به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، رأی‌گیری سراسری انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه روز جمعه ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۲ آغاز می‌شود و به مدت سه روز ادامه خواهد داشت؛ هرچند رأی‌گیری از برخی مناطق از جمله مناطق صعب‌العبور و دارای شرایط خاص پیش از این آغاز شده است.
ولادیمیر پوتین (رئیس‌جمهوری کنونی)، نیکولای خاریتونوف (حزب کمونیست)، ولادیسلاو داوانکوف (حزب مردم جدید) و لئونید اسلوتسکی (حزب لیبرال دموکراسی) روسیه نامزد انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری این کشور هستند.
مروری کلی بر برنامه‌های انتخاباتی نامزدها
خبرنگار ایرنا در مسکو در این گزارش به بررسی دیدگاه‌های صاحب‌نظران و کارشناسان روسیه درباره برنامه‌های انتخاباتی نامزدهای این انتخابات پرداخته است. از نگاه صاحب‌نظران روس، همه پیشنهادهای طرح شده از سوی نامزدهای این انتخابات، مدرن نیستند، برخی از آنها منافع دسته‌های خاص رأی‌دهندگان را در نظر می‌گیرند و تحقق برخی از آنها واقع‌بینانه است.
آنگونه که صاحب‌نظران و رسانه‌های روسیه روایت کرده و به نتایج نظرسنجی‌های مراکز افکارسنجی استناد کرده‌اند، سه رقیب ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری روسیه هرگز نامزدی با جایگاه رأی کلان ملی نشدند.
نیکلای خاریتونوف، نماینده حزب کمونیست فدراسیون روسیه، به طور سنتی به عنوان بخشی از مبارزات انتخاباتی خود، ساکنان روستا، مستمری بگیران و حاملان ایده های چپ، نه حتی سوسیالیستی، بلکه کمونیستی را مورد خطاب قرار داد.
لئونید اسلوتسکی از حزب لیبرال دموکراسی به درخواست‌های ساکنان شهرهای کوچک و روستاها پاسخ داد و ولادیسلاو داوانکوف نامزد مردم جدید عمدتاً برای جوانان، کارآفرینان، ساکنان شهرهای بزرگ طرح و ایده داشت.
ولادیمیر پوتین
آنگونه که سخنگوی دفتر ریاست‌جمهوری روسیه (کرملین) تصریح کرده، پیام ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری این کشور به مجلس فدرال در واقع برنامه انتخاباتی او است که ابعاد مختلف در سطوح داخلی و بین‌المللی را در بر می‌گرفت.
رئیس جمهوری روسیه در این سخنرانی، پیشنهادهایی برای ارتقای شاخص‌های این کشور در عرصه‌های مختلف ارائه کرد، از جمله اینکه پیشنهاد تغییر در نظام مالیاتی این کشور را مطرح نمود.
پوتین در این باره گفت: پیشنهاد می کنم با رویکردهای مدرن سازی سیستم مالی خود، به توزیع عادلانه تر بار مالیاتی نسبت به افرادی که درآمد شخصی و شرکتی بالاتری دارند، فکر کنیم؛ و بر عکس، بار مالیاتی بر دوش خانواده‌ها را کاهش دهیم.
وی ضمن تأکید بر توسعه مشاغل و اجرای طرح‌های زیرساختی و اجتماعی در روسیه، در عین حال بر بسته شدن راه‌های فرار مالیاتی یا تخلف در اعلام درآمدهای مشمول مالیات تأکید کرد.
سخنرانی رئیس جمهور روسیه در مجلس فدرال، بیست و نهمین سخنرانی رؤسای جمهوری این کشور در تاریخ معاصر روسیه و نوزدهمین سخنرانی پوتین در مقام رئیس‌جمهور بود. پیام رئیس‌جمهوری روسیه به مجلس فدرال یک سخنرانی عمومی سالانه برای هر دو پارلمان این کشور است که وضعیت امور در کشور را ارزیابی و جهت گیری های اصلی سیاست داخلی و خارجی مسکو را تعیین می کند.
