به گزارش ایرنا، روستاییان که ۴۷ درصد جمعیت حدود ۲ میلیون نفری استان گلستان را تشکیل میدهند بهدلیل برخورداری از جاذبههای طبیعی و تاریخی در حوزه گردشگری و سکونت بیش از ۱۵ قومیت ایرانی سرشار از فرصتهای مستعد هستند.
نقطه نقطه گلستان به ویژه مناطق روستایی آن به واسطه سکونت اقوام مختلف ترکمن، سیستانی، ترک، بلوچ، قزلباش، کرد و فارس، فرصتی برای نمایش آداب و رسوم متنوع مردم ایران زمین همچنین معماریهای خاص بناهای مسکونی برای گردشگران و مسافران نوروزی است.
وجود جاذبههای طبیعی از درختان سوزنی و پهن برگ گرفته تا چشمهها و رودخانهها که بر اثر بارشهای پاییزه و زمستانه پرآب هستند در کنار کاروانسراها، آب انبارها، بادگیرها و عمارتهای تاریخی و آثار مذهبی مانند بقاع متبرکه، امامزادهها، مساجد و کلیساها جلوه دیگری از گردشگری در روستاهای گلستان را به نمایش میگذارد.
فرش دستباف، نمد، زیورآلات و سوزن دوزی ترکمن، جاجیم بافی روستای زیارت گرگان، ابریشم بافی قزلباشهای رامیان و مینودشت، سوزندوزی شاهکوه و قوم بلوچ و دوختهای سنتی پوشاک از جمله صنایع دستی اقوام ساکن در روستاهای گلستان است که هر کدام نام و آوازه خود را در بین خریداران داخلی و خارجی دارد و فرصت خوبی برای جذب گردشگر به این دیار محسوب میشود.
۱۹۵ بومگردی در گلستان
با توجه به شرایط اقتصادی و هزینههای بالای سفر، بسیاری از گردشگران به دنبال اقامت در مکانهایی جذاب با صرفه اقتصادی هستند و در این شرایط مراکز اقامتی که بتوانند شرایط بهتری را از لحاظ امکانات همراه با تخفیفهای مناسب در لیستهای تبلیغی خود به گردشگران ارائه دهند، با موفقیت بیشتری روبه رو خواهند شد.
بومگردی یا همان گردشگری روستایی شکلی جدید از صنعت گردشگری رواج یافته در ایران است که در آن افراد به جای حضور در هتلها و اماکن شلوغ و پرازدحام راهی روستاهای بکر و دورافتاده میشوند تا به دور از هیاهوی زندگی روزمره ساعتی و شاید روزهایی را در آرامش برآمده از این ویژگی ناب سپری کنند.
تاکنون در گلستان با وجود برخورداری از مزیتهای فراوان در حوزه گردشگری همچون کوهها، جنگلها و دشتهای سرسبز در کنار سکونت اقوام مختلف با آداب و رسوم، پوشش و غذاهای متنوع، ۱۹۵ واحد اقامتی بومگردی به طور عمده در روستاها فعال شده است که در طول سال به ویژه تعطیلات عید نوروز و تابستان جمعیت قابل توجهی از گردشگران برای سکونت در آنها به این استان سفر میکنند.
۳۷ روستای هدف گردشگری در گلستان
روستاهای هدف گردشگری به دلیل جذابیتهای خاص معماری و وجود جاذبههای طبیعی، تاریخی و مذهبی قابل توجه از جمله مقاصد گردشگران محسوب میشود و هر ساله عده زیادی برای دور شدن از هیاهوی زندگی شهری و رسیدن به آرامش به این مناطق سفر میکنند.
گردشگری روستایی به فعالیتهای گردشگری در محیط روستایی با توجه به فرهنگ و بافت سنتی روستا، هنر و صنایع روستایی و آداب و رسوم آن اطلاق میشود که میتواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب، شناسایی مزیتها و محدودیتها در توسعه مناطق روستایی نقش موثری ایفا کند.
گلستان از ۳۷ روستای هدف گردشگری دارای مصوبه هیات وزیران و کارگروه گردشگری استان مانند روستاهای زیارت گرگان، گچی سوی بالای کلاله، رادکان کردکوی، پاقلعه رامیان، افراتخته علیآبادکتول، شاهکوه سفلی گرگان، قلعه قافه مینودشت و فارسیان آزادشهر برخوردار است.
