به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، نخستین شب دومین جشنواره سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان با عنوان «ماهور» همزمان با ماه مبارک رمضان شنبه شب ۱۸ فروردین ماه با حضور میلاد عرفان پور شاعر و مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی، ناصر فیض شاعر مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی، احمد رمضی سرپرست مرکز موسیقی حوزه هنری، مهدی امین فروغی موسیقیدان، نویسنده و پژوهشگر موسیقی و ادبیات آیینی، سیدعلیرضا میرعلی نقی منتقد و پژوهشگر موسیقی و جمعی از هنرمندان و مسئولان فرهنگی هنری با اجرای پدرام جوادزاده در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.
این برنامه در قالبی متفاوت و با مناجات‌خوانی سروش بخشش آغاز شد.
سپس احمد رمضی سرپرست مرکز موسیقی حوزه هنری طی سخنانی درباره برگزاری دومین جشنواره سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان گفت: این جشنواره سال گذشته در قالب مسابقه برگزار شد و امسال در قالبی متفاوت میزبان دومین دوره این رویداد با همکاری بنیاد رودکی، انجمن موسیقی ایران، معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و حوزه هنری هستیم و امیدواریم برنامه شایسته‌ای برگزار شود.
انسان از بدو خلقت با مناجات به دنبال خالق خود بوده است
مهدی امین فروغی موسیقیدان، نویسنده و پژوهشگر موسیقی و ادبیات آیینی نیز در این برنامه درباره مفاهیم «مناجات‌خوانی» و «سحری‌خوانی» و تحولات آنها در طول تاریخ مطالبی را عنوان کرد و در ابتدا با خوانش ابیاتی از شعر نظامی مبنی بر «خبر داری که سیاحان افلاک/چرا گردند گِرد مرکزِ خاک/در این محراب‌گه معبودشان کیست/وزین آمد شدن مقصودشان چیست...» اظهارداشت: نظامی در این ابیاتی که در «خسرو و شیرین» آورده است، حکایت سرگشتگی، دلدادگی و سرگردانی همه موجودات را در طلب معبود خودشان بیان کرده است.
وی گفت: براساس این ابیات، هر چه در عالم وجود، پای در عالم هستی می‌گذارد و همه ذرات عالم به دنبال پدیدآورنده خود هستند، وقتی تاریخ بشر را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که انسان از بدو خلقت سرگردان و به دنبال خالق خود بوده است و او را به دعا و مناجات نشسته است.
امین فروغی با اشاره به پرستش خداوند در میان ادیان توحیدی در طول تاریخ افزود: در میان تمام اقوام و ملل، در فرهنگ‌هایی که بت‌پرستی رایج بود، این حس پدیدآورنده خود را طلبیدن، آنها را واداشت تا از سنگ و چوب، بت‌هایی بسازند و آنها را عبادت کنند. در فرهنگ‌هایی که الهه‌ها و خدابانوها را دست‌اندرکار خلقت عالم و پدیده‌ها می‌دانستند، به دنبال خالق خود بودند.
شکوفایی هنرها به واسطه آیین ستایش و پرستش
این پژوهشگر موسیقی و ادبیات آیینی بیان کرد: پیروان ادیان ابراهیمی نیز خدای یکتا را به ستایش نشستند، در میان ادیان توحیدی می‌بینیم که انسان‌ها تمام هنر خود را از شعر، ادبیات، موسیقی و هنرهای نمایشی در خدمت برآورده کردن این نیاز خودشان به کار بستند و شگفتی عظیمی را پدید آوردند که علاوه بر رشد و تعالی معنویات آنها، منجر به رشد و تعالی هنر در جوامع مختلف شد.
وی اظهارداشت: اگر آیین ستایش و پرستش نبود، هنر آن گونه که باید و شاید شکوفا نمی‌شد، در طول قرون و اعصار و در میان ادیان مختلف؛ مسیحیت، اسلام و زرتشتیان، کلیمیان و همه ادیان، انسان‌ها بهترین هنر خود را به معبود خودشان اختصاص دادند، بهترین تابلوهای نقاشی ترسیم و در کلیساها نصب شده است.
امین فروغی با اشاره به اینکه در طول تاریخ بهترین نغمات و الحان سازی و آوازی در خدمت آیین پرستش و نیایش قرار گرفته است، افزود: وقتی تاریخ نیایش، ستایش، عبادت را در میان اقوام و ملل بررسی می‌کنیم، به وضوح می‌بینیم که هر کجا آیین نیایش و پرستش بوده، هنرها در تعالی و گسترش آن آیین نقش داشتند و از میان هنرها، به خصوص موسیقی نقش مهمی در گسترش ادیان و مذاهب در قالب دعا، مناجات و نیاش داشته است.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: به عنوان مثال، براساس اسناد تاریخی، در ۲هزار و ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، در میان اقوام ایلامی، موسیقی در خدمت آیین پرستش بوده است و آثار آن در سنگ‌نگاره‌های کول‌فرح دشت ایذه خوزستان موجود است. در میان تمام اقوام، موسیقی به گسترش پیام‌های ادیان خدمت کرده است.
