عید رسمی جهانی مسلمانان از راه رسید

امام سجاد (ع) در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه، به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: خدایا بر محمد و آل محمد درود فرست و گرفتاری ها و زیان های ما را با حلول ماه مبارک جبران کن و عید فطر را بر ما مبارک و آن را بهترین روز ما قرار ده و در آن روز، عفوت را بیشتر از همیشه شامل حال ما گردان و جرم های ما را نادیده بگیر و از گناهان نهان و آشکار ما درگذر.

حضرت زین العابدین (ع) در دعای چهل و ششم که در روز عید فطر به درگاه الهی عرضه داشتند، اینگونه با خدا مناجات کردند: ای کسی که رحم می‌کنی بر کسی که بندگان بر او رحم نمی‌کنند و ای که می‌پذیری کسی را که سرزمین‌ها او را نمی‌پذیرند و ای کسی که گدایان خویش را تحقیر نمی‌کنی و ای که اصرار کنندگان درگاهت را نومید نمی‌سازی و ای کسی که دست رد بر سینه گستاخان جسور بر خود نمی‌زنی و ای که تحفه کوچک را برمی‌گزینی، و اندک عملی را که برای تو انجام شود سپاس می‌داری.

آن حضرت اینگونه ادامه دادند: ای که عمل کم را سپاس می‌داری و پاداش بزرگ عطا می‌کنی و ای کسی که به هر کس به تو نزدیک شود نزدیک می‌شوی و ای که فراریان از خود را به سوی خود می‌خوانی، و ای که نعمت را تغییر نمی‌دهی، و در انتقام شتاب نمی‌ورزی و ای کسی که نیکی را بار می‌آوری تا زیادش کنی و از بدی می‌گذری تا به کلی محوش سازی. امید و آرزوها پیش از پایان کرمت حاجت روا بازمی‌گردند، و ظرف خواسته‌ها از ریزش جودت پر می‌شوند، و توصیف‌ها پیش از رسیدن به حقیقت وصفت از هم می‌پاشند؛ پس تو بالاترین برتری و فوق هر برتر هستی و تو ارجمندترین شکوه فوق هر شکوه هستی.

سپس عرضه داشتند: هر بزرگی در برابر تو کوچک است، و هر شریفی در برابر شرف تو حقیر است؛ آنان که بر غیر تو درآمدند نومید و تهیدست ماندند، و آنان که سر راه غیر تو نشستند زیان دیدند، و آنان که سراغ غیر تو رفتند ضایع شدند، و آنان که سرزمین خرمی غیر سرزمین خرم فضل تو جستند به قحطی دچار گشتند. در خانه‌ات به روی علاقمندان باز، و جود و بخششت برای درخواست کنندگان روا، و فریادرسی تو به فریاد خواهان نزدیک است.

آرزومندان از درگاهت نومید نگردند و آنان که بر سر راهت نشینند از عطایت مأیوس نشوند، و آمرزش خواهان به سبب کیفرت به بدبختی نرسند. سفره روزیت برای گنهکارانت گسترده است، و بردباری تو سر راه ستیزندگانت نشسته است. عادت تو احسان به بدکاران است، و روش تو مهربانی با تجاوزگران، تا جایی که درنگ و بردباری تو آنان را از توبه و بازگشت فریب داده، و مهلت دادنت آنان را از دست کشیدن از گناه بازداشته است.

آیت ‌الله حسن ممدوحی کرمانشاهی درباره جایگاه عید فطر در دعای امام سجاد(ع) در کتاب شهود و شناخت نوشت: از سیاست های بسیار چشمگیر، بجا و زیبای نظام اسلام، اعلام عید جهانی فطر است که در کنگره های بزرگ در گوشه گوشه جهان اسلام برپا می شود و همه مسلمانان پس از پایان عمل عبادی مهم و طولانی ماه مبارک رمضان، خدا را سپاس می گویند.

وی افزود: مسلمانان با انجام نماز عید فطر که نمازی فوق العاده و غیرمعمولی به دلیل قنوت های گوناگون و طولانی است، شکرانه این عبادت عظیم یعنی روزه ماه مبارک رمضان را به جا می آورند و پیش از نماز، خطیب دو خطبه ایراد می کند و مصالح جوامع اسلامی را به جمعیت انبوه حاضران گوشزد می کند و آنان را به تشکل بهتر و هوشیاری بیشتر ترغیب می نماید و همه مسلمانان این روز به عنوان یک عید رسمی جهانی و نه فقط عید اقلیمی یا منطقه ای و یا جشن قومی و خانوادگی، عید می گیرند.