روستاییان گلستانی با توجه به تقارن شروع سال جدید با ماه مبارک رمضان، علاوه بر به جا آوردن رسم هرساله پذیرایی، با پهن کردن سفرهای ضیافت در ساعات افطار و سحر هم پذیرای مسافران نوروزی هستند.
روستای زیارت گرگان
بافت روستای گردشگری زیارت با ۴۷۸ واحد مسکونی روستایی دارای هزار و ۹۶۴ نفر جمعیت در دهستان استرآباد جنوبی از توابع بخش مرکزی گرگان واقع است و وجود آبشار زیبا، چشمه آبگرم، رودخانه، امامزاده و همچنین بافت قدیمی و تاریخی از جمله جاذبههای آن محسوب میشود.
این روستای ییلاقی واقع در میان دو دامنه کوهستانی و جنگلی در تابستان به دلیل هوای خنک و معتدل و در فصل زمستان به دلیل برف با وجود قرار گرفتن در نزدیکی منطقهای که هوای معتدل دارد، همواره مد نظر گردشگران و مسافران از اقصی نقاط کشور است.
این ویژگی سبب شده تا روستای زیارت رتبه هجدهم را در میان ۱۴۸ جاذبه گردشگری استان گلستان به خود اختصاص دهد.
روستای گچی سو کلاله
روستای گچی سو یکی از روستاهای زیبا و دیدنی شرق استان محسوب میشود که در بین تپه ماهورهای مجموعه زیارتی گردشگری خالد نبی (ع) واقع شده است.
گردشگران روستایی و طبیعتگردان میتوانند بعد از زیارت بقعه متبرکه و گردش علمی و تاریخی در مزار باستانی، تپه ماهورهای زیبای هزار دره، درختان مقدس چشمه خضر زنده و دیگر دیدنیهای این مجموعه عازم روستای گچی سو بالا شده و از خوردن غذاهای محلی مانند چکدرمه، ماست چکیده گوسفندی، شیرتازه و تخم مرغ محلی و نان تنوری لذت ببرند و در ادامه ساعاتی از وقت خود را صرف دیدن صنایع دستی اصیل مانند فرش، قالی و پشتی ترکمنی و لباس محلی همراه با بازیهای بومی محلی و سنتی روستایی در کنار اجرای موسیقی کنند.
روستای هدف گردشگری گچی سو با داشتن بومگردیهای متنوع برای پذیرایی از مسافران و گردشگران در فاصله ۵۵ کیلومتری شهرستان کلاله و ۶ کیلومتری مجموعه گردشگری و تاریخی خالد نبی واقع شده است.
رادکان کردکوی
در شهرستان کردکوی روستاهای کوهستانی و ییلاقی در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از اهمیت بسیاری برخوردار هستند چرا که هریک از این روستاها ظرفیتهای خوبی در حوزه گردشگری دارند که بخش قابل توجهی از آنها هنوز ناشناخته باقی مانده که از جمله این روستاها میتوان به «رادکان» اشاره کرد که به علت قرار داشتن برج رادکان در جوار آن آوازه جهانی پیدا کرده است.
این روستا در ۳۵ کیلومتری جنوب غرب شهر کردکوی و در حدود ۵۰ کیلومتری شهرستان گرگان واقع است و تحت تاثیر اقلیم کوهستانی، زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل دارد.
وجود درختان پهنبرگ مانند راش، ممرز، افرا و توسکا به همراه رودخانه در جریان در کنار اجرای ترانهها و نغمههای محلی کتولی و حقانی از جمله جاذبههای روستای رادکان است.
برج رادکان واقع در چهار کیلومتری جنوب شرقی روستا و ۴۲ کیلومتری کردکوی به میل رادکان شهرت دارد، این برج در منطقه کوهستانی جنگلی بر روی تپهای طبیعی از جنس خاک و سنگ بنا شده است.
تمام بدنه بنا از آجر ساخته شده و آجرهای آن از نظر پختگی، رنگ و استحکام مانند آجرهای گنبدقابوس است.
پوشش بنا به صورت دو پوسته بوده که پوسته داخلی به صورت تخم مرغی و پوسته دوم (بیرونی) به صورت رک و سازه بنا آجری با ملات گچ است و ورودی آن در ضلع جنوبی دارای کتیبه به خط کوفی تزیینی بوده هرچند در گذشتههای دور تخریب شده است.