الکساندر آسافوف استاد علوم سیاسی معتقد است: پیام پوتین به مجلس فدرال، خطاب به همه شهروندان روسیه بود، همه آنها می‌توانستند در سخنرانی دو ساعته پوتین، مطالبی را بشنوند که نه تنها به کشور و جامعه، بلکه مستقیما به تک تک شهروندان مربوط بود و گویای آن بود که برنامه پوتین بر اساس درخواست شهروندان ارائه شده بود.
این استاد روس گفت: برنامه پوتین، در واقع یک سند استراتژیک بود که نه تنها برای سال ۲۰۲۴، بلکه یک برنامه تا سال ۲۰۳۰ میلادی در راستای توسعه روسیه بود؛ همه چیز در جهت بهبود رفاه و زندگی مردم بود و همه طرح‌های جدید ملی وی به گونه‌ای در راستای تحقق این هدف هستند.
آسافوف گفت: این برنامه بر اساس یک منطق نسبتأ واضح ارائه شد: وضعیت اینگونه بود، اینگونه شد و اینگونه خواهد شد؛این منطق برای مردم قابل درک است و آنها می‌توانند متوجه شوند که تصمیمات در چه فرایندی و با چه مقدماتی اتخاذ می‌شوند.
این صاحب نظر روس در ادامه از انسان محور بودن برنامه پوتین سخن گفت و اظهار داشت: تلاش‌های دولت با هدف حفاظت و توسعه نهاد خانواده از دیگر نکات جالب توجه است.
وادیم ترسکین از صاحب‌نظران روس نیز گفت: برنامه پوتین به طور کامل با چالش هایی که جامعه روسیه امروز با آن مواجه است، پاسخ می دهد و بر آینده این کشور متمرکز است.
وی ادامه داد: برنامه پوتین، مبتنی بر توسعه و حاکمیت تکنولوژیکی و متکی به شایستگی‌ها و منابع روسیه است. با تمام احترامی که برای سایر نامزدهای ریاست جمهوری قائلم، متأسفانه برنامه های آنها حاوی وعده های پوپولیستی و غیرواقعی بسیاری است.
پاول دانیلین دانشیار دانشگاه مالی دولتی روسیه نیز بر این باور است که برخلاف ولادیمیر پوتین، سه نامزد دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور بیشتر از لفاظی پوپولیستی استفاده می کنند و چیزی برای ارائه به رای دهندگان ندارند.
نیکولای خاریتونوف
خاریتونوف نامزد ۷۶ ساله حزب کمونیست روسیه از سال ۱۹۹۳ معاون دومای دولتی است. برنامه انتخاباتی وی نشان دهنده تمایل حزب کمونیست برای چرخش چپ در سیاست اقتصادی کشور است.
این نامزد انتخابات می‌خواهد روسیه را در مسیر سوسیالیستی توسعه دهد. شعار خاریتونوف این است: ما در عرصه سرمایه داری بازی کردیم، بس است!
نکته اصلی در برنامه وی در انتخابات ریاست‌جمهوری، توسعه صنعت و کشاورزی است. خاریتونوف طرفدار ملی شدن منابع معدنی است. او از این برنامه به عنوان "صنعتی سازی جدید" یاد می‌کند. علاوه بر این، خاریتونوف به دنبال معرفی یک مقیاس مالیاتی تصاعدی و افزایش حقوق و مزایای اجتماعی هر یک از شهروندان روس به میزان ۲۰ هزار روبل است. وی همچنین بر این باور است که کلید توسعه روسیه در خاور دور این کشور نهفته است.
اخیرا در میزگردی، ولادیمیر شاپوالوف عضو هیأت مدیره انجمن علوم سیاسی روسیه، برنامه نامزد حزب کمونیست این کشور را تجزیه و تحلیل کرده است. وی در این باره گفت: ما یک سند بسیار کوتاه - سه صفحه ای می بینیم که از نظر ویژگی به طور قابل توجهی از برنامه های دیگر نامزدها پایین تر است. نه کلمه "جوان" در آن وجود دارد، نه کلمه "آینده".
