به گزارش خبرنگار ایرنا از مسکو، رأی‌گیری انتخابات در پایتخت روسیه در حالی ساعت هشت صبح (۸:۳۰ به وقت تهران) آغاز شد که ساکنان مناطق شرق دور، ۹ ساعت قبل تر روز دوم انتخابات خود را آغاز کرده‌اند و رأی‌گیری هنوز در کالینینگراد که یک ساعت با مسکو اختلاف زمانی دارد، آغاز نشده است.
این کشور از کامچاتکا و چوکوتکا (نزدیک آلاسکا) در شرق گسترده است و حدود ۶۰۰ کیلومتری آن‌طرف‌تر از مرزهای غربی خود کالینینگراد را در قلمروی خود دارد، استانی که بین لهستان و لیتوانی در دریای بالتیک است و کاملاً از سرزمین مادری‌اش روسیه، جدا افتاده است.
فیلم/ انتخابات روسیه از دریچه دوربین خبرنگار ایرنا در مسکو
انتخاباتی که سه روزه شد
شورای فدراسیون یا مجلس علیای پارلمان روسیه، ابتدا ۱۷ مارس ۲۰۲۴ (۲۷ اسفند ۱۴۰۲) را به عنوان تاریخ انتخابات ریاست جمهوری تعیین کرد. کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه بعدا اعلام کرد که رای گیری طی سه روز، از ۱۵ تا ۱۷ مارس (۲۵ تا ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۲) برگزار خواهد شد.
این روزها در حالی که سیمای برفی مسکو در حال رنگ باختن است، برخی مناطق این کشور به ویژه مناطق نزدیک به قطب شمال هنوز با سرما و کولاک و برف دست و پنجه نرم می‌کنند. این گونه است که از نگاه برخی ناظران، گستردگی و سرما و صعب‌العبور بودن برخی مناطق، دلیل خوبی برای سه‌روزه شدن انتخابات است.
و اما اتفاقات روز نخست رأی‌گیری و تحرکات نظامی اوکراین در مناطق مرزی روسیه گویای آن بود که سه روزه شدن انتخابات، حکمت دیگری نیز داشت؛ اتفاقاتی که به گفته پوتین بدون پاسخ روسیه باقی نخواهد ماند و از سوی دیگر، موجب اتحاد بیشتر مردم این کشور خواهد شد.
فیلم/ شرکت پوتین در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه به صورت آنلاین
رأی آنلاین، ابتکار دیگر روسیه
ایجاد زیرساخت و شرایط رأی‌گیری آنلاین در حدود یک سوم مناطق روسیه، ابتکار دیگر دست‌اندرکاران انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه بود.
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری کنونی روسیه و نامزد انتخابات این دوره، از چهره‌های شاخصی بود که در انتخابات، رأی خود را به صورت آنلاین ثبت کرد.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین نیز به خبرنگاران گفت که رأی خود را به صورت آنلاین در اولین ساعت رأی‌گیری انتخابات ثبت کرده است.
در سوی دیگر، برخی مقامات روسیه همچون سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه و دیمیتری مدودف معاون رئیس شورای امنیت در مسکو و سرگئی شویگو وزیر دفاع و والری گراسیموف رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور در منطقه عملیاتی نظامی به صورت حضوری رأی خود را به صندوق انداختند.
پاتریارک کریل اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس روسیه نیز در صومعه دانیلوف در انتخابات شرکت کرد و راویل عین‌الدین رئیس شورای مفتیان و رئیس اداره دینی مسلمانان این کشور نیز به همراه همسر خود رأی خود را به صندوق انداخت.
نامزدهای انتخابات
ولادیمیر پوتین (رئیس‌جمهوری کنونی)، نیکولای خاریتونوف (حزب کمونیست)، ولادیسلاو داوانکوف (حزب مردم جدید) و لئونید اسلوتسکی (حزب لیبرال دموکراسی) روسیه نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور هستند.
