به گزارش ایرنا، مختومقلی فراغی شاعر و عارف ترکمن در سال ۱۷۳۳ میلادی برابر با سال ۱۱۱۲ شمسی در روستای «حاجی قوشان» از توابع بخش مرکزی گنبدکاووس متولد شد و پس از ۵۷ سال زندگی در کنار «چشمه عباساری» در دامنه رشته کوه «سونگی داغی» بین ایران و ترکمنستان درگذشت و پیکرش به روستای «آق‌توقای» مراوه‌تپه منتقل و در جوار آرامگاه پدرش «دولت‌محمد آزادی» به خاک سپرده شد.
آرامگاه این شاعر و عارف شهیر ترکمن و پدرش «دولت‌محمد آزادی» در مسیر جاده شهر مراوه‌تپه به «داشلی‌برون» گنبدکاووس و در روستای «آق‌توقای» قرار دارد و هرساله تعداد زیادی از مردم منطقه و مسافران و گردشگران بر مزار این شاعر حضور می‌یابند.
یحیی محمودزاده استاندار وقت گلستان سال ۱۳۸۷ از تصویب آرامگاه مختومقلی فراغی به عنوان منطقه نمونه گردشگری خبر داد و اعلام کرد: در جلسه استانی هیات دولت در گرگان، آرامگاه مختومقلی فراغی به عنوان منطقه نمونه گردشگری تصویب شد.
فتح اله نوری معاون وقت سیاسی و امنیتی استاندار گلستان هم سال ۱۳۸۸ در جلسه ستاد بزرگداشت این شاعر ترکمن گفته بود: آرامگاه مختومقلی فراغی، احیاگر زبان و ادب ترکمنی، بازسازی می‌شود و برای اجرای این طرح، پنج میلیارد ریال تخصیص یافت و علاوه بر بازسازی مقبره این شاعر مسلمان، اماکن رفاهی نظیر بوستان و محل‌های استراحت برای بازدیدکنندگان نیز احداث خواهد شد.
طبق اعلام مسوولان مرتبط تاکنون امکانات زیربنایی مانند جاده آسفالت، آب و برق، سکوهای اتراق و استراحت، نمازخانه و سرویس بهداشتی در این مجموعه گردشگری فراهم شده و گردشگرانی که برای زیارت آرامگاه مختومقلی می‌آیند هنگام حضور می‌توانند زیرانداز و یا چادرهای مسافرتی خود را در رواق‌های مسقف برپا کنند.
توسعه امکانات لازمه خدمات دهی بهتر به گردشگران در آرامگاه مختومقلی
بکدردی سوداگر رییس هیات امنای آرامگاه مختومقلی فراغی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: تاکنون اقدامات زیاد زیرساختی برای این مجموعه از سوی مسوولان با همراهی خیران انجام شده که جای قدردانی دارد.
وی ادامه داد: با توجه به حجم حضور گردشگران و مهمانان خارجی به ویژه در مراسم سالروز تولد این شاعر ترکمن نیاز است امکانات زیرساختی توسعه یابد که از جمله آن می‌توان به ایجاد سالن همایش مسقف و افزایش سرویس‌های بهداشتی و حل گره ترافیکی در مسیر پل فلزی اشاره کرد.
وی افزود: مردم برای اسکان چند روزه در منطقه نمونه گردشگری مختومقلی نیازمند وجود امکاناتی مانند مهمانسرا، هتل و یا بومگردی هستند.
به گفته وی، بیش از ۶۰ رواق مسقف در اطراف آرامگاه ساخته شده که در صورت جداسازی و افزایش ایمنی سقف آنها با انجام ایزوگام گردشگران به راحتی می‌توانند در این فضاها اتراق کنند و در کنار آن هنرمندان منطقه محصولات خود را برای فروش به نمایش بگذارند.
