همدان- ایرنا- باغ تاریخی و کهن سیفیه یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری ایران و جهان شهر ملایر در غرب کشور است که سالانه به ویژه در ایام نوروز، میزبان شمار زیادی از مسافران و گردشگران است و همواره قابی ماندگار از بهار را می‌توان در یک قطعه از بهشت الهی به نظاره نشست.

به گزارش ایرنا؛ پارک سیفیه ملایر از کهنسال‌ترین بوستان‌های غرب کشور است که سیف‌الدوله این پارک را به سبک معماری پارک‌های ایتالیایی و توسط یک مهندس ایتالیایی؛ یعنی به شکل‌های صلیبی و بیضی ساخت. اما چهارچوب کلی باغ ایرانی است.

تاریخ ساخت این پارک به دوران قاجار باز می‌گردد. به همین دلیل در کنار منظره‌ای چشم‌نواز از طبیعت، جلوه‌ای از تاریخ مردمان همدان قدیم نیز به حساب می‌آید.

سیف‌الدوله یکی از نوه‌های فتحعلی شاه بود که در سال ۱۳۰۴ خورشیدی دستور ساخت پارک سیفیه را داد و به همین علت به باغ سیفیه معروف شده است.

سیف الدوله حاکم ملایر که در آن زمان بر نهاوند و تویسرکان نیز حکومت داشت، می‌خواست عمارتی زیبا در باغی بزرگ داشته باشد، بنابراین مهندسان ایتالیایی را به کار گرفت تا در بهترین نقطه‌ شهر جدید ملایر جنگلی مصنوعی بر روی تپه ایجاد کنند، مهندسان با طرحی به شکل صلیب این پارک را احداث کردند، در زمان قاجار پارک دارای حصار و برج دیدبانی بود که با خشت و گل ساخته شد، اما اکنون تنها یک برج آن باقی مانده که با آجر و خشت ساخته و با کاه گل پوشانده و سقف آن نیز از چوب ساخته شده است.

یکی از دلایل دیگر احداث این پارک که در محل کنونی آرامگاه باغ سیفیه این است که سیف الدوله زمانیکه مشغول برپایی نماز بود، بعد از خاتمه نماز احساس کرد منطقه دارای گرمای زیاد و هوای بدی است و با حالت تأسف رو به اطرافیان خود کرد و گفت در نماز با خدای خود عهد کردم چنانچه املاک خالصه از طرف دولت وقت فروخته شود، در این محل پارکی احداث کنم مفرح که تفریحگاه مردم شود و اهالی ملایر از این به بعد از بدی آب و هوا نجات یابند؛ پس به این نیت ملایر را به قصد تهران ترک کرد.

اتفاقا بعد از چندی از طرف دولت وقت اجازه فروش املاک خالصه انتقالی داده و اولین قطعه زمین که خریداری شد، دهکده ازناو بود که در حال حاضر محل کنونی باغ تاریخی سیفیه است؛ بعد از زدن کلنگ احداث، شرح حالش را برای ناصرالدین شاه ارسال و تقاضا کرد که قصد ایجاد پارکی در شهر ملایر دارد و نام آن پارک ناصری نیز است. لذا استدعا دارم که از مهندسان ایتالیایی که برای احداث پارک‌ها و تفریحگاه‌ها به تهران آمده‌اند، یک نفر را به عنوان طراح پارک به ملایر اعزام دارند؛ ناصرالدین شاه ضمن اعلام موافقت در نامه، پارک ملایر را به نام پارک سیفیه خواند؛ بعد از چندی مهندس مذکور به ملایر اعزام و طرح پارک ملایر به وسیله وی تهیه و اجرا شد.

بعد از احداث پارک، طبیعت نیز با نیات آن مرحوم مساعدت کرده و یکی از پارک‌های طبیعی ایران شد و در وصیت‌نامه سیف‌الدوله آن را به عموم اختصاص داد و هر گونه تملک شخصی در آن غیر قانونی است.

ساختار باغ تاریخی سیفیه

مساحت باغ سیفیه در حال حاضر در حدود ۱۱ هکتار است و دارای چنارهای زیبا و کهنسال و سر به فلک کشیده است که با هدف ایجاد سایه و زیبایی پارک کاشته شد، حوضچه‌ها و استخرهای سنگی موجود در این باغ به زیبایی توسط مهندس ایتالیایی طراحی و از شکل‌های صلیبی و بیضی در حوض‌ها استفاده شده، حال آنکه طرح حوض‌ها در باغ‌های دوره‌ای قبل از قاجار چند ضلعی بوده است.

از آنجایی که مهمترین مسأله برای حیات بخشیدن به باغ دسترسی به منبع دائمی آب برای سرسبزی آن و همچنین چگونگی رساندن آب به کل باغ است. سیف‌الدوله آب مورد نیاز باغ را با احداث قناتی در هشت کیلومتری پارک توسط مقنیان یزدی از دامنه کوه‌های اطراف به محوطه پارک توسط کاناهایی منتقل و آب حاصل را توسط جوی‌ها و کانال‌هایی که در محوطه پارک به طرز زیبایی احداث شده، منتقل کرد و درختان و چمن‌های موجود در باغ را به این صورت آبیاری می‌کردند.

مقبره‌ سیف‌الدوله در ضلع شرقی همین پارک قرار دارد و غنای تاریخی این مکان را بیشتر جلوه می‌دهد، این مقبره پلانی چهارضلعی دارد و متشکل از یک اتاق بزرگ و گنبدی بر فراز آن و چهار اتاق به اضلاع چهار متری با پوشش نیم گنبدی است، از درون هر یک از اتاق‌ها به وسیله‌ دو در می‌توان به خارج بنا رفت، همچنین می‌توان به سمت مقبره‌ سیف الدوله در اتاق بزرگ راه پیدا کرد.

در داخل مقبره تابلویی بزرگ که بر روی آن آیاتی از قرآن نگاشته شده، به چشم می‌خورد و چند عکس از سیف‌الدوله حاکم وقت ملایر و یکی از واقفان بزرگ ملایری، امیرموید و افراد خانواده‌ وی مشاهده می‌شود.

باغ تاریخی سیفیه و مقبره‌ سیف الدوله با نام «باغ ایرانی» در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران ثبت شده است.

این پارک زیبا دارای درختان چنار کهنسال، حوضچه‌ها و آب‌نما و آبشار، جنگل مصنوعی بر روی تپه‌ها، دریاچه‌ مصنوعی، شهر بازی، سینمای چهار بعدی و مسجد است و دو استخر دارد و مسجد آن توسط سیف‌الدوله احداث شده و ساختمانی زیبا با معماری سنتی ایرانی که محل سکونت وی بوده است.

بام ملایر که به عنوان بزرگترین مجموعه توریستی استان همدان در حال ساخت است، از تپه‌های شمال پارک سیفیه آغاز می‌شود و دریاچه‌ای مصنوعی بزرگ با امکانات مناسب کمی بالاتر از پارک در سال‌های اخیر ساخته شده که یکی از جاذبه‌های توریستی ملایر است و روزانه گردشگران، مسافران و مردم از این دریاچه بازدید می‌کنند و با قایق‌های پدالی در دریاچه‌ مصنوعی گشت می‌زنند.

به گزارش ایرنا؛ شهرستان ملایر با جمعیتی بیش از ۳۰۰ هزار نفر در ۷۵ کیلومتری شهر همدان واقع شده و تاکنون بیش از ۳۵۰ اثر تاریخی در این شهرستان شناسایی و بیش از ۲۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.