به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، پیوند میان هنر نگارگری و باغ ایرانی و مفهوم بهار از چشم‌اندازهای معماری منظر ایرانی غیر قابل انکار است و هنر نگارگری از فردوس و باغ‌سازی ایرانی تاثیر گرفته است.
یکی از ابعاد جلوه گری هنر غنی ایرانیان، باغ و بوستان ایرانی است که با همه ظرافت خود از دیرباز تا اکنون، به عنوان یکی از میراث ماندگار تاریخ در ایران و جهان، منبع الهام برای هنرمندان بوده است؛ و گونه های متفاوت هنر همواره توجه خاصی به بازنمایی و توصیف باغ و گلشن داشته اند به طوری که در ادبیات، نقاشی، قالی‌بافی و سایر هنرها جلوه هایی از آن عیان است.
مینیاتور ایرانی بازتابی واقع گرایانه از هویت معماری ایرانی است. این هنر زیبا با به تصویر کشیدن باغ ایرانی، فرهنگ و باور نیاکان را مبنی بر مقدس شمردن طبیعت و عناصر زمینی و آسمانی آن باز طراحی کرده است
مینیاتور قصه گوی ایرانی، یکی از آن جولانگاه های بصری است که حضور معماری و هویت این مرز و بوم را با سوژه هایی عامی و شاهانه در دنیای پر نقش و نگار و در فضا و منظری روح پرور با اقتباس از پردیس ها ثبت کرده است. نگارگری بازتابی واقع گرایانه از هویت و اصالت باغ ایرانی است و هر نگاره در مکاتب مختلف، بازنمود بخشی از هنر معماری باغ ایرانی است.
نگارگری ایرانی بازتابی واقع گرایانه از هویت معماری ایرانی است. این هنر زیبا با به تصویر کشیدن باغ ایرانی، فرهنگ و باور نیاکان را مبنی بر مقدس شمردن طبیعت و عناصر زمینی و آسمانی آن باز طراحی کرده است.
نقاشی ایرانی طبیعت ایران را در قالب باغ و بوستان به تمام جزئیات از گیاهان بومی و عناصر اصلی باغ از جمله حوض و فواره، جوی آب و پرندگان به تصویر کشیده است.
مقدس شمردن آب و گیاهان و خاک در باور عموم مردم ایران زمین باعث به وجود آمدن هنر باغ‌سازی در این سرزمین شده است. از ویژگی های مهم نقاشی سنتی نگارگری ایران همبستگی آن با هنر معماری است.
از ویژگی‌های بصری هنر نگارگری ، فضاسازی و جلوه ها و عناصر بصری است. بخش مهمی از تاریخ ایران را باغ ها و ساختمان های ادوار مختلف تشکیل داده است که این مهم در نقاشی نگارگری ایرانی مورد توجه قرار گرفته است. مهمترین اصول زیبایی شناسی رنگ، ترکیب بندی، ریزه کاری، تناسبات است که در هر دو هنر معماری منظر باغ سازی ایرانی و نقاشی نگارگری استفاده شده است و هر شخص غیر ایرانی که بر تاریخ هنر ایران تسلط نداشته باشد هم تشابه این اصول را در هنر باغ سازی و نقاشی سنتی ایرانی می تواند تشخیص دهد.
باغ ایرانی هنری است قدیمی با قدمت دیرینه، که دوران اسلامی متداول بوده و از ایران به جهان صادر شده است؛ و نیز به شرق و غرب عالم از شمال آفریقا و اسپانیا تا هند و عثمانی بال گشوده است، به طوری که آثار این باغ ها تا کنون پابرجاست. هندسه غنی حاکم بر الگوی باغ ایرانی در معماری و تزئینات بخشهای مختلف باغ شامل کوشک و ایوان، حوض و جویبار، آبنما، باغچه ها و حتی کاشت انواع گل ها و درختان آشکار است.
باغ، مکان مقدس و برگرفته از باورها، دین و اعتقادات طبیعت گرای ایرانیان می باشد که نیایشگاه های کهن را دربرداشته و مجموعه آب، گیاه و چارتاقی از دوران باستان تاکنون در جای جای ایران بوده و هست.
اهمیت الگوی باغ ایرانی به حدی است که در اغلب مراجع معتبر به عنوان یکی از مهم ترین الگوهای باغ سازی شناخته شده است و یکی از مضامین مهم در نگارگری ایرانی است.
باغ ایرانی بر اساس یک طرح معمول استوار می گردد که یک جوی مرکزی و جوی های دیگر که عمود بر آن، از آن منشعب می شوند و فضاهای گلکاری شده را بین خود می گیرند. مرز قطعی میان درون و بیرون باغ بر مبنای شکل هندسی مربع یا مستطیل تعریف می شود، اما این تناسب هندسی عالوه بر تعیین حدود بیرونی باغ پایه و مبنای تقسیم فضاهای درونی نیز می باشد.
فضای کلی درون باغ به تبعیت از ساختار هندسی خود، توسط خطوط عمود بر هم به فضاهای جزئی تری تقسیم می شود. عمدتا دو محور عمود بر هم فضای کل باغ را به چهار قسمت تقسیم می کنند و کوشک درون باغ را نیز متناسب با فضای تقسیم شده در نقاط مختلف می سازند.
در همه این باغ‌ها در مقابل بنا حتما یک میان کرت و یا یک فضای مستطیلی شکل به عنوان آب نما قرار داشت. در طرفین میان کرت مسیرهای باریک و جوی های آب قرار می گرفت و در جانب آنها باغچه هایی که خود توسط خطوط عمود بر هم به کرت هایی تقسیم می شدند.
چهار عنصر آب، زمین، گیاه و نور با چهار رکن اصلی طبیعت، یعنی آب، خاک، باد، آتش با جهان بینی و ذهنیت ایرانیان ارتباط دارد که همان عناصر چهارگانه باغ ایرانی محسوب می شوند.
مطالعه تطبیقی مفاهیم منظر باغ در مینیاتور ایرانی/ سحر طوفان
مکتب نگارگری تبریز و قزوین/آژند یعقوب؛ انتشارات فرهنگستان هنر
نگاره های باغ دو مکتب هرات و مکتب دوم تبریز / نگارینه هنر اسلامی