وی ادامه داد: حزب کمونیست فدراسیون روسیه تصمیم گرفت بر افراد مسن تمرکز کند؛ این برنامه خطاب به آنهاست.
این صاحب نظر گفت: خاریتونوف بر از بین بردن جامعه سرمایه داری و بازگشت به سوسیالیسم سخن گفته است و حال آنکه، خود کمونیست ها اکنون فعالانه از "مزایای نظام سرمایه داری" بهره می برند. شاپوالوف فقدان چشم انداز آینده در سند برنامه را اشتباه محاسباتی جدی تیم خاریتونوف خواند.
ولادیسلاو داوانکوف
داوانکوف ۳۹ ساله اولین نامزد تاریخ حزب مردم جدید برای انتخابات ریاست جمهوری روسیه است. در ماه سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور - مهر ۱۴۰۲)، او نماینده این حزب در انتخابات شهرداری مسکو بود و با ۵.۳۵ درصد آرا چهارم شد. معاون دومای دولتی روسیه در مدت حضورش در این پارلمان، ده ها طرح را برای بررسی پیشنهاد کرد. از جمله ابتکارات وی می توان به لغو تکالیف مدرسه، تمدید تعطیلات اردیبهشت و ایجاد پارکینگ رایگان برای زنان باردار اشاره کرد.
او جوان‌ترین کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده روسیه محسوب می‌شود. دو حزب «مردم جدید» و «رشد» که پیشتر از ائتلاف خود خبر داده بودند، داوانکوف را به‌عنوان گزینه نهایی خود برای نامزدی در انتخابات معرفی کردند.
برنامه انتخاباتی داوانکوف شامل ۱۷۰ بند برای تقویت نقش مناطق مختلف فدراسیون روسیه بود. این برنامه همچنین به توسعه کارآفرینی و بهینه سازی هزینه های دولت اشاره دارد. از نگاه وی، تقویت دموکراسی و «عادی‌سازی» مناسبات در سیاست خارجی، سیاست محوری دولت او در صورت پیروزی است. داوانکوف از توسعه مسالمت آمیز کشور، مذاکرات برای تقویت استقلال روسیه و توزیع مجدد بودجه به نفع مراقبت‌های بهداشتی و آموزش حمایت می‌کند.
اوگنیا استولوا از مدیران یک هولدینگ اقتصادی روسیه بر این باور است: اگر در برنامه نیکولای خاریتونوف کلمه "جوانان" به هیچ وجه ظاهر نمی‌شود، برنامه داوانکوف رقیب وی از حزب مردم جدید، مملو از این کلمه است و رأی‌دهندگان جوان را مورد خطاب قرار می‌دهد.
وی گفت: در برنامه نامزد حزب مردم جدید، همه چیز درباره آینده است، همه چیز درباره جوانان است، حتی بسیاری از نویسندگان این برنامه زیر ۳۰ سال سن دارند.
این صاحب نظر روس اظهار داشت: این برنامه، نمایش بسیار گسترده ای از آنچه به منافع مشاغل کوچک و متوسط، جوانان و طبقه متوسط تحصیل کرده مربوط می شود ارائه می دهد.
وی بعید ندانست که داوانکوف بتواند رأی‌دهندگان را از نامزد شماره یک دور کند، زیرا او اول از همه جوانان شهری را جذب می کند.
استولوا برنامه انتخاباتی داوانکوف را گسترده و التقاطی خواند و گفت: او از ۷۰ هزار روبل به عنوان دستمزد واحد برای پزشکان و سایر مشاغل اجتماعی صحبت می‌کند.