وی افزود: در اسلام هم از بدو بعثت پیامبر اکرم(ص)، صدا و لحن خوش و موسیقی با تعالیم اسلام همراه بوده است، اینکه پنج نوبت برای نماز با شنیدن یک قطعه موسیقایی آوازی به نام اذان به محراب عبادت می‌رویم، نشان‌دهنده تلفیق موسیقی با تعالیم دینی است، اینکه ما در قرائت قرآن و تلاوت‌ها می‌کوشیم، بهترین الحان را با آیات قرانی درآمیزیم و به گوش مردم برسانیم، نشان‌دهنده اهمیت خدمات موسیقی به انتقال مفاهیم و تعالیم دینی است.
امین فروغی خاطرنشان کرد: در کنار اذان، قرائت قرآن و مناجات‌هایی که در جامعه اسلامی رواج دارد و داشته و ترکیب مفاهیم معنوی با هنر موسیقی، نشان می‌دهد که این هنر چقدر توانسته باعث رسوخ این مفاهیم آسمانی در دل مردمان باشد.
وی گفت: وقتی به فرهنگ سده‌های گذشته خود مراجعه کنیم می‌بینیم که به خصوص در ایام ماه مبارک رمضان، شهرها و مناطق مختلف همچون کوچه و بازار، مساجد و حسینیه‌ها، پر از الحان و نغمات موسیقی در قالب مناجات‌خوانی‌ها و سحرخوانی‌ها به شیوه‌های مختلف بوده است و گویی مردم در ماه مبارک رمضان وارد یک بهشت معنوی می‌شدند و از این ماه سبک‌بال خارج می‌شدند و روحی تازه می‌گرفتند.
این پژوهشگر موسیقی و ادبیات آیینی افزود: در گذشته، هنگام سحر، سحرخوانان و مناجات‌خوانان از یک ساعت مانده به سحر، بانگ مناجات برمی‌داشتند و در شهر از هر سو، بانگ سحری شنیده می‌شد و در کنار این آیین، سنت‌های زییای خیرخواهانه و انسان دوستانه شکل می‌گرفت که بسیار ارزشمند بود. امیدواریم خداوند توفیق مناجاتی درست، دلشکن و متحول کننده به ما عطا کند.
اجرای قطعاتی توسط سجاد شوشتری با همراهی نوازندگی نی محسن ایروانفر از دیگر بخش‌های این جشنواره بود. نخستین شب دومین جشنواره «ماهور» با شعرخوانی میلاد عرفان پور شاعر و مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری به پایان رسید.
دومین شب جشنواره سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان با حضور متین رضوان‌پور با بررسی آثار مناجات‌خوانی و اشعار آیینی و اجرای قطعاتی توسط پوریا عابدینی یکشنبه-۱۹ فروردین ماه- ساعت ۱۹:۳۰ تا ۲۰:۳۰ در سالن مهر حوزه هنری برگزار می‌شود.
به گزارش ایرنا، نخستین جشنواره «ماهور»؛ سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان به مناسبت ماه مبارک رمضان سال گذشته به همت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و مشارکت انجمن موسیقی ایران با هدف آشنایی و تقویت بخشی مناجات‌خوانی در موسیقی مذهبی و آیینی در سه حوزه سحرخوانی، مناجات‌خوانی و نیایش در آیینه اقوام در قالب فراخوان و مسابقه برگزار شد.
دومین دوره این جشنواره به دبیری سیدمحسن حسینی، ۱۸ و ۱۹ فروردین ماه با برنامه‌هایی همچون شعرخوانی مناجات، نشست‌های تخصصی نقد و بررسی، اجرای ساز و آواز و مناجات‌خوانی برگزار می‌شود.
همچنین آیین اختتامیه جشنواره «ماهور» روز دوشنبه ۲۰ فروردین ماه از ساعت ۱۶ در تالار رودکی برگزار می‌شود. در این مراسم ضمن شعرخوانی شاعران آیینی، سخنرانی درباره مناجات‌خوانی و اجرای قطعه موسیقی شعر نظامی گنجوی با عنوان «قاف عشق» توسط ارکستر ۲۵ نفره گروه موسیقی «چامه» به آهنگسازی میلاد آقایی و رهبری محمدرضا میرصیافی، از یکی از پیشکسوتان مناجات‌خوانی نیز تجلیل خواهد شد.