به گزارش روز دوشنبه ایرنا این خبرگزاری مدعی شد: تعدادی از کشتی‌های ماهیگیری فیلیپینی که به طور رسمی سازماندهی شده‌اند، اخیراً از آب‌های هوانگیان دائو که به چین تعلق دارد، (همچنین به عنوان جزیره هوانگیان شناخته می‌شود) در دریای جنوبی چین عبور کرده‌اند. برخی منابع آگاه نیز روز یکشنبه در گفت‌وگو با گلوبال تایمز این موضوع را تأیید کردند.
گلوبال تایمز نوشت: فیلیپین با تحریک مکرر حاکمیت و احاطه چین بر جزایر و صخره‌های دریایی در دریای جنوبی چین از سال ۲۰۲۳، از حسن نیت پکن نسبت به مانیل سوء استفاده و به طور یکجانبه روابط دو کشور را تخریب کرده است. یکی از این رفتارها، اقدام اخیر است که به طور موقت به ماهیگیران فیلیپینی اجازه می‌دهد در نزدیکی هوانگیان دائو فعالیت کنند.
به گفته کارشناسان، چین ممکن است مجبور شود اقدامات مؤثرتری برای کنترل اوضاع انجام دهد.
یک منبع آگاه روز یکشنبه به گلوبال تایمز گفت: این قایق ها با یارانه های رسمی دولتی تامین می شدند و از فعالیت های ماهیگیری به عنوان پوشش استفاده می کردند.
عکس‌هایی که گلوبال تایمز از منبع دریافت کرده است نشان می‌دهد که بیش از ۱۲ کشتی فیلیپینی در نزدیکی هوانگیان دائو جمع شده‌اند و گارد ساحلی چین (CCG) نیز در محل حادثه حضور دارند.
دینگ دوو، معاون مرکز تحقیقات حقوق و سیاست اقیانوس در موسسه ملی مطالعات دریای چین جنوبی، روز یکشنبه به گلوبال تایمز گفت: مقامات فیلیپینی با ارائه سوخت رایگان ماهیگیران فیلیپینی را تشویق کردند تا به مناطق تحت کنترل چین نفوذ کنند.
دینگ گفت: قایق‌های ماهیگیری فیلیپینی اجازه ورود به تالاب، ماهیگیری برای حیوانات دریایی نادر یا آسیب رساندن به محیط زیست را ندارند و در عین حال نیروهای دریایی فیلیپین اجازه ورود به آب‌های هوانگیان دائو یا برای اخراج ماهیگیران چینی را ندارند.
به گفته وی، فیلیپین پس از روی کار آمدن دولت فعلی، سیاست کلی و سیاست دریای جنوبی چین را در قبال چین تعدیل کرد و تفاهم ضمنی بین دو طرف در سطح عملیات دریایی متوالی شکسته شد.
دینگ گفت: اگر فیلیپین از حسن نیت چین و اقدامات چین برای حل این موضوع انجام داده است سوء استفاده کند، به ناچار تاثیر منفی بر ثبات دریا خواهد داشت و قطعا چین باید اقدامات موثرتری برای کنترل اوضاع انجام دهد.
گلوبال تایمز نوشت: گروه کشتی های شیلات فیلیپین در هنگام عبور از آب های هوانگیان دائو با کشتی ۳۰۰۲ که متعلق به اداره ماهیگیری و منابع آبزی فیلیپین است همراه بود و طبق بیانیه گان یو، سخنگوی گارد ساحلی چین، گارد ساحلی این کشتی خاص مطابق با قانون زمانی که هشدارهای مکرر طرف چینی را نادیده گرفت و بر نفوذ غیرقانونی به آب‌های مجاور هوانگیان دائو از پنجشنبه تا جمعه اصرار داشت را از منطقه دور کرد است.