به گزارش ایرنا از وزارت اقتصاد، بر اساس یک اصل اقتصادی در همه نظام‌های اقتصادی دنیا هر شخص حقیقی و حقوقی با هر نوع فعالیت اقتصادی به نسبت درآمد خود و بر اساس قانون، باید مالیات آن را پرداخت کند.
به طور کلی مالیات یک درآمد ثابت و پایدار در همه کشورها برای دولت ها محسوب می شود و هر گونه گریز و فرار از این امر جرم محسوب و در قانون برای آن مجازات تعیین شده و این مساله بر اجرای هر چه بیشتر و بهتر عدالت اجتماعی و نیز ارائه خدمات به همه آحاد جامعه کمک می‌کند.
این مساله در نظام مالیاتی و اقتصادی ایران طی سالیان متمادی به فراموشی سپرده شده بود اما دولت سیزدهم در راستای تحقق شعار عدالت محوری دولت با به روزرسانی سیستم مالیاتی کشور اقدام به بستن راه های گریز و نیز دریافت مالیات بر اساس درآمد و فعالیت اقتصادی همه اقشار در همه مشاغل کرد.
سازمان امور مالیاتی از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم، بر اساس برنامه مدون دولت در راستای اصلاحات ساختاری اقتصادی و نیز اجرای قوانین برجای مانده از گذشته درصدد به روز رسانی نظام مالیاتی ایران از طریق سامانه مودیان مالیاتی و شناسایی مودیان فراری جهت برقراری عدالت مالیاتی اقدامات موثری را انجام داد و در این میان شناسایی و اتصال دستگاه‌های کارت خوان به پرونده مالیاتی موضوع مهمی است که در دستور کار قرار گرفت.
مطابق قانون تمامی دارندگان دستگاه‌های کارتخوان موظف اند در سامانه امور مالیاتی ثبت نام و کد اقتصادی دریافت کنند. این مساله بدون هیچ استثنایی تمام افراد حقیقی فعال در مشاغل آزاد که از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کنند و نیزشرکت‌ها و سازمان‌ها به عنوان اشخاص حقوقی را شامل می شود.
به موجب قانون تسهیل اتصال مودیان به پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که در دی ماه سال جاری تصویب و نهایی شد، اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی هستند. در واقع، برای دریافت مالیات ، افراد حقیقی و حقوقی نیازمند صورت حساب الکترونیکی هستند که اشخاص می‌توانند از دستگاه‌های کارتخوان و درگاه پرداخت الکترونیکی برای ایجاد صورت حساب الکترونیکی استفاده کنند. این دستگاه‌ها به صورت انحصاراً برای فروش کالا یا خدمات با نرخ ثابت (شامل مالیات بر ارزش افزوده) مورد استفاده قرار می‌گیرند، همچنین برای فروش کالا و خدمات با نرخ واحدی نیز استفاده می‌شوند.
بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی، فروشندگان خدمات و کالاهای تک‌نرخ و همچنین کسانی که سقف ۱۸ میلیارد تومان فروش داشته و از صدور صورتحساب معاف هستند. یعنی، فروشندگان خدمات و کالاهای تک‌نرخ و همچنین کسانی که سقف ۱۸ میلیارد تومان فروش داشته و از صدور صورتحساب معاف هستند، تا پایان سال ۱۴۰۴ رسید دستگاه‌ها و درگاه پرداخت الکترونیکی آنها به عنوان صورت حساب الکترونیکی تلقی می‌شود.
در عین حال، کسانی که تا سقف ۱۸ میلیارد تومان فروش داشته، یعنی به حدی نرسیده که بتوانند صورتحساب صادر کرده و به بیانی از صدور آن معاف هستند، می‌توانند تا پایان سال ۱۴۰۴ از دستگاه‌های کارتخوان و درگاه پرداخت الکترونیکی خود برای صدور صورتحساب الکترونیکی استفاده کنند و رسید دستگاه‌های کارتخوان برای این افراد به عنوان صورتحساب الکترونیکی تلقی می‌شود.
در عین حال، بانک مرکزی به موجب قانون تسهیل، فاکتورهای دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت الکترونیکی را به صورتحساب الکترونیکی تبدیل می‌کند.
در عین حال، طبق ماده ۱۴ مکرر قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، با توجه به حد نصاب‌ها این امکان در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته تا براساس این حدنصاب‌ها مشخص شود چه کسانی معاف از صدور صورت حساب الکترونیک هستند و چه کسانی باید صورت حساب الکترونیک را طبق استانداردهای سازمان امور مالیاتی برای سامانه مودیان ارسال کنند.