میل رادکان متعلق به قرن پنجم هجری قمری ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پاقعله رامیان
روستای با قدمت تاریخی پاقلعه در فاصله ۱۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان رامیان و ۷۰ کیلومتری گرگان واقع شده است.
وجود جنگلهای انبوه از درختان سوزنی برگ در ارتفاعات، چشمههای پرآب سرگل، پشمکی و انجیر چشمه از جمله چشم اندازها و جاذبههای طبیعی این روستای کوهستانی محسوب میشود.
همچنین چندین آبشار در حوالی پاقلعه قرار گرفته که از جمله آنها میتوان به مجموعه آبشارهای پشمکی، سرخه کمر، جوزک و سید کلاته اشاره کرد و چشمه گل رامیان هم در نزدیکی این روستا قرار دارد.
«گل رامیان» یکی از عمیقترین و سردترین چشمههای آب جهان به شمار میرود که عمق آن بین ۴۰ تا ۸۰ متر است، این چشمه طبیعی واقع در ارتفاع ۳۲۰ متری از سطح دریا، ۹۰ متر طول و ۸۰ متر عرض دارد و مساحت آن نیز ۷۲۰ متر مربع است.
قلعه قافه مینودشت
روستای تاریخی «قلعه قافه» از توابع بخش مرکزی مینودشت در منطقهای کوهستانی با طبیعت زیبا و بکر قرار دارد و در نزد اهالی به لانه سیمرغ مشهور است، رودخانه چهل چای از وسط این روستا عبور میکند و آن را به ۲ بخش بالا و پایین تقسیم کرده است.
قلعه قافه با داشتن جاذبههای طبیعی و تاریخی مانند بقعه مبارکه سکینه خاتون، خانههای با بافت سنتی و گلی، تولید پارچههای ابریشمی و عروسک بومی (عاروسک) از روستاهای هدف گردشگری مینودشت نامگذاری شده و به لحاظ میراث فرهنگی یکی از بافتهای روستایی ممتاز در استان گلستان شناخته میشود.
شاهکوه سفلی گرگان
روستای شاهکوه سفلی در جاده گرگان - شاهرود از مسیر توسکستان و در منطقهای کوهستانی با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل واقع است و با مرکز استان گلستان حدود ۷۰ کیلومتر فاصله دارد.
بافت تاریخی روستای شاهکوه سفلی ۱۷ تیرماه ۱۳۹۷ با هدف حفظ و حراست از میراث ارزشمند گذشتگان، معرفی نوع معماری خاص و همزیستی مسالمت آمیز میان انسان و طبیعت و ترویج مقوله گردشگری فرهنگی در فهرست آثار میراث غیرمنقول کشور ثبت شد.
شاهکوه سفلی در تولید انواع محصولات باغی و دامی مانند زردآلو، سیب، بادام، پشم، گوشت، لبنیات و صنایع دستی مانند سیاه دوزی توانمند است و یخچالهای طبیعی آن در طول سال مزیت گردشگری برای استان گلستان محسوب میشود.
فارسیان آزادشهر
قدمت روستای فارسیان به حدود هزار سال قبل باز میگردد و وجه تسمیه آن با مهاجرت عشایر کوچنده فارس به این منطقه مرتبط است، در آن زمان اهالی به دلیل مساعد بودن عوامل طبیعی، یکجانشین شدند و هسته اولیه روستا را پیرامون چند دهنه چشمه بنا نهادند.
بافت خانههای روستای فارسیان از معماری منحصر به فرد پلکانی با مصالح کاهگلی، سنگ، چوب و خشت با دیوارهایی قطور در دل منطقه ییلاقی و کوهستان ساخته شده که حیاط هر خانه، سقف خانه دیگری است که با گذشت چند قرن هنوز هم پابرجاست و گردشگران داخلی و خارجی به آن سفر میکنند.
زنان و دختران روستای فارسیان از نیمه دوم اسفندماه سنت دیرینه گِلمالی منازل را آغاز میکنند تا در حلول سال جدید خانههای خود را تمیز کرده باشند.
برخلاف برخی مناطق شهری که از کارگران برای انجام رنگ آمیزی منازل استفاده میشود در این منطقه روستایی زنان و دختران با همکاری یکدیگر گِلمالی منازل را انجام می دهند.
