به گزارش خبرنگار معارف ایرنا، پیامبر اکرم (ص) در بیست و یکمین روز از ماه مبارک رمضان دست به درگاه الهی برداشته و اینگونه دعا کردند: اَللّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِیهِ إِلَی مَرْضَاتِک دَلِیلا وَ لاتَجْعَلْ لِلشَّیطَانِ فِیهِ عَلَی سَبِیلا وَ اجْعَلِ الْجَنَّةَ لِی مَنْزِلا وَ مَقِیلایا قَاضِی حَوَائِجِ الطَّالِبِینَ. خدایا در این ماه برای من به سوی خشنودی‌ات دلیلی قرار ده و برای شیطان راهی به سوی من قرار مده و بهشت را منزل و آسایشگاهم قرار ده، ای برآورنده حاجات درخواست کنندگان.
در دعای امروز از خدا می خواهیم که هیچ راهی را برای تسلط شیطان بر ما قرار ندهد و اگر بتوانیم راه های نفوذ شیطان را شناسایی کنیم و در این مسیر موانعی برای شیطان قرار دهیم، به گونه ای که از نفوذ اهریمن جلوگیری کرده و به سلامتی از گذرگاه دنیا عبور کنیم ولی شیطان به عزت خدا سوگند خورده که تا دم مرگ از فریب انسان دست برندارد و تا زمانی که نقشه خود را برای گمراهی ما عملی نکند، دست بردار نیست.
نفوذ از راه وسوسه
شیطان معمولا با وسوسه به سراغ انسان می آید. وسوسه یعنی آنچه از بدی که به دل انسان راه پیدا می کند. حضرت علی (ع) فرمود تا زمانی که وسوسه، حجاب قلب را پاره نکند و زبان به آن گویا نشود، گناهی برای بنده نیست.
نفوذ از راه ایجاد شک و شبهه
گاهی شیطان به شک و تردید متوسل می شود تا در عقیده او رسوخ کرده و آدمی را به شرک و ریا بیاندازد یا با ایجاد کسالت، انسان را از ادامه مسیر بازدارد. پیامبر اعظم (ص) فرمود اگر معصیت و گناه نداشتید، بر چیزی بزرگتر از آن بر شما می ترسیدم و آن عجب و خودپسندی در عمل و عبادت است. خلاصه این که مواظب کمین های شیطان، هجوم و محاصره و همچنین اغواهای شیطانی باشید.
وعده های توخالی
یکی از ترفندهای شیطان برای فریب انسان، وعده دادن است. امام صادق (ع) فرمود: شیطان ۹۹ باب خیر برای انسان باز می کند، سپس در صدمین دروازه، او را به تباهی می کشاند.
نفوذ از مسیر عبادت
یکی دیگر از نقشه های شیطان این است که آدمی را به ظاهر اعمال و حتی عبادت هایش مغرور می کند. امیرمومنان علی (ع) فرمود فریب آنهایی را نخورید که نماز طولانی می خوانند، دائما روزه می گیرند و صدقه می دهند و در نهایت گمان دارند که موفق به اعمال نیک شده اند. چون این مسیرها ممکن است به مکر شیطان منتهی شود.
توسل شیطان به مکر و خدعه
خدعه و مکر هم یکی از راه های نفوذ شیطان است. حضرت علی (ع) به نقل از رسول اکرم (ص) فرمود شیطان گروهی را به کارهای زشت و گناهانی مثل شراب خواری و ربا وادار می کند. سپس عبادت های فراوان و خشوع و خضوع در نماز را در پیش چشمشان محبوب می کند. درنهایت آنها را به اطاعت و محبت پیشوایان جور و باطل، سوق می دهد و اینگونه آنها را به آتش می کشاند و روز قیامت هم یاری نخواهند شد و در عذاب می مانند.
آرزوهای طولانی
یکی دیگر از شگردهای شیطان این است که انسان را به آرزوهای طولانی و غیرواقعی وادار می کند و نتیجه این چنین آرزوهایی در انسان، غفلت از خدا و علاقه شدید به دنیا و دلبستگی به مظاهر آن است. رسول خدا (ص) فرمود: من از دو چیز برای شما بیشتر می ترسم. پیروی از هوای نفس و آرزوهای طولانی. زیرا پیروی از هوای نفس، موجب جدایی از حق می شود و آرزوهای طولانی، موجب فراموشی آخرت.