سوداگر با تاکید بر لزوم جذب سرمایه گذار برای اجرای طرح‌های گردشگری از جمله بوم‌گردی‌های مذهبی در محوطه آرامگاه مختومقلی، بیان کرد: هر ساله بیش از ۵۰ هزار گردشگر به ویژه در سالروز ولادت مختومقلی از این مجموعه دیدن می‌کنند که از این فرصت می‌توان بهترین استفاده را برای جذب بیشتر گردشگر داشت.
وی با اشاره به سفر سال گذشته استاندار گلستان به ترکمنستان و تصویب ایجاد پارک دوستی بین ایران و این کشور در استان گلستان، از استاندار خواست این پارک برای توسعه فضای سبز در مجموعه مختومقلی احداث شود.
سوداگر افزود: المان مختومقلی که ۳۰ سال پیش ساخته شده و همچنین صحن آرامگاه و سنگ فرش آن نیاز به مرمت و بازسازی دارد و برای مسجد هم باید امکانات گرمایشی و سرمایی ایجاد شود و از همه مهمتر تعداد سرویس‌های بهداشتی در زمان اوج حضور گردشگران کافی نیست لذا از مسوولان مرتبط درخواست داریم همکاری لازم را در این رابطه داشته باشند.
امانگلدی دوجی از اهالی منطقه هم گفت: از آنجاییکه آرامگاه مختومقلی فراغی فرصت خوبی برای معرفی استان به کشور، جذب گردشگر و تقویت روابط بین المللی با کشور همسایه است، ساماندهی این مجموعه گردشگری یکی از ضروریات محسوب می‌شود.
لزوم تعریض پل فلزی منتهی به آرامگاه مختومقلی
وی افزود: هرساله در مراسم سالگرد تولد این عارف نامی، کم عرض بودن پل فلزی منتهی به آرامگاه از جاده اصلی گنبدکاووس به مراوه‌تپه برای ده‌ها هزار نفر مراجعه کننده به این مراسم مشکلاتی ایجاد می‌کند.
دوجی بیان کرد: برای حل این مشکل ترافیکی اولویت بر ۲ بانده کردن پل فلزی است اما پیشنهاد می‌شود در زمان محدود باقی مانده تا زمان برگزاری یادبود این شاعر، مسوولان استانی و شهرستانی تدابیری را انجام دهند و با پلیس راهور هماهنگی داشته باشند تا مراجعه کنندگان که از مسیر کلاله و مراوه‌تپه از طرف شرق به آرامگاه مراجعه می‌کنند را از جاده جایگزین سد چایلی که اخیرا توسط استاندار به بهره‌برداری رسیده هدایت شده و در نهایت مسیر روستای چایلی به آرامگاه را برای تردد آماده کنند.
وی ادامه داد: در این صورت بسیاری از مشکلات ترافیکی بر روی پل منتهی به آرامگاه کاهش یافته و مراجعه کنندگان بدون عبور از پل یعنی از طرف شرق آرامگاه در مراسم حضور می‌یابند.
وی همچنین برای کاهش ترافیک مسیر پل، ۲ مسیر دیگر را پیشنهاد داد که یکی از این مسیرها روستای کرند به روستای آق‌توقای است که در این صورت مراجعه کنندگان از شمال آرامگاه وارد خواهند شد و مسیر بعدی از روستای قره گل به آرامگاه است که مراجعه کنندگان را از طرف شرق آرامگاه به مراسم هدایت می‌کند و البته این مسیر از داخل حریم رودخانه اترک عبور می‌کند و اگر اترک کم آب باشد امکان پذیر است و در غیر این صورت عبور از آن ممکن نیست.
دوجی مشکل بعدی را نبود سرویس‌های بهداشتی در نقاط بیرونی محوطه آرامگاه و محل اتراق مردم برشمرد و افزود: ایجاد چندین چشمه سرویس در نقاط مختلف برای رفاه حال مردم ضروری است.