اکاترینا سوکولووا استاد ارتباطات سیاسی در دانشکده ارتباطات در دانشکده عالی اقتصاد دانشگاه تحقیقات ملی معتقد است: برنامه داوانکوف، برنامه‌ای برای افرادی است که به پیگیری انتخابات در کشورهای غربی علاقه دارند؛ در برنامه‌های وی، همه چیز مُد است اما هیچ ارزشی پشت آن وجود ندارد.
لئونید اسلوتسکی
اسلوتسکی رهبر و نامزد حزب لیبرال دموکراسی، رئیس کمیته امور بین الملل دومای روسیه نیز هست. وی از پیوستن شبه‌جزیره کریمه به روسیه حمایت کرد و نام وی در فهرست تحریم‌های غرب قرار گرفت.
سیاست فعال بین المللی و حمایت از مناطق تازه پیوسته به روسیه، حمایت از حقوق نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه، تقویت تجارت و حمایت از عملیات ویژه نظامی روسیه از محورهای برنامه اعلامی وی است.
این نامزد تأکید دارد که حزب لیبرال دموکراسی، هسته، ریشه و نیروی سیاسی کلیدی در معماری حزبی روسیه مدرن است. به گفته وی، لیبرال دموکرات ها به دومین حزب سیاسی این کشور تبدیل شده‌اند.
برنامه انتخاباتی اسلوتسکی بر نیاز به پیروزی در عملیات نظامی روسیه در اوکراین متمرکز است. وی همچنین تغییرات مالیاتی، حمایت از گروه های آسیب پذیر، کنترل قیمت مواد غذایی و وام های مصرف کننده را پیشنهاد می کند.
برنامه اسلوتسکی شامل تجدید نظر در روابط مالی بین مناطق و مرکز، معافیت های مالیاتی برای افراد کم درآمد، ثبات قیمت محصولات غذایی اساسی، گسترش فرصت‌های تأمین مسکن و کاهش نرخ وام است. اجرایی شدن این برنامه، نیازمند تغییر در اصول مالیاتی، حمایت از گروه های آسیب پذیر جمعیت، تنظیم قیمت مواد غذایی و وام‌های بانکی است.
اسلوتسکی خاطرنشان کرد: هدف اصلی برنامه انتخاباتی من پیروزی نهایی و سریع در عملیات نظامی در اوکراین است. نکته دوم این است: "روسیه از مسکو بزرگ‌تر است."
نیکیتا ستوف از صاحب‌نظران روس پس از بررسی سخنان لئونید اسلوتسکی رهبر و نامزد حزب لیبرال دموکراسی گفته است: اظهارات پوپولیستی از ویژگی‌های برنامه اسلوتسکی است، البته این معیار کار حزبی است. آرمان رهبر قبلی این حزب پابرجاست اما وی به دنبال به دست‌آوردن محتوای جدید است.
به گفته وی، برنامه اسلوتسکی، نتیجه تحلیل یک نظرسنجی سراسری در روسیه با عنوان "حرف راست را به اسلوتسکی بگو" است، با این حال پاسخی برای این وجود ندارد که پول اجرای برنامه‌های اسلوتسکی از کجا تامین شود.
در نقطه مقابل، دیمیتری اورلوف مدیرکل آژانس تغییر سیاسی و اقتصادی روسیه معتقد است که نامزدی لئونید اسلوتسکی یک تصمیم قابل انتظار و منطقی است، زیرا او به طور موثر ساختار را مدیریت می‌کند و معمولاً توسط نیروهای سیاسی فعال و مردم درک می شود.
مراکز افکار سنجی روس و پیش‌بینی نتیجه انتخابات
مرکز تحقیقات افکار عمومی روسیه پیش از این اعلام کرد: نتایج نظرسنجی این مرکز نشان می‌دهد که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری با ۸۲ درصد آرا پیروز خواهد شد و نرخ مشارکت انتخاباتی روس‌ها، ۷۱ درصد خواهد بود.
این مرکز افکارسنجی ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در این باره افزود: پیش‌بینی می‌شود در این انتخابات، نیکولای خاریتونوف نامزد حزب کمونیست فدراسیون روسیه و ولادیسلاو داوانکوف نامزد حزب مردم جدید، هر یک، ۶ درصد آرا را به دست آورند و در جایگاه دوم و سوم قرار گیرند.