نفوذ از مسیرهای چهارگانه
از دیگر راه های نفوذ شیطان این است که تلاش می کند از چهار مسیر بر قلب انسان کمین بزند که یکی از جلوی انسان، یکی از پشت سر، دیگری از سمت راست و یکی هم از سمت چپ آدمی است. امام باقر (ع) درباره این جهت ها فرمود: منظور از آمدن شیطان به سراغ انسان از پیش رو این است که آخرت و جهانی را که در پیش دارد در نظر او سبک و ساده جلوه می‌دهد، و منظور از پشت سر این است که آنها را به گردآوری اموال و تجمع ثروت و بخل از پرداخت حقوق واجب به خاطر فرزندان و وارثان دعوت می‌کند.
منظور از طرف راست این است که امور معنوی را به وسیله شبهات و ایجاد شک و تردید، ضایع می‌سازد و منظور از طرف چپ این است که لذت های مادی و شهوات را در نظر آنها زیبا جلوه می‌دهد.
ایجاد اختلاف به جای وحدت
ایجاد دشمنی میان انسان ها نیز یکی از راه های سلطه یابی شیطان است. حجت‌الاسلام مسعود عالی گفت: شیطان پیوندهای مقدس و محبوب الهی مانند پیوند بین زن و شوهر یا خواهر و برادر، فامیل، امام و رهبر و ارتباط میان مومنان با یکدیگر را که محبوب خداست، مورد هجوم قرار می دهد و اگر این پیوندها قطع شود، آن جامعه، دیگر جامعه دینی نخواهد بود.
وی با استناد به آیات ۵۳ سوره اسرا و ۹۱ سوره مائده گفت: در قرآن می فرماید ان الشیطان ینزغ بینهم یعنی شیطان میان مردم فساد و کینه ایجاد می کند یا می فرماید انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه و البغضاء، شیطان می خواهد میان شما دشمنی ایجاد کند تا مومنان نسبت به هم کینه داشته باشند. اگر مومنان از هم جدا شوند و تنها باشند به راحتی شکار شیطان می شوند و حضرت علی (ع) فرمود بترسید از تفرقه و جدا شدن از یکدیگر و بدانید که دست خدا با جماعت است. اگر یکی از انسان ها از بقیه جدا شود، نصیب شیطان می شود همانگونه که گوسفندی که از گله جدا شود نصیب گرگ می شود.
وی افزود: شیطان می خواهد انسان های مومن از هم جدا شوند. به همین دلیل بر جمع بودن افراد تاکید شده است. وقتی یکی از نمازگزاران در مسجد حاضر نمی شد، پیامبر اکرم (ص) سراغ او را می گرفتند.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: در روایت داریم وقتی ۴۰ نفر با هم دعا کنند، خدا دعای آن جمع را اجابت می کند. همچنین در حدیثی آمده است اگر ۴۰ نفر در تشییع پیکر یک مومن شرکت کنند و برای او دعا کنند و بگویند خدایا ما به جز خوبی از او چیزی نمی دانیم، خدا شهادت آنان را قبول می کند و گناهان آن متوفی را می بخشد.
آیا شیطان ضعیف است؟
عالی گفت: ممکن است گفته شود شیطان را بزرگ نشان می دهید در حالی که در آیه ۱۰۶ سوره نساء می فرماید مکر شیطان ضعیف است. اگر آیه قبل را ببینیم، قرآن می فرماید ای مجاهدان در راه خدا با اولیای شیطان بجنگید که کید شیطان ضعیف است. این کید برای کسانی ضعیف است که خود را به خدا سپرده اند. کسی که وارد قلعه امن خدا نشده و خود را عالم می داند و منم منم می کند، کاملا فریب شیطان را می خورد و مکر شیطان برای چنین کسی بسیار قوی است.
این استاد حوزه افزود: از شیخ مرتضی پرسیدند چرا اینقدر آشفته ای و او گفت چند شب پیش روایتی از پیامبر او را پریشان کرده و آن حدیثی است که پیامبر (ص) به علی (ع) فرمود به تعدادی که تو از راه های هدایت آگاهی، شیطان نیز راه های گمراه کردن انسان ها را بلد است. شما می خواهید با این موجودی که به جان ما افتاده و راه گمراه کردن بلد است، پریشان نباشم.