به گزارش ایرنا قطع درختان جنگلی، به ویژه به منظور کاشت درختان مثمر، به عنوان یک معضل جدی در حال افزایش است. این عمل به تخریب تنوع زیستی، فرسایش خاک، و به خطر افتادن حیات وحش در جنگل‌ها منجر می‌شود.
بطور معمول انگیزه‌های اقتصادی پشت سر این اقدامات وجود دارد. سودجویان با تصور اینکه درختان مثمر سود بیشتری به همراه دارند، اقدام به قطع درختان جنگلی و کاشت درختان میوه می‌کنند. برخی افراد نیز با این کار، قصد تصرف زمین های منابع طبیعی در بلندمدت را دارند.
بر اساس تبصره یک ماده ۵۵ قانون حفاظت از جنگل‌ها، کاشت هر نوع درخت مثمر در عرصه‌های جنگلی جرم محسوب می‌شود. متخلفان به پرداخت جریمه نقدی و در برخی موارد به مجازات حبس محکوم می‌شوند.با وجود وجود قوانین، به نظر می‌رسد که جریمه نقدی برای متخلفان بازدارنده نیست و شاهد تکرار این تخلفات هستیم.
وسعت زیاد جنگل‌ها و کمبود نیروی انسانی، سبب می‌شود که نظارت کافی بر عرصه‌های جنگلی صورت نگیرد و متخلفان به راحتی اقدام به تخریب جنگل‌ها کنند. بسیاری از افراد از قوانین مربوط به حفاظت از جنگل‌ها آگاه نیستند و به همین دلیل ممکن است اقدام به کاشت درختان مثمر در جنگل‌ها بدون اطلاع از جرم بودن این عمل کنند.
پیامدهای کاشت غیرقانونی درختان مثمر در جنگل‌ها
کاشت غیرقانونی درختان مثمر در جنگل‌ها، به مثابه یک چاقوی دو لبه، منافع کوتاه‌مدت اقتصادی را با تبعات جبران‌ناپذیر اجتماعی، زیست‌محیطی و قانونی در بلندمدت به همراه دارد.
اقتصادی:
منفعت کوتاه‌مدت برای سودجویان: انگیزه اصلی این اقدام، سود اقتصادی است. سودجویان با تصور اینکه درختان مثمر در کوتاه‌مدت سود بیشتری به همراه دارند، اقدام به قطع درختان جنگلی و کاشت درختان میوه می‌کنند. تصرف زمین های منابع طبیعی از دیگر انگیزه های اقتصادی سودجویان است.
ضرر بلندمدت به اقتصاد: تخریب جنگل‌ها به اقتصاد ملی آسیب می‌زند. جنگل‌ها فواید اقتصادی متعددی مانند تولید چوب، جذب گردشگر، و جلوگیری از فرسایش خاک دارند. تخریب جنگل‌ها به این فواید اقتصادی لطمه می‌زند.
کاهش اشتغال: جنگل‌ها منبع اشتغال برای بسیاری از افراد هستند. تخریب جنگل‌ها به از دست رفتن شغل افراد شاغل در این زمینه منجر می‌شود.
اجتماعی:
تغییر در سبک زندگی جوامع محلی: کاشت درختان مثمر در جنگل‌ها می‌تواند به تغییر در سبک زندگی جوامع محلی که در مجاورت جنگل‌ها زندگی می‌کنند، منجر شود.
ایجاد تنش و درگیری: در برخی موارد، کاشت درختان مثمر در جنگل‌ها منجر به ایجاد تنش و درگیری بین جوامع محلی و متخلفان و یا مجریان قانون شده است.
محیط زیست:
تخریب تنوع زیستی: قطع درختان جنگلی و کاشت درختان مثمر به تنوع زیستی جنگل‌ها آسیب می‌زند. بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری برای بقا به جنگل‌ها وابسته هستند.