این روستای تاریخی به عنوان دومین بافت روستایی استان گلستان سال ۱۳۹۶ به ثبت ملی رسیده است.
ظرفیت گلستان برای توسعه گردشگری طبیعی روستایی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گلستان گفت: گلستان با اقلیمهای متفاوت، حضور اقوام مختلف و سکونت نزدیک به نیمی از جمعیت در مناطق روستایی، میتواند از قطبهای مهم توسعه گردشگری روستایی در کشور محسوب شود و این نوع از گردشگری ظرفیتی خاص برای میزبانی از مسافران نوروزی است.
محمدجواد ساوری اظهار کرد: گردشگری روستایی از جمله انواع گردشگری محسوب میشود که در دیگر کشورها از جذابیت و سودآوری بسیاری برخوردار است و کشور ایران بهویژه استان گلستان در این زمینه توانمندیهای قابل توجهی دارد که در صورت توجه به آنها، شاهد تحول جدی در روند توسعه گردشگری استان خواهیم بود.
وی افزود: گلستان از ۳۷ روستای هدف گردشگری دارای مصوبه هیات وزیران و کارگروه گردشگری استان مانند روستاهای زیارت گرگان، گچی سوی بالای کلاله، رادکان کردکوی، پاقلعه رامیان، افراتخته علیآبادکتول، شاهکوه سفلی گرگان، قلعه قافه مینودشت و فارسیان آزادشهر برخوردار است اما این به معنی نبود برخورداری از ظرفیتهای گردشگری در سایر روستاهای استان نیست و میتوان همه روستاها را به نوعی دارای ظرفیت برای گردشگری معرفی کرد.
ساوری گفت: تعداد زیادی از روستاهای گلستان در حاشیه جنگلهای هیرکانی قرار دارد که این مهم موجب شده تا طبیعتگردی در روستاهای استان از ظرفیت ویژهای برخوردار باشد به این معنی که گلستان دارای توانمندی بالایی برای توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه طبیعی است.
وی بیان کرد: علاوه بر جاذبههای طبیعی، میتوان روستاهای گلستان را در زمینه تاریخی هم دارای ظرفیتهای زیادی دانست به عنوان نمونه بافت تاریخی و خاص روستاهایی مانند روستای تاریخی فارسیان شهرستان آزادشهر میتواند به عنوان منبع مهمی برای جذب گردشگر محسوب شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان گفت: این استان به دلیل گوناگونی اقلیمها و تنوع اقوام، دارای طیف گستردهای از صنایعدستی است که شاید در کمتر جایی این همه تنوع را بتوان مشاهده کرد.
ساوری ادامه داد: هر قومی که در گلستان ساکن شدند صنایع دستی خود را هم به این استان آوردند که همین عامل میتواند به عنوان یک فرصت خوب برای سرمایه گذاری و توسعه ظرفیتهای صنایع دستی بهویژه در مناطق روستایی باشد.
۱۸۰ روستای گلستان مستعد توسعه گردشگری
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گلستان گفت: ۱۸۰ روستای این استان شمالی مستعد توسعه گردشگری و آماده ایجاد تفرجگاه و بومگردی است.
سیدکمال محبحسینی افزود: در این راستا تفاهمنامه صدور موافقتنامه و پروانه برای ایجاد زیرساخت گردشگری استان میان قرارگاه جهادی وزارت کشور و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منعقد شده است.
به گفته وی، در ۲ سال اخیر نیز برای معرفی ظرفیتهای گردشگری استان، ۶۳ جشنواره فرهنگ و اقتصاد روستا برگزار شده است.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراها استانداری گلستان گفت: با توجه به این که پنج دهک نخست استان، روستایی هستند برای تحول درآمد آنان طرح توسعه و پیشرفت این جامعه هدف در ۲ سال اخیر به اجرا درآمده است.
وی ادامه داد: در این استان مدل توسعه و پیشرفت اقتصادی در ۱۱۰ روستا در دستور کار قرار گرفته که اکنون اجرای آن با بهرهگیری از ۶ روستای موفق در حال افزایش است.
به گفته وی روستاهای وامنان آزادشهر در حوزه باغبانی زعفران، عطاآباد آققلا در حوزه تولید مبل و پنج پیکر شهرستان ترکمن در حوزه فروش پارچه روستاهای موفق توسعه اقتصادی گلستان هستند.