به طورکلی، قانون حد نصاب را ۲۵ برابر معافیت ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم را مبنا قرار داده اما تا پایان سال ۱۴۰۴ قواعد دیگری نیز لحاظ شد.به طور مثال در سال ۱۴۰۲، کسانی که فروش آنها ۱۵۰ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ شود(۱۸ میلیارد تومان)، مکلف به ارسال صورت حساب نوع یک و دو هستند.
بنابراین هر کسی تا شهریور ماه سال ۱۴۰۲، فروش خالص کالا و خدماتش ۱۸ میلیارد تومان را رد کرده باشد، مکلف شده که از اول دی ماه سال ۱۴۰۲ صورت حساب الکترونیکی صادر کند. یعنی اگر خریداری آمد و فاکتور درخواست کرد، اگر مصرف‌کننده نهایی بود، باید صورت حساب نوع دو برای او صادر کند و اگر شخصی بود که قصد داشت از اعتبار رزش افزوده استفاده کند باید برای او صورت حساب نوع یک صادر شود.
حد نصاب در نظر گرفته شده برای سال ۱۴۰۳، ۱۰۰ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم(۱۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان) و برای سال ۱۴۰۴، ۵۰ برابر در نظر گرفته شده است.در این بازه زمانی، اشخاص حقوقی مکلف به ثبت نام در سامانه و ملزم به صدور صورت حساب الکترونیکی نوع یک و دو هستند. اشخاص حقیقی نیز، افرادی که فروش خالص بالای ۱۸ میلیارد تومان دارند ملزم به صدور صورت حساب نوع یک و دو دارند. در کنار این موارد عده دیگری نیز به سامانه ملحق شده‌اند.
به طور مثال طلافروشان براساس ماده ۲۶ قانون مالیات ارزش افزوده مکلف به ثبت نام در سامانه و ارسال صورت حساب نوع یک و دو هستند. در کنار این گروه، فروشندگان مواد معدنی به واحدهای فرآوری مواد معدنی به حکم قانون بودجه ۱۴۰۲ و در کنار آنها پزشکان، روانشناسان و مشاوران خانواده نیز مکلف به صدور صورت حساب نوع یک و دو هستند.
تکلیف دستگاه‌های کارتخوان قدیمی چیست؟
در خصوص دستگاه های کارتخوان قدیمی نیز، مودیانی که می‌توانند از طریق دستگاه‌های کارتخوان قدیمی خود صورت حساب الکترونیک صادر کنند که فروش تک نرخ دارند، یعنی کالاهایی می‌فروشند که نرخ یکسان مالیات ارزش افزوده دارند(به طور مثال، همه کالاهایی که می‌فروشند مالیات ۹% دارد یا همه آنها معاف از مالیات است) می‌توانند از امکان استفاده از رسید دستگاه کارتخوان خود به عنوان صورتحساب نوع سه بهره‌مند شوند و تکلیفی جز این نداشته باشند، چه خالص فروش آنها بالای ۱۸ میلیارد تومان باشد چه کمتر از آن.
در صدور صورت حساب نوع سه، دیگر نیازی به شرکت معتمد نیز وجود ندارد و تنها رسید دستگاه کارتخوان به عنوان صورت حساب ثبت می‌شود.بنابراین این گروه می‌توانند از دستگاه کارتخوان قدیمی خود برای صدور صورت حساب استفاده کنند. اما نکته اینجا است که به این رسید پُز دیگر اعتبار مالیات ارزش افزوده داده نمی‌شود. به عبارت دیگر اگر کسی خرید کند و بخواهد اعتبار مالیاتی دریافت کند، باید برای این فرد، صورت حساب الکترونیک نوع یک صادر شود.
در خصوص کارتخوان های اندرویدی باید گفت که این دستگاه‌ها امکان صدور صورت حساب نوع یک و دو را دارد. در حال حاضر شرکت‌های معتمد کارتخوان‌های اندرویدی را در اختیار اشخاصی قرار می‌دهند که مکلف به صدور صورت حساب نوع یک و دو هستند و یا به صورت داوطلبانه می‌خواهند صورت حساب نوع یک و دو صادر کنند.
در خصوص هزینه احتمالی تعویض کارتخوان‌های قدیمی با پُزهای اندرویدی نیز باید گفت که این کار هزینه چندانی نخواهد داشت و احتمالا هزینه‌ای تا ۶ میلیون تومان خواهد داشت هر چند که برخی شرکت‌های معتمد به صورت رایگان این جایگزینی را انجام می‌دهند.
با توجه به برآوردهای اولیه و امکاناتی مانند کارتخوان اندرویدی، اپلیکیشن و وب سرویس‌هایی که از سوی شرکت‌های معتمد ارائه می‌شود، برای ارائه صورت حساب به سامانه مودیان نیازی به حسابدار نخواهد بود.ضمن اینکه برای ارسال صورت حساب از طریق شرکت‌های معتمد به سازمان امور مالیاتی نیازی به پرداخت هزینه از سوی اشخاص نیست.