پوتین، نامزد مستقل و رئیس جمهور فعلی، ۷۱ سال سن دارد و پیش از این در چهار انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده و پیروز شده است. برنامه انتخاباتی او به حفظ مسیر فعلی سیاست خارجی روسیه اشاره دارد.
خاریتونوف نامزد ۷۵ ساله از حزب کمونیست فدراسیون روسیه، بازگشت بخش های استراتژیک اقتصاد به کنترل دولت، ممنوعیت خصوصی سازی شرکت های دولتی و شهرداری و ملی کردن دارایی های خارجی را پیشنهاد می کند.
اسلوتسکی نامزد ۵۶ ساله حزب لیبرال دموکرات روسیه هدف اصلی خود را پیروزی سریع در درگیری در اوکراین عنوان کرده است.
داوانکوف نامزد ۴۰ ساله از حزب "مردم جدید" پیشنهاد کرده است که بر اساس اصل "حداکثر عملگرایی" در زمینه سیاست خارجی، از جمله انعقاد سریع صلح با اوکراین بر اساس شرایط روسیه، اقدام شود.
گزارش ایرنا از دیدگاه‌ها و برنامه‌های نامزدهای انتخابات روسیه و محک صاحب‌نظران بر این برنامه‌ها را می‌توانید در ایرنا بخوانید. ( اینجا را کلیک نمایید )
دیدگاه‌های نامزدهای انتخابات روسیه درباره عملیات نظامی ویژه این کشور در اوکراین نیز در ایرنا منتشر شده است. (برای مطالعه این گزارش نیز می‌توانید اینجا را کلیک کنید.)
چرا شمار تعرفه‌های چاپی کمتر از واجدان شرایط بود؟
کل جمعیت روسیه در اول ژانویه ۲۰۲۳ (دی‌ماه ۱۴۰۱) (کمی بیش از یکسال قبل)، حدود ۱۴۶ میلیون نفر بوده است.
در همین حال بنا بر گزارش خبرگزاری تاس، ۱۱۴ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۷۳۴ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور هستند که از این تعداد، ۱۱۲ میلیون و ۳۰۹ هزار و ۹۴۷ نفر در روسیه زندگی می کنند.
شمار اتباع روس واجد شرایط شرکت در این انتخابات در خارج کشور نیز یک میلیون و ۸۹۰ هزار و ۸۶۳ نفر گزارش شده است. ۱۱ هزار و ۹۲۴ شهروند روس مستقر در پایگاه فضایی بایکونور در این انتخابات شرکت خواهند کرد.
به گفته رئیس کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه، ۱۱۳ میلیون و ۵۷۴ هزار و ۵۵۰ تعرفه اخذ رأی در اختیار ۸۹ منطقه فدراسیون روسیه قرار گرفته است.
شمار تعرفه‌های اخذ رأی چاپ شده از این جهت از شمار واجدان شرایط کمتر است که تعدادی از شهروندان روسیه به صورت آنلاین در انتخابات شرکت می‌کنند.
در این پیوند، وزارت ارتباطات و توسعه دیجیتالی روسیه اعلام کرد: چهار میلیون و ۹۰۰ هزار شهروند روسیه درخواست رأی گیری آنلاین را در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری این کشور از طریق مراجعه به سایت vybory.gov.ru را ثبت کرده‌اند.
همچنین ۲۳ هزار و ۵۰۰ نفر نیز در سایت خدمات دولتی روسیه، درخواست رأی گیری در منزل را داده اند. اگر درخواست های آنها تأیید شود، مأموران شعب رأی گیری با برگه رأی و صندوق رأی گیری سیار نزد آنها می آیند.
رأی‌گیری از بایکونور تا ایستگاه فضایی
آنگونه که اشاره شد، ۱۱ هزار و ۹۲۴ شهروند روس در پایگاه فضایی بایکونور که در میان سرزمین قزاقستان قرار گرفته است، حضور دارند و از این رو، هفت شعبه اخذ رأی در این منطقه فعال است.
