره هنرهای تجسمی افزود: حضور اساتید گستره فعالیت این جشنواره را افزایش داده بود.
سالاری درباره اقدامات صورت گرفته در این جشنواره بیان کرد: امسال بخش‌های کاتبان وحی و کاتبان سوره حمد برای نخستین بار برگزار شد و به دیوارنگاره‌های شهری که کمتر مورد توجه است، بیشتر توجه شد. امیدوارم هنرمندان این عرصه روز به روز بیشتر بدرخشند، بمانند و بپایند.
پس از پخش کلیپ موسیقایی از فیلم سینمایی «قدمگاه» با آهنگسازی امیر عبدالحسینی و خوانندگی محمد معتمدی به مناسبت سالروز ولادت حضرت مهدی (عج)، برگزیدگان بخش‌های شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر اعلام شد که اسامی آنان بدین شرح است:
طراحی فرهنگ محور:
طوبای زرین به سیدهادی امامی و همکارش فاطمه حامدی از اصفهان تعلق گرفت.
ناشران کتاب‌های تخصصی:
طوبای زرین به انتشار کتاب «آبان» به مدیریت کاوه علی مردی اهدا شد.
علمی (دانش هنرهای تجسمی):
با تقدیر از ساناز باحجب قدسی و فاطمه پاک‌نژاد و علیرضا کریمی، طوبای زرین به پوریا طهماسبی اهدا شد.
فیلم‌های مستند تجسمی:
با تقدیر از هادی آفریده، آبتین شمیلی از شیراز طوبای زرین را دریافت کرد.
تجلیل از مفاخر هنرهای تجسمی:
در این آیین با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون امور هنری وزیر، مدیرکل هنرهای تجسمی و دبیرکل جشنواره از هفت هنرمند پیشکسوت هنرهای تجسمی؛ رضا بانگیز نقاش، محمد مهدی روحانی طراح گرافیک، افشین شاهرودی عکاس، مهدی حیدری سرامیست، محمد حسین صلواتیان تصویرساز، بهرام عظیمی کارتونیست و کاریکاتوریست، منصور تام‌سن نگارگر، هفت استاد برجسته هنرهای تجسمی با اهدای نشان مفاخر تجسمی، تندیس طوبای زرین و لوح تقدیر، تجلیل شد.
سپس افشین شاهرودی پیشکسوت عرصه عکاسی طی سخنانی اظهارداشت: مدیرکل هنرهای تجسمی چشم اندازی از آینده تصویر کردند که بسیار خوشایند است. من این نشان را در شرایطی به عنوان عکاس دریافت می‌کنم که عکاسی، به خصوص عکاسی مستند اجتماعی، با چالش‌های بسیاری مواجه است و شرایط سختی دارد.
وی گفت: اگر فرصت نکنیم و یا امکان به تصویر کشیدن شرایط اجتماعی را نداشته باشیم، برای آیندگان خوب نخواهد بود. چرا که اگر از نظر حافظه تصویری، آینده جامعه نسبت به تصاویر اجتماعی آن غنی نباشد، تحریف تاریخ را به همراه خواهد داشت. همچنین هنرمندان سایر رشته‌ها نیز دشواری‌هایی دارند و مقررات دست و پاگیر باعث می‌شود تا امکان فعالیت‌های صنفی را به صورت تشکل نداشته باشیم و تولیدات هنری کاهش یابد و سرزندگی از جامعه گرفته شود.
این عکاس پیشکسوت بیان کرد: جامعه‌ای که هنر در آن فعال باشد، امید به آینده و سرزندگی در آن جریان دارد. بعد از جنگ دوم جهانی که تمام جامعه اروپا درگیر آثار و عواقب جنگ بود، فرانسه مولیر یکی از چهره‌های برجسته ادبی را به عنوان وزیر انتخاب کرد. جایگاه وزیر فرهنگ بسیار با اهمیت است و می‌تواند در آینده جامعه بسیار موثر باشد. امیدوارم با توجه به این نکات، شرایطی فراهم شود که هنر عکاسی و تمامی هنرها با ارتقای تولیدات هنری سرزندگی و شادابی را بیش از پیش به جامعه تزریق کنند.
تجسم هنر
جایزه و طوبای زرین بخش «تجسم هنر» به سعید کریمی دبیر هنری استان فارس و پوریا جلالی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه اهدا شد.
