به گزارش خبرنگار ایرنا، حیدر داودیان عصر شنبه در جلسه شورای برنامه‌ریزی مازندران با بیان اینکه کاهش بارش برف و باران و افزایش ۶ درجه دمای هوا در ارتفاع عامل کاهش روان آب رودخانه هراز است، افزود: طبق آمار رسمی امسال وضعیت بارندگی ۳۸۹ میلیمتر بوده که ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته و نسبت به دراز مدت هفت درصد افزایش نشان می دهد.
رودخانه هراز از دره لار در جنوب کوه دماوند سرچشمه می گیرد و با عبور از مرکز شهر آمل به دریای خزر می‌ریزد. هراز بعد از بابلرود و سفیدرود پر آب ترین رود شمال ایران است.
۱۱۰ هزار هکتار برابر با نیمی از زمین های شالیکاری مازندران در حوزه آبریز هراز قرار دارد.
وی وضعیت امسال بارندگی در شرق مازندران نسبت به سال گذشته را بهتر دانست و در عین حال گفت : تا کنون از ۱۶۵ میلیون متر مکعب ظرفیت سد شهید رجایی، فقط ۵۱ میلیون متر مکعب آب داریم که شرایط روان آب رودخانه تجن را نامطلوب کرده است.
وی با ذکر این نکته که بارش های امسال در جلگه به نسبت ارتفاع بیشتر بوده است ، توضیح داد: اگر چه با مدیریت منابع آبی به خصوص لایروبی آب بندان ها و کانال ها تا حدودی وضعیت بهتر شده است ، اما در مجموع نگرانی جدی نسبت به تنش آبی برای کشاورزی سال زراعی جاری مازندران وجود دارد.
وی از احتمال سرریز شدن آب سد لفور سوادکوه خبر داد و بیان داشت: در حال حاضر حدود ۱۲۱ میلیون متر مکعب آب پشت این سد وجود دارد که با توجه به پیش بینی بارش تا پایان سال احتمال سر ریز شدن وجود دارد.
داودیان وضعیت پر شدگی آب بندان های مازندران را ۸۴ درصد عنوان کرد و گفت: امسال با مدیریت منابع آبی، آب بندان های شرق مازندران آبگیری مناسبی پیدا کرده اند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران به اهمیت لایروبی آب بندان های استان اشاره کرد و گفت: این شرکت امسال از ۳۲ آب بندانی که می بایست لایروبی می شده است، ۱۲ آب بندان عملیاتی شد.
طبق گزارش رسمی جهاد کشاورزی مازندران در این استان ۹۱۵ قطعه آب بندان به مساحت حدود ۱۸ هزار هکتار دارد. طبق بررسی هایی که سال ۱۴۰۰ انجام شد، ۸۰ درصد این آب بندان ها نیاز به مرمت و لایروبی دارند.
کارشناسان کشاورزی می گویند که میانگین عمق آب بندان ها استان به خاطر چندین سال لایروبی نشدن به یک تا یک و نیم متر کاهش یافته است و لایروبی سبب می شود تا علاوه بر جلوگیری از کوچک شدن آب بندان ها به خاطر تغییرات اقلیمی، بر عمق آنها افزوده شود.
آب بندان به عنوان سازه ذخیره ساز آب کشاورزی، مختص استان های شمالی کشور است که در مازندران به آن " اندون "، در گیلان " سل " و در استان گلستان " بندسار " می گویند.
تامین آب زراعی، جمع آوری آب های زهکش، مخازن سیل گیر، پرورش ماهی و گردشگری از جمله قابلیت های آب بندان ها در مازندران است.
به اعتقاد کارشناسان کشاورزی، از آنجایی که ۳۵درصد بارندگی در فصول زراعی و ۶۵ درصد در فصول غیر زراعی در مازندران می بارد، ذخیره آب در آب بندان ها باعث رونق کشاورزی استان بویژه تقویت کشت های چند باره می شود.
رودخانه هراز از دره لار در جنوب کوه دماوند سرچشمه می گیرد و با عبور از مرکز شهر آمل به دریای خزر می‌ریزد. هراز بعد از بابلرود و سفیدرود پر آب ترین رود شمال ایران است.
نگرانی از برداشت بی رویه آب زیر زمینی مازندران
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران نسبت به برداشت بی رویه آب های زیر زمینی استان ابراز نگرانی کرد و گفت: طبق بررسی های صورت گرفته کاهش ۲۳۰ میلیون متر مکعبی آب زیرزمینی در استان بسیار نگران کننده شده است.
داودیان تصریح کرد: کشت دوم شالیکاری برای منابع آبی مازندران سم است که باید جلوگیری شود.
طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی مازندران در سال زراعی گذشته ۲۱۰ هزار هکتار از زمین های مازندران زیر کشت تپل و حدود ۱۰۰ هزار هکتار به صورت کشت دوم زیر برنج‌کاری رفت.
مازندران با تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید ۴۲ درصد برنج کشور را تامین می کند.
مازندران ۱۲۰ رودخانه اصلی و فرعی به طول هفت هزار کیلومتر دارد که حدود ۴۶۰ هزار هکتار از زمین های کشاورزی و باغی استان به روش های مختلف از جمله ایجاد سردهنه با آب این رودخانه ها آبیاری می شود.
مهم ترین روش آبیاری زمین های کشاورزی، بویژه اراضی شالیزاری مازندران از طریق سردهنه های رودخانه ها است.