فضانوردان روسیه نیز روز شنبه از طریق ارتباط تصویری از فضا به زمین با یک نماینده که یکی از شهرداران منطقه ای بود در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند.
پهپادهای مزاحم
و اما نیروهای مسلح اوکراین که افزون بر دو سال گذشته در جنگ و مصاف نظامی با روسیه هستند، برگزاری انتخابات را به عنوان فرصتی برای ضربه به طرف مقابل غنیمت شمردند.
فیلم/ شعبه اخذ رأی در بلگورود که به دنبال تهدید حمله موشکی، تخلیه شد
روز شنبه و در نخستین روز رأی‌گیری در بلگورود (استان هم مرز اوکراین) پس از اعلام تهدید حمله موشکی از طرف نیروهای مسلح کی‌یف، افرادی که برای رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری آمده بودند، مجبور به ترک مرکز رای گیری و رفتن به پناهگاه شد.
یک روز قبل از انتخابات سراسری روسیه (۲۴ اسفندماه ۱۴۰۲) نیز بمب اوکراین در فاصله پنج متری انبار سوخت نیروگاه اتمی زاپروژیا فرود آمد که می توانست منجر به فاجعه بزرگی شود اما به خیر گذشت.
علاوه بر این، حملات پهپادی اوکراین از روزهای قبل از انتخابات روسیه افزایش یافته است.
در این شرایط، یوگنی بالیتسکی، فرماندار منطقه زاپروژیا اعلام کرد که شهرک‌های منطقه تحت کنترل روسیه در این منطقه با اعلامیه‌ها(ی تهدید آمیز خطاب به اهالی در مورد عدم شرکت در انتخابات) و گلوله‌ها بمباران می‌شود. وی در عین حال گفت: با وجود این چالش‌ها، ما قطعا انتخابات را صادقانه و با آرامش برگزار خواهیم کرد.
کمیسیون انتخابات منطقه ای نیز اعلام کرد: نیروهای مسلح اوکراین روز جمعه به مراکز رای گیری در شهر کاخوفکا و روستایی در منطقه خرسون حمله کردند. بنا بر این گزارش، در کاخوفکا از عواقب غم انگیز پیشگیری شد؛ اما در روستایی در منطقه خرسون قربانیانی وجود داشت.
در این شرایط، فدورنکو بازرس کودکان جمهوری خلق دونتسک گفت: ساکنان آودیوکا با وجود همه مشکلات، کمتر از یک ماه پس از آزادی به پای صندوق های رای می روند. این منطقه به دنبال شکست نیروهای اوکراین به تازگی در قلمروی روسیه قرار گرفته است.
غرب در مقابل صندوق رأی روس‌ها
وزارت امور خارجه روسیه جدول زمان بندی برگزاری انتخابات در سفارتخانه های این کشور در دیگر کشورها را منتشر کرده است.
همانگونه که انتظار می رفت و مقامات مسکو پیش‌تر از عدم همکاری مقامات دیپلماتیک دیگر کشورها به ستوه آمده بودند، غرب که پس از آغاز عملیات ویژه نظامی اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ دایره تحریم‌ها را بر روسیه، مقامات و شهروندان آن تنگ کرده بود، آوردگاه انتخابات روسیه را نیز به فرصتی برای خصومت‌ورزی با مسکو تبدیل کرد.
بنا بر آمار رسانه‌های روس، ۶ سال پیش ۴۰۱ شعبه اخذ رأی انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در ۱۴۵ کشور وجود داشت اما امسال تعداد این شعب به ۲۹۵ شعبه در ۱۴۴ کشور کاهش یافته است. (بر اساس اینفوگرافی فوق از اسپوتنیک)
نگرانی روس‌ها از تأمین امنیت شهروندانشان هنگام مراجعه برای شرکت در انتخابات در کشورهای حوزه بالتیک که روزگاری در اتحاد جماهیر شوروی در یک قلمرو بودند (استونی، لیتوانی و لتونی) سبب شد که در برخی از این کشورها، تدابیر حفاظتی شدید در محل ورودی شعب اخذ رأی اتخاذ شود تا از ورود عوامل خرابکار جلوگیری شود.