بخش آزاد
با حضور کاظم چلیپا، مهیندخت سالک مهدوی، مهران هوشیار، یدالله کابلی خوانساری برگزیدگان بخش آزاد معرفی و تجلیل شدند.
طراحی و نقاشی؛ در این بخش ضمن تقدیر از امیر محمد مقدم و مجتبی حجازی، طوبای زرین به محمدجواد طاهرخانی اهدا شد.
خوشنویسی؛ در این بخش طوبای زرین به مجید داستانی اهدا شد و از فرامرز تیمورنژاد از نقده، حمید احمدی، ربابه زینالی و شقایق میری تقدیر شد.
نگارگری؛ در این بخش ستاره قنبری برگزیده شد و احمد سرائیان، سمیه شهریور و محمد کیانی تقدیر شدند.
مجسمه سازی؛ در این بخش حسین حسنشاهی طوبای زرین را دریافت کرد.
سرامیک و آبگینه هنری؛ در این بخش، فاطمه پوریوسفی طوبای زرین را دریافت کرد و زهرا یوسفی تقدیر شد.
سپس با حضور سید محمد هاشمی قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدرضا شریف‌زاده، هاجر سلیمی نمین، سعید محمودی ازناوه، بهمن عبدی، صابر شیخ رضایی جوایز برگزیدگان بخش‌های عکاسی، کارتون و کاریکاتور، تصویرسازی و رسانه‌های هنری جدید اهدا شد.
عکاسی؛ محمد رضایی برگزیده و از کیومرث خوش صفت از بندر انزلی تقدیر شد.
کارتون و کاریکاتور؛ در این بخش نیز علیرضا ذاکری به عنوان برگزیده معرفی شد.
طراحی گرافیک؛ رسول حق جو برگزیده معرفی شد و از حامد مغروری تقدیر صورت گرفت. حق جو طی سخنانی گفت: امیدوارم روزی برسد که تمامی هنرها شغل محسوب شوند و هنرمند مجبور نباشد برای امرار معاش به مشاغلی روی آورد که برای آن ساخته نشده است.
تصویرسازی؛ طوبای زرین به صدیقه قائد امینی هارونی از مبارکه تعلق گرفت و از سمیه محمدی تقدیر شد.
در بخش رسانه‌های هنری جدید نیز امین محمدی چری برگزیده و سارا جهانگیری و سید محمد میر نورالهی تقدیر شدند.
سید مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، محمد زرویی نصرآباد سرپرست مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، شعیب حسینی مقدم دبیر بخش قله‌ها و سمیه رمضان ماهی جوایز بخش موضوعی (قله‌ها) را اهدا کردند. در این بخش از طاهره شمسی، کامیار صادقی، محمود بازدار، حامد مرتضوی علوی، اکرم سادات میرتوانا تقدیر شد و مریم کمار برگزیده این بخش شناخته شد.
کمار اظهارداشت: از همه مدیران و داوران ممنونم، مجموعه‌ای که من کار کردم، حاصل سه سال تلاش در استان‌های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی است و به تبع آنها لباس فرهنگی آنها را پوشیدم و اینجا حضور یافتم. دوست دارم از شیرزنان کردی یاد کنم که عاشقانه زندگی کردند و کم نیستند این زنان، خدا را شاکرم که در کردستان شهر فرهنگ حضور پیدا کردم و در دوره جنگ روایت‌ها، این قصه‌ها را روایت می‌کنم.
برگزیدگان نهادها
سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی، محمود سالاری معاون امور هنری، قادری، متولیان دفاع مقدس، علی فروزانفر مدیر کل ارشاد استان تهران جوایز بخش نهادها را اهدا کردند.
در این دوره از جشنواره امتیاز سه اثر برگزیده آرش نیک نژاد از اهواز، سمیه صادقی از ملایر، سید محمدرضا موسوی از قم از سوی سازمان زیباسازی شهرداری تهران خریداری شد و در نقاطی که تعیین شده به نمایش درمی‌آیند.
برگزیده انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس نیز سید علی میرفتاح از تهران معرفی شد.
همچنین معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز ضمن تقدیر از علیرضا پور اکبری از تهران و موسسه فرهنگی هنری نام هنر، فاطمه عابدینی از تهران و عبدالحمید قدیریان از تهران را برگزیده شناخت.
امیرعبدالحسینی دبیرکل جشنواره و مسعود زنده روح دبیر هنری این دوره از جشنواره برای نخستین بار از خبرنگار فعال در این جشنواره با اهدای لوح تقدیر تجلیل شد که این لوح به نعیمه صفری تبار خبرنگار خبرگزاری فارس تعلق گرفت.
طوبای زرین آرای مردمی
در اختتامیه این دوره از جشنواره برای نخستین بار «طوبای زرین آرای مردمی» به بهترین اثر از نگاه مخاطبان فجر شانزدهم اهدا شد.
دبیرکل شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در این باره گفت: وقتی کسی از کنار اثر می‌گذرد تبدیل به بیننده می‌شود و وقتی پیام اثر هنری را به طور کامل دریافت می‌کند و با آن ارتباط برقرار می‌کند ما به آن مخاطب می‌گوییم. در جشنواره فیلم فجر نگاه مخاطب اهمیت دارد و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مخاطب را برای بهترین اثر به همراه دارد. ما هم الگوبرداری کردیم و بهترین اثر را از میان ۲ هزار و ۲۰۰ رای جمع آوری شده از میان مخاطبان انتخاب کردیم که برای نخستین بار است به بهترین اثر تعلق می‌گیرد.
براین اساس در بخش بهترین اثر از نگاه مخاطب پنج اثر بیشترین آرا را کسب کردند؛ رای اول؛ سیدکمال الدین رفیعی از تهران، رای دوم؛ امیرحسین میرابی، رای سوم؛ محمدامین اوجی و مریم صفایی از بوشهر، رای چهارم؛ فرشچیان مقدم از تهران و رای پنجم؛ محسن کابلی از گرگان.
در پایان نیز طوبای زرین این بخش به سید کمال الدین رفیعی هنرمند نقاش اهدا شد.
شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر بهمن ماه امسال به دبیرکلی امیر عبدالحسینی با رویکرد هنر نوآور، خلاق، وحدت‌بخش و امیدآفرین در تهران و سایر استان‌های کشور برگزار شد.
فراخوان این جشنواره دوم آبان ماه امسال در دو بخش رقابتی و غیرقابتی و ذیل ۱۰ رشته هنری، شامل طراحی و نقاشی، طراحی گرافیک (پوستر) تصویرسازی، عکاسی، خوشنویسی (نستعلیق، شکسته نستعلیق، نسخ، ثلث، نقاشیخط) نگارگری (نقاشی ایرانی، گل و مرغ، تذهیب، تشعیر) کارتون و کاریکاتور (موضوعی و چهره) مجسمه‌سازی، سرامیک و آبگینه هنری و رسانه‌های هنری جدید منتشر شد.
بخش رقابتی جشنواره (طوبای زرین) دربرگیرنده هفت زیربخش است که زیربخش‌های آزاد، موضوعی (قله‌ها)، تجسم هنر، طراحی فرهنگ‌محور، فیلم‌های مستند هنرهای تجسمی، ناشران کتاب‌های تجسمی و علمی (دانش هنرهای تجسمی) است.
بخش غیررقابتی شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر هم شامل ۶ زیربخش؛ بازار هنرهای تجسمی، مفاخر هنرهای تجسمی، آینه در آینه، کاتبان سوره حمد، دیوارنگاری شهری و پوسترهای فجر(محیطی) است.
این جشنواره به صورت رسمی یکشنبه- هشتم بهمن ماه- با برپایی نمایشگاه‌های «مفاخر هنرهای تجسمی به روایت موزه هنرهای معاصر تهران» دربرگیرنده منتخبی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و «آینه در آینه ۳» (پوسترهای مقطع انقلاب اسلامی و پس از آن) آثار گنجینه حوزه هنری انقلاب اسلامی با نمایش ۱۳۵ اثر از ۱۲۵ هنرمند آغاز به کار کرد و امروز-سوم اسفندماه- به کار خود پایان داد.
همچنین نمایشگاه بخش‌های رقابتی(طوبای زرین) و بازار هنر شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر دهم بهمن ماه- در موسسه فرهنگی هنری صبا افتتاح شد. در این نمایشگاه، ۸۵۴ اثر در بخش‌های «مسابقه»، «قله‌ها»، «هنرمند محور» و «بازار هنر» از ۶۰۶ هنرمند در مجموعه نگارخانه‌های موسسه فرهنگی هنری پژوهشی صبا به نمایش گذاشته شد که تا هشتم بهمن برپاست.