هزینه ۴۰ میلیارد ریال برای محوطه‌سازی آرامگاه مختومقلی
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراوه‌تپه گفت: سال گذشته ۴۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات شهرستانی برای محوطه‌سازی آرامگاه مختومقلی فراغی شاعر برجسته ترکمن در ۳۲ کیلومتری غرب شهر مراوه‌تپه هزینه شد.
سعید گرگانلی دوجی اظهار کرد: سه در ورودی برای آرامگاه مختومقلی در حال ساخت است که ۱۰ میلیارد ریال از این اعتبار برای تکمیل یکی از درها و همچنین ۳۰ میلیارد ریال برای ساخت ۱۳ غرفه نمایشگاهی هزینه شد.
وی افزود: امسال هنر دست زنان و مردان گلستانی در این غرفه‌های نمایشگاهی در حاشیه دویست و نود و یکمین سالگرد تولد مختومقلی فراغی شاعر شهیر و عارف نامی ترکمن در محل محوطه آرامگاه عرضه می‌شود.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراوه‌تپه گفت: نشست‌های متعدد برنامه ریزی برای میزبانی از مراسم گرامیداشت این شاعر شهیر در روزهای آینده برگزار می‌شود.
تشریح اقدامات ۱۰ ساله برای آرامگاه مختومقلی فراغی
فرماندار مراوه‌تپه هم واگذاری زمین ۲۲ هکتاری سایت مختومقلی فراغی از طرف منابع طبیعی به بنیاد مسکن در قالب ماده چهار، دیوارکشی دور آرامگاه، ساخت ۶۴ باب رواق، ایجاد گود ورزشی روباز کشتی و والیبال توسط خیران، ساخت ۱۶ چشمه سرویس بهداشتی در محوطه آرامگاه، نصب سایبان و موزاییک کاری داخل آرامگاه و محوطه آن، برق و آب رسانی به کل مجموعه، دیوارکشی قبور در آرامستان محلی، تهیه طرح‌های الحاق به بافت، آسفالت معابر و محوطه را از جمله اقدامات ۱۰ سال اخیر اعلام کرد.
امان محمد باشقره، درختکاری جنوب آرامگاه، ساخت آلاچیق استراحتگاهی، اجرای درب‌های ورودی، روکش آسفالت راه اصلی تا محل آرامگاه را از دیگر اقدامات این مدت دانست و گفت: یک باب مسجد در محوطه آرامگاه با همراهی خیران، سپاه و میراث فرهنگی ساخته شد اما سقف کاذب، محراب و نمای بیرونی آن نیاز به تکمیل دارد.
وی دیوارکشی حریم محدوده سایت آرامگاه مختومقلی و احداث بلوار و جدول کشی و تکمیل آسفالت را از برنامه‌های بنیاد مسکن برشمرد و بیان کرد: هرساله همزمان با برگزاری مراسم گرامیداشت این شاعر شهیر ترکمن مشکل نبود آنتن‌دهی مناسب تلفن و همچنین دسترسی به سرویس بهداشتی وجود دارد که پیگیری برای مدیریت و حل آنها در برنامه است و امیدواریم با همراهی دهیاران ۶۰ چشمه سرویس بهداشتی به این مجموعه اضافه شود.
فرماندار مراوه‌تپه حل گره ترافیکی این محدود را نیازمند اجرای پروژه ۲ بانده کردن پل فلزی بر روی رودخانه اترک از مسیر اصلی به سمت محل آرامگاه در برنامه بلند مدت اعلام کرد و گفت: هنوز برآورد دقیقی از اعتبارات مورد نیاز اجرای این پروژه انجام نشده است.
شهرستان مرزی مراوه‌تپه با سه هزار و ۶۰ کیلومتر مربع وسعت و حدود ۷۰ هزار نفر جمعیت که در ۲ نقطه شهری و ۱۰۸ روستا سکونت دارند در منتهی الیه شمال شرق استان گلستان واقع است.