در جمهوری اسلامی ایران نیز قرار است انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه برای اتباع روسیه در ۱۰ شعبه اخذ رأی در محل سفارت روسیه در تهران، کنسولگری‌ها در اصفهان و رشت و نیز مکان‌هایی در بوشهر و دشت‌عباس که روس‌ها در طرح‌های اتمی و نفتی ایران در این مناطق فعالیت دارند، روز یکشنبه ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۲ برگزار شود.
بنا بر اعلام ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، رای گیری زودهنگام در انتخابات ریاست جمهوری روسیه در ۵۱ کشور برگزار شد که تا صبح شنبه، ۶۲ هزار و ۶۶۲ نفر در آن شرکت کرده بودند.
روس‌ها پیش‌تر از ششم تا ۲۴ اسفندماه انتخابات زودهنگام را برای مناطق صعب العبور و جنگی مرزی و همچنین ملوانان کشتی‌هایی که در روز انتخابات در دریا هستند، برگزار کرده بودند که در آن افزون بر دو میلیون نفر، رأی دادند.
نظارت ناظران ۱۰۶ کشور از جمله ایران بر انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه
در هنگامه ای که مسکو پیشاپیش خود را در عرصه انتخابات نیز در مصاف با غرب دید، کارت دعوت خود را برای کشورهای مختلف ارسال کرد تا فضا و برنامه ضد روسی غرب را خنثی کند؛ آنجا که همسر ناوالنی در یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست، خواستار آن شد که کشورهای غربی، انتخابات روسیه را به رسمیت نشناسند.
این گونه بود که ناظران بین‌المللی از ۱۰۶ کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران بر انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در حال نظارت هستند که محسن اسلامی سخنگو و دبیر ستاد انتخابات کشور هم اینک به همین منظور در مسکو حضور دارد.
فیلم/ بازدید ناظر ایران بر انتخابات روسیه از یک شعبه اخذ رأی در مسکو
بنا بر اعلام کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه، ۷۰۶ نفر ناظر بین‌المللی از ۱۰۶ کشور با وجود فشارهای غرب، برای نظارت بر در انتخابات ریاست جمهوری به روسیه آمدند که برخی از آنها در مناطق تازه الحاق شده به فدراسیون روسیه، شامل جمهوری‌های خلق دونتسک و لوگانسک و استان خرسون حضور یافته‌اند.
روس‌ها همچنین از فرصت حضور ناظران بین‌المللی که در میان آنها از کشورهای غربی همچون آمریکا نیز حضور دارند، تلاش‌کرده اند که آداب و رسوم مناطق مختلف خود را به آنها معرفی کنند.
از آن جمله، رسانه های روس نوشتند: ناظران خارجی انتخابات ریاست جمهوری در روسیه از خوردن “سوپ بورش” تهیه شده در منطقه خرسون لذت می برند. آشپزهای منطقه خرسون رکورد روسیه را شکستند و ۱۲۰۰ لیتر از این سوپ را طبخ کردند.
این استان تازه الحاق شده به روسیه میزبان ۱۰ ناظر بین‌المللی از ۹ کشور شامل آفریقای جنوبی، آمریکا، زامبیا، فرانسه و آلمان بود.
در این میان، عیسی فاریا تورتوسا، یکی از اعضای مجلس ملی جمهوری بولیواری ونزوئلا به رسانه روسی گفت: روسیه کشوری است با دموکراسی با ثبات، دموکراسی بسیار قوی که در این انتخابات که در شرایط بسیار خاص اجرا می شود، دوباره قدرت کامل روسیه را نشان خواهد داد. وی افزود: این انتخابات در حالی برگزار می شود که تحریم های اقتصادی غیرقانونی سختی که به طور خاص برای نابودی اقتصاد روسیه انجام شده است.