بر اساس نتایج این نظرسنجی، پیش‌بینی می‌شود که لئونید اسلوتسکی رهبر و نامزد حزب لیبرال دموکراسی روسیه نیز پنج درصد آرای مردم این کشور را به خود اختصاص خواهد داد.
مروری کوتاه بر فرایند رأی‌گیری انتخابات ریاست‌جمهوری
شورای فدراسیون یا مجلس علیای پارلمان روسیه، ابتدا ۱۷ مارس ۲۰۲۴ (۲۷ اسفند ۱۴۰۲) را به عنوان تاریخ انتخابات ریاست جمهوری تعیین کرد. کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه بعدا اعلام کرد که رای گیری طی سه روز، از ۱۵ تا ۱۷ مارس (۲۵ تا ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۲) برگزار خواهد شد و این دوره، نخستین انتخابات سه روزه ریاست جمهوری روسیه خواهد بود.
رأی گیری پیش از موعد انتخابات ریاست جمهوری روسیه پیش از این ۲۵ فوریه ۲۰۲۴ (ششم اسفندماه ۱۴۰۲) در ۱۵ منطقه این کشور آغاز شده است.
ساکنان مناطق صعب العبور و دوردست و همچنین ملوانان کشتی‌هایی که آمدن آنها به شعب رأی گیری در روزهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری روسیه دشوار است، می توانند زودتر از سایر مناطق این کشور رأی خود را به صندوق بیاندازند.
علاوه بر این، انتخابات برای ساکنان مراکز مسکونی استان زاپروژیا که در خط مقدم در منطقه عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین قرار دارند نیز آغاز شده است.
بنا بر اعلام مراجع رسمی روسیه، ۱۱۴ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۷۳۴ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور هستند که از این تعداد، ۱۱۲ میلیون و ۳۰۹ هزار و ۹۴۷ نفر در روسیه زندگی می کنند. شمار اتباع روس واجد شرایط شرکت در این انتخابات در خارج کشور نیز یک میلیون و ۸۹۰ هزار و ۸۶۳ نفر گزارش شده است. ۱۱ هزار و ۹۲۴ نفر در پایگاه فضایی بایکونور قلمروی روس‌ها در قزاقستان، در این انتخابات شرکت خواهند کرد.
۹۳ هزار و ۹۲۰ شعبه اخذ رأی برای اخذ رأی شهروندان روسیه پیش بینی شده است که از این تعداد، ۹۳ هزار و ۶۴۴ شعبه در داخل و ۲۶۹ شعبه در خارج کشور هستند. هفت شعبه اخذ رأی نیز در بایکونور فعال خواهد بود.
در همین حال وزارت ارتباطات و توسعه دیجیتالی روسیه اعلام کرد: چهار میلیون و ۹۰۰ هزار شهروند روسیه درخواست رأی گیری آنلاین را در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری این کشور ثبت کرده‌اند. این وزارتخانه شامگاه سه‌شنبه در کانال تلگرامی خود اعلام کرد: این افراد در ۲۸ منطقه روسیه که در آنها امکان مشارکت انتخاباتی آنلاین وجود دارد، درخواست داده‌اند که به صورت الکترونیک و از راه دور از طریق مراجعه به سایت vybory.gov.ru در انتخابات شرکت کنند.
بنا بر این گزارش، ۳,۷ میلیون شهروند روسیه نیز شعبه رأی گیری که برای آنها مناسب است را به کمک سرویس «رأی دهنده سیار» انتخاب کرده اند.
۲۳ هزار و ۵۰۰ نفر نیز در سایت خدمات دولتی روسیه، درخواست رأی گیری در منزل را داده اند. اگر درخواست های آنها تأیید شود، مأموران شعب رأی گیری با برگه رأی و صندوق رأی گیری سیار نزد آنها می آیند.