فرسایش خاک: جنگل‌ها نقش مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک دارند. تخریب جنگل‌ها به فرسایش خاک و سیلاب منجر می‌شود.
تغییر اقلیم: جنگل‌ها در تنظیم اقلیم نقش مهمی دارند. تخریب جنگل‌ها به تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین منجر می‌شود.
قانونی:
جرم بودن کاشت درختان مثمر در جنگل‌ها: بر اساس تبصره یک ماده ۵۵ قانون حفاظت از جنگل‌ها، کاشت هر نوع درخت مثمر در عرصه‌های جنگلی جرم محسوب می‌شود.
ضعف در اجرای قوانین: با وجود وجود قوانین، به نظر می‌رسد که جریمه نقدی برای متخلفان بازدارنده نیست و شاهد تکرار این تخلفات هستیم.
نیاز به اصلاح قوانین: قوانین موجود در زمینه حفاظت از جنگل‌ها نیاز به اصلاح و بازنگری دارند.
راهکارهای مقابله با کاشت غیرقانونی درختان مثمر در جنگل‌ها:
افزایش جریمه نقدی برای متخلفان: جریمه نقدی فعلی برای متخلفان کاشت غیرقانونی درختان مثمر در جنگل‌ها به اندازه کافی بازدارنده نیست. افزایش جریمه نقدی به تناسب قطر درختان قطع شده و تعداد درختان کاشته شده غیرقانونی می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کند. تعیین جریمه‌های سنگین و متناسب با تخلف، می‌تواند انگیزه سودجویان را برای تصرف و تخریب جنگل‌ها به طور قابل توجهی کاهش دهد.
تشدید مجازات حبس برای تخلفات مکرر: علاوه بر جریمه نقدی، برای متخلفان مکرر باید مجازات حبس در نظر گرفته شود.این امر نشان‌دهنده جدیت قانون در برخورد با تخریب کنندگان جنگل‌ها خواهد بود. مجازات حبس می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده قوی برای متخلفان عمل کند و از تکرار تخلفات جلوگیری کند.
تقویت یگان حفاظت:افزایش تعداد جنگلبانان و تقویت تجهیزات و امکانات یگان حفاظت، گامی مهم در جهت حفاظت از جنگل‌ها است.با افزایش تعداد جنگلبانان، امکان گشت‌زنی و نظارت بیشتر بر عرصه‌های جنگلی فراهم می‌شود. تجهیز یگان حفاظت به امکانات و تجهیزات مدرن، مانند پهپادها و دوربین‌های مداربسته، می‌تواند به رصد و شناسایی سریعتر تخلفات کمک کند.
آموزش عمومی:آموزش عمومی در خصوص قوانین مربوط به حفاظت از جنگل‌ها و اهمیت حفظ جنگل‌ها ضروری است. می‌توان از طریق رسانه‌ها، آموزش‌های لازم را به مردم ارائه کرد. همچنین می‌توان با برگزاری دوره‌های آموزشی برای جوامع محلی، آگاهی آنها را نسبت به عواقب تخریب جنگل‌ها افزایش داد.
جلب مشارکت مردم:
مردم باید در حفاظت از جنگل‌ها مشارکت فعالانه داشته باشند.می‌توان با تشویق مردم به گزارش تخلفات به مراجع ذیصلاح، از آنها در حفاظت از جنگل‌ها کمک گرفت. همچنین می‌توان با ایجاد تعاونی‌ها و تشکل‌های محلی، مردم را در بهره‌برداری پایدار از جنگل‌ها مشارکت داد.
جمع‌بندی:
کاشت غیرقانونی درختان مثمر در جنگل‌ها یک معضل جدی است که نیازمند راهکارهای جامع و عملی است. با اتخاذ تدابیر اقتصادی، اجتماعی، و قانونی مناسب، می‌توان از ادامه این روند تخریبی جلوگیری کرد و از این ثروت ملی برای نسل‌های آینده حفظ کرد.