خبر دیگری نیز حاکی است که کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو روز جمعه از مرکز نظارت مردمی انتخابات ریاست جمهوری فدراسیون روسیه و واحدهای نظارت آنلاین، واحد دریافت گزارش های مردمی، واحد رصد شبکه های اجتماعی، مرکز مانیتورینگ ویدیویی شعب اخذ رای سراسر این کشور بازدید کرد.
دیگر حاشیه‌های روز نخست
شهروندان روسیه در منطقه کوریلسک شمالی با وجود شرایط بد آب و هوایی در رای گیری انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند. تصاویر انتشار یافته حاکی از برف و وزش باد شدید است که مانع از حضور روس‌های این منطقه در انتخابات نشد.
خبرگزاری روسی ریانووستی تصاویری از یک مرکز رای گیری در مسکو را منتشر کرد که طی آن، یک دختر به صندوق اخذ رأی نزدیک شد و در آن، رنگ ریخت. به گفته ستاد نظارت بر انتخابات پایتخت روسیه، این صندوق پلمب شد و رأی‌گیری با استفاده از صندوقی دیگر ادامه یافت.
کوین جانسون بوکسور آمریکایی الاصل که در ژانویه با فرمان ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه تابعیت روسیه را دریافت کرد، رای خود را در شهر سامارا به صندوق انداخت.
روس‌ها نیمی از راه را در روز نخست رفتند
آخرین‌نظرسنجی‌های مراکز روس با پیش‌بینی مشارکت انتخاباتی ۷۱ درصدی همراه بوده است.
اسپوتنیک اعلام کرد که میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری روسیه تا ساعت ۲۱:۰۰ روز نخست رأی‌گیری (جمعه) به وقت مسکو ۳۵.۴۰ درصد بوده است. با این حساب، نیمی از مشارکت مورد انتظار تحقق یافته و در دو روز بعد، میزان حضور واجدان شرایط گویای آن خواهد بود که نظرسنجی‌ها تا چه حد بازتاب‌دهنده دیدگاه روس‌ها بوده است.
مرکز تحقیقات افکار عمومی روسیه پیش از این اعلام کرد: نتایج نظرسنجی این مرکز نشان می‌دهد که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری با ۸۲ درصد آرا پیروز خواهد شد. این مرکز افکارسنجی ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در این باره افزود: پیش‌بینی می‌شود در این انتخابات، نیکولای خاریتونوف نامزد حزب کمونیست فدراسیون روسیه و ولادیسلاو داوانکوف نامزد حزب مردم جدید، هر یک، ۶ درصد آرا را به دست آورند و در جایگاه دوم و سوم قرار گیرند.
بر اساس نتایج این نظرسنجی، پیش‌بینی می‌شود که لئونید اسلوتسکی رهبر و نامزد حزب لیبرال دموکراسی روسیه نیز پنج درصد آرای مردم این کشور را به خود اختصاص خواهد داد.
زمان اعلام نتایج اولیه انتخابات
رئیس کمیسیون مرکزی انتخابات فدراسیون روسیه اعلام کرده است که نتایج اولیه رأی‌گیری این انتخابات نیمه اول روز دوشنبه ۱۸ مارس (۲۸ اسفندماه) اعلام خواهد شد.
پامفیلووا ادامه داد: ما داده‌ها را در چارچوب سیستم از مناطق مختلف روسیه دریافت می کنیم و پیش‌بینی می‌شود که حوالی ظهر دوشنبه نتایج اولیه را از حدود ۹۰ درصد شعبه‌های اخذ رأی اعلام کنیم.
چهارمین دوره (کنونی) ریاست جمهوری پوتین ۷ مه ۲۰۲۴ میلادی (۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳) به پایان می‌رسد.
پنجمین باری است که پوتین برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری روسیه نامزد شده است و در صورت پیروزی در این دور از انتخابات، دوره ریاست وی تا ۶ سال دیگر یعنی سال ۲۰۳۰ میلادی تمدید خواهد شد.