این استاد اخلاق که در ایام کرونا به رحمت الهی پیوست، اضافه کرد: گاه عید خانوادگی است، مانند جشن تولد فرزندان و گاه فامیلی است و گاه در بعضی منطقه ها و بر اساس آداب و رسوم محلی و قبیله ای خاص انجام می شود. گاه عید کشور خاص در زمان خاص است ولی عید فطر اختصاص به فامیلی خاص و قبیله معین یا زمان و کشور معین ندارد بلکه عید همه مسلمانان در همه زمان ها و مکان هاست؛ یعنی عید جهانی رسمی مسلمانان در همه کشورهای اسلامی و در تمام شهرها و روستاها که مردم گردهم آمده و در کنار جمع می شوند و نهاد عظیم اجتماعی خود را احساس می کنند.

وی ادامه داد: بدین سان عید فطر ما نوری است که گذشته از آن که چشم دشمنان را خیره می کند، ذهن های ساده مردم بی خبر را از قدرت درونی اجتماعی اسلام آگاه می کند. در واقع اعلان قدرتی است که دل دشمنان را لرزان و قلب مسلمانان را مطمئن می سازد. همچنین به همه مسلمانان هشدار می دهد که هرگز از قدرت خود بی خبر نباشند.

ممدوحی افزود: از این رو امام زین العابدین (ع) می فرماید خدایا این عید را بهترین روزی قرار ده که بر ما گذشته است. به راستی روز خوب و خجسته چه روزی است؟ جز روزی که به آگاهی و رشد مردم افزون می شود؛ روزی که طغیان های شیطانی سرکوب می شود؛ مردم به افتخارات اسلامی که خدا به آنان عنایت داشته توجه می کنند؛ روزی که عموم مردم مورد عفو الهی قرار می گیرند و دل های پاک و جان ها شفاف می گردد؛ روزی که آمادگی بیشتر در انسان ها پیدا می شود تا بهتر به بندگی خدا روی آورند و دل های پاکی را که در ماه مبارک رمضان به آنها اعطا شده است، همچنان نورانی تر نگاه دارند.

میدان مسابقه بندگان الهی و پاداش نیکوکاران

امام مجتبی (ع) در روز عید فطر، از راهی عبور می‌کرد. آن حضرت دید جمعیتی درحال بازی کردن هستند و بدون توجّه به اهمیت عید فطر، به غفلتِ خود سرگرم و مشغول خندیدن هستند. امام مجتبی (ع) کنار آن جمعیت ایستاد و فرمود خداوند، ماه رمضان را میدان مسابقه‌ای برای بندگانش قرار داده است که در این میدان مسابقه، به وسیله‌ اطاعت او، به سوی رضایت الهی با یکدیگر مسابقه بگذارند و از یکدیگر پیشی گیرند.

رهبر معظم انقلاب درباره این روایت فرمود: در این ماه رمضانی که گذشت، عده‌ای توانستند پیشی بگیرند و از دیگران جلو بیفتند؛ و اینها پیروز و موفّق شدند اما عده‌ دیگری، در همین ماه رمضان کوتاهی کردند. آنها نتوانستند خود را به درگاه رحمت الهی برسانند، و مأیوس و نومید شدند. فرمود تعجّب است از کسانی که بی‌خیال می‌خندند و به لعب مشغول می‌شوند. در آن روزی که نیکوکاران خرمن های ثواب را می‌چینند و می‌برند و محرومان، خسارت خود را تحویل می‌گیرند؛ خسارت های آنان دامنگیرشان می‌شود. روز بزرگی است. مثل روز قیامت است. در این روز، کسانی که در ماه رمضان توانسته‌اند رضای الهی را به دست آورند، پاداش خود را از خدای متعال خواهند گرفت. امروز روزی نیست که انسان بتواند در آن، به غفلت سرکند.

سپس در ادامه فرمود اگر چشم بصیرت، نافذ می‌شد و پرده‌ حجاب مادّی از مقابل چشم های ما کنار می‌رفت، می‌دیدیم که نیکان مشغول جمع‌آوری پاداش خود هستند و به برداشتن ثواب، مشغول و سرگرمند؛ چنان‌که بَدان سرگرم به نتایج کوتاهی های خودشان هستند.

رهبر انقلاب در دیدار اخیر دانشجویان به آنان سفارش کردند تا معنویت کسب کرده در ماه رمضان را حفظ کنند. ایشان افزودند: سعی کنید این نورانیّت را که در ماه رمضان بیشتر هم شده حفظ کنید؛ با ترک گناه، با نماز اوّل وقت، حتّی‌المقدور با جماعت و با مراقبت کردن دقیق از اظهارات.