به گزارش ایرنا، با وجود سنگینی سایه خشکسالی بر سر سیستان و بلوچستان و بدعهدی حاکمان کشور افغانستان و عدم پایبندی این کشور به معاهده بین‌المللی رهاسازی حق‌آبه هیرمند؛ دولت سیزدهم که خود را موظف به ارائه خدمات به مردم می‌داند، دست از تلاش برنداشت و با تدوین و اجرای همزمان سه برنامه اضطراری، کوتاه‌مدت و میان‌مدت در صدد رفع دغدغه آب مردم سیستان و بلوچستان و تأمین آب پایدار برای این استان است.
گام‌های امیدوارکننده‌ای که به عنوان یک اولویت مهم پیگیری می‌شود تا تکمیل این طرح‌ها به عنوان خدمتی ماندگار از دولت سیزدهم برای مردم دیار نخل و آفتاب به یادگار بماند.
بر این اساس طرح‌های کلانی چون اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان به عنوان یک منبع آبی پایدار، طرح انتقال آب از آبخوان شرقی برای مرکز استان و اجرای طرح تأمین آب اضطراری منطقه سیستان و زاهدان در دولت سیزدهم آغاز شد و اکنون با پیشرفت مناسبی در دست اجرا قرار دارد. همچنین نصب بزرگترین آب شیرین کن خاورمیانه در سیستان به عنوان بخشی از پروژه اضطراری تامین آب استان نیز دنبال می‌شود.
اجرای بزرگترین آب شیرینی‌کن غیرساحلی دنیا در سیستان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان گفت: چالش‌های بسیاری برای تأمین آب در پهنه این استان وجود دارد، از جمله وابستگی استان به آب‌های مرزی، کاهش نزولات جوی و خشکسالی‌های طولانی مدتی که ضمن افت شدید منابع آب زیرزمینی منجر به کاهش کمًی و کیفی منابع آب نیز شده است.
علیرضا قاسمی با بیان اینکه سیستان و بلوچستان از حیث منابع آبی فقیر است، افزود: در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد منابع آبی استان درگیر خشکسالی شده است.
وی با بیان اینکه در سیستان و بلوچستان به دلیل پهناوری، شاهد اقلیم‌های مختلفی هستیم، ادامه داد: شرایط استان از لحاظ وضعیت آب و هوایی به گونه‌ای است که اگر در بخشی از استان سیلاب اتفاق می‌افتد همزمان در پهنه دیگر خشکسالی حاکم است، این ویژگی باعث شده که طرح‌های مختلفی در سطح استان مطالعه و اجرا شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به مهمترین چالش حال حاضر که در تأمین آب منطقه سیستان و شهر زاهدان وجود دارد، تصریح کرد: خشکسالی در شمال استان و عدم تحقق حق‌آبه از سوی کشور افغانستان در چند سال اخیر باعث شده حجم ذخایر آبی "چاه‌نیمه" به طور بی‌سابقه کاهش یابد و برداشت آب برای یک میلیون و ۵۰۰ نفر که در زاهدان و ۱۱ شهر و ۹۴۵ روستا و آبادی منطقه سیستان سکونت دارند از طریق طراحی و احداث بارج شناور انجام شود.
وی افزود: همزمان با جابه‌جایی آب در چاه‌نیمه‌ها و برداشت آب با شرایط جدید، از آذر سال۱۴۰۱، مطالعه و اجرای طرح تأمین آب اضطراری از منابع آب زیرزمینی در دستور کار قرار گرفت تا با استفاده از این منابع تنش آبی قابل تصور در منطقه سیستان و شهر زاهدان ناشی از عدم پایبندی کشور افعانستان به معاهده ۱۳۵۱ هیرمند به حداقل ممکن برسد.
قاسمی با بیان اینکه سه دشت در محدوده دشتک برای برداشت آب شناسایی شد، افزود: تاکنون، عملیات حفر و تجهیز ۷۵ حلقه چاه، اجرای حدود ۱۰۰ کیلومتر خطوط انتقال آب و ۱۲۰ کیلومتر خط انتقال برق برای اجرای این طرح به اتمام رسیده است.
وی طرح تأمین بخشی از آب مورد نیاز ساکنان سیستان و زاهدان از منطقه دشتک شامل حفر و تجهیز چاه، اجرای خطوط انتقال آب، برق، ساخت ایستگاه پمپاژ و کارخانه آب‌شیرین‌کن، با اعتباری بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال در دست اجرا است.
طرح تأمین بخشی از آب مورد نیاز ساکنان سیستان و زاهدان از منطقه دشتک شامل حفر و تجهیز چاه، اجرای خطوط انتقال آب، برق، ساخت ایستگاه پمپاژ و کارخانه آب‌شیرین‌کن، با اعتباری بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال در دست اجرا است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در ارتباط با جزئیات آب‌شیرین‌کن ۱۰۰ هزار مترمکعبی طرح اضطراری بیان کرد: به این دلیل بزرگترین آب‌شیرین‌کن عنوان شده که معمولا با این حجم از شیرین‌سازی، آب‌شیرین‌کن‌ها در کنار سواحل اجرا می‌شوند ولی با توجه به شرایط اضطراری برای تامین آب آشامیدنی در منطقه شمال استان و بخشی از شهر زاهدان و ضرورت شیرین‌سازی برای ارتقای کیفیت آب آشامیدنی لازم بود تا این حجم از دستگاه‌ها در محل نصب شود.
وی تأکید کرد: منابع آبی شناسایی شده در منطقه‌ای که قابلیت برداشت دارند در دسته آب‌های لب‌شور و شور محسوب می‌شوند، بنابراین برای ارتقای کیفیت ضرورت دارد تا شیرین‌سازی بر روی این منابع صورت پذیرد.
قاسمی فرآیند شیرینی‌سازی آب در دشت هامون هیرمند را از طریق سیستم اسمز معکوس (RQ) که یکی از روش‌های متداول شیرین‌سازی در دنیا است اعلام کرد.
وی مدت بهره‌برداری از طرح را سه سال پیش‌بینی کرد و گفت: تا تکمیل دیگر طرح‌های تامین آب منطقه شامل تأمین آب از آبخوان شرقی استان و انتقال آب از دریای عمان، قرار است طرح اضطراری تأمین کننده آب آشامیدنی شهروندان باشد و در ادامه در خصوص نحوه برداشت و میزان شیرین‌سازی تصمیم‌گیری خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان هزینه طرح آب‌شیرین‌کن را حدود ۲۸ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و افزود: اعتبار آن از محل تنش‌آبی مصوب و بر اساس پیشرفت کار پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به تأثیر اجرای طرح اضطراری در رفع مشکل آب آشامیدنی مردم منطقه،تاکید کرد: با بهره‌برداری از آب‌شیرین‌کن قطعا مشکل کمبود آب آشامیدنی در سطح شهر زاهدان تا حدودی مرتفع خواهد شد و چون بخشی از تامین آب منطقه سیستان از این طرح صورت خواهد گرفت می‌توان عنوان کرد حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد سیستان نیز با این آب‌شیرین‌کن تامین آب خواهد شد.
قاسمی کیفیت آب خروجی آب‌شیرین‌کن را بر اساس استانداردهای تعریف شده و قابل آشامیدن بیان کرد و افزود: بعد از راه‌اندازی و بهره‌برداری از خط انتقال دریای عمان به دلیل اینکه طرح عمان بخشی از کمبود آب شرب را مرتفع خواهد کرد این دستگاه‌ها برای امکان تامین آب آشامیدنی زاهدان در محدوده نقاط حاشیه شهر و یا نقاطی که دارای آب شور هستند نصب و استفاده خواهند شد.
وی با بیان اینکه تأمین آب سیستان و زاهدان در محور تمرکز پروژه‌های اضطراری دولت برای رفع تنش‌های آبی قرار دارد، افزود: تمام تلاشمان را می‌کنیم تا نگرانی مردم از شرایط آبی منطقه که مهمترین دغدغه این روزهای دولت است